Импульс моменті: Нұсқалар арасындағы айырмашылық
Навигацияға өту
Іздеуге өту
Content deleted Content added
Azamat1705 (талқылау | үлесі) Өңдеу түйіні жоқ |
Өңдеу түйіні жоқ |
||
| 1-жол: | 1-жол: | ||
[[File:Torque animation.gif|thumb| alt=A.| ''[[Импульс пен момент арасындағы байланыс]]''.]] |
|||
'''Қозғалыс мөлшері моменті''', импульс моменті – материалдық нүктенің немесе жүйенің механикалық қозғалысының динамикалық сипаттамаларының бірі; айналмалы қозғалысты зерттеуде ерекше рөл атқарады. <br /> |
|||
'''Қозғалыс мөлшері моменті''', импульс моменті – материалдық нүктенің немесе жүйенің механикалық қозғалысының динамикалық сипаттамаларының бірі. [[Күш моменті]] тәрізді қозғалыс мөлшерінің моменті центрге (нүктеге) және оське де қатысты анықталады. Материалдық нүктенің центрге (O) қатысты қозғалыс мөлшерінің моменті центрден жүргізілген қозғалыстағы нүктенің радиус-векторының (r) оның қозғалыс мөлшерінің (mυ) векторлық көбейтіндісіне тең: яғни K<sub>0</sub>=[r.mυ]. Оны есептеу үшін күш моментін есептеуге арналған барлық формулаларды пайдалануға болады, тек онда F векторын (немесе оның проекцияларын) mυ векторымен (немесе оның проекцияларымен) алмастыру қажет. Қозғалыс мөлшерінің моментінің өзгерісі түсірілген күштің m0(F) моментінің әсерінен болады. Бұл өзгерістің сипаты динамиканың негізгі заңы болып табылатын =m<sub>0</sub>F теңдеуімен анықталады. m<sub>0</sub>F=0 болған кезде, мысалы, центрлік күштер үшін орындалады, нүктенің O центрге қатысты қозғалыс мөлшерінің моменті өзгеріссіз қалады; нүкте осы кезде жазық қисық бойымен қозғалады және оның радиус-векторы кез келген бірдей уақыт аралықтарында бірдей аудандар сызып өтеді. Бұл нәтиже [[аспан механикасы]] үшін, сонымен қатар ғарыш ракеталарының, жердің жасанды серіктері, т.б. қозғалысы үшін маңызды. <ref name=”source1”> “Балалар Энциклопедиясы”, V-том </ref> |
|||
[[Күш]] моменті сияқты қозғалыс мөлшері моменті центрге (нүктеге) және оське де қатысты анықталады. Материалдық нүктенің центрге (O) қатысты Қозғалыс мөлшері моменті центрден жүргізілген қозғалыстағы нүктенің радиус-[[Вектор|векторының]] (r) оның қозғалыс мөлшерінің (m) векторлық көбейтіндісіне тең: яғни K0=[rm]. <br /> |
|||
Материалдық нүктенің O центрі арқылы өтетін z осіне қатысты Kz Қозғалыс мөлшері моменті K0 векторының осы оське проекциясына тең болады. Қозғалыс мөлшері моментін есептеу үшін күш моментін есептеуге арналған барлық формулаларды пайдалануға болады, тек онда F векторын (немесе оның проекцияларын) m векторымен (немесе оның проекцияларымен) алмастыру қажет. Қозғалыс мөлшері моменті өзгерісі түсірілген [[күш|күштің]] m0(F) моментінің әсерінен болады. Бұл өзгерістің сипаты динамиканың негізгі заңы болып табылатын теңдеуімен анықталады. <br /> |
|||
m0F=0 болған кезде, мысалы, центрлік [[күш|күштер]] үшін орындалады, нүктенің O центрге қатысты Қозғалыс мөлшері моменті өзгеріссіз қалады; нүкте осы кезде жазық қисық бойымен қозғалады және оның радиус-[[вектор|векторы]] кез-келген бірдей уақыт аралықтарында бірдей аудандар сызып өтеді. Бұл нәтиже [[аспан]] механикасы үшін, сонымен қатар [[ғарыш]] ракеталарының, ЖЖС-тердің, тағыда басқа қозғалысы үшін маңызды. Механикалық жүйе үшін жүйенің O центрге қатысты бас Қозғалыс мөлшері моменті түсінігі енгізіледі, ол жүйенің барлық нүктелерінің сол центрге қатысты Қозғалыс мөлшері моментітерінің геометрикалық қосындысына тең K0 векторын оның координат осьтеріне проекциялары: KX, KУ, KZ бойынша анықтауға болады. <br /> |
|||
Бас Қозғалыс мөлшері моменті түсінігі қатты дене динамикасында, әсіресе, [[гироскоп]] [[теория|теориясында]] кең қолданыс тапты. Материяның барлық түрлеріне тән, оның ішінде электро-магниттік, гравитациялық, тағыда басқа физикалық өрістердің де Қозғалыс мөлшері моменті болады. |
|||
==Пайдаланылған |
==Пайдаланылған әдебиет</span>== |
||
Қазақ Энциклопедиясы |
|||
<references/> |
|||
{{stub}} |
{{stub}} |
||
{{wikify}} |
{{wikify}} |
||
[[Санат: Физика]] |
[[Санат: Физика]] |
||
[[ar:زخم زاوي]] |
|||
[[id:Momentum sudut]] |
|||
[[ms:Momentum sudut]] |
|||
[[su:Moméntum sudut]] |
|||
[[bs:Ugaona količina kretanja]] |
|||
[[bg:Момент на импулса]] |
|||
[[ca:Moment angular]] |
|||
[[cs:Moment hybnosti]] |
|||
[[da:Impulsmoment]] |
|||
[[de:Drehimpuls]] |
|||
[[et:Impulsimoment]] |
|||
[[el:Στροφορμή]] |
|||
[[en:Angular momentum]] |
|||
[[es:Momento angular]] |
|||
[[eo:Angula movokvanto]] |
|||
[[eu:Momentu angeluar]] |
|||
[[fa:تکانه زاویهای]] |
|||
[[fr:Moment angulaire]] |
|||
[[ga:Móiminteam uilleach]] |
|||
[[gl:Momento angular]] |
|||
[[ko:각운동량]] |
|||
[[hr:Kutna količina gibanja]] |
|||
[[is:Hverfiþungi]] |
|||
[[it:Momento angolare]] |
|||
[[he:תנע זוויתי]] |
|||
[[ka:იმპულსის მომენტი]] |
|||
[[lt:Judesio kiekio momentas]] |
|||
[[hu:Perdület]] |
|||
[[ro:Moment cinetic]] |
|||
[[nl:Impulsmoment]] |
|||
[[ja:角運動量]] |
|||
[[no:Drivmoment]] |
|||
[[nn:Vinkelmoment]] |
|||
[[pl:Moment pędu]] |
|||
[[pt:Momento angular]] |
|||
[[ru:Момент импульса]] |
|||
[[sq:Impulsi këndor]] |
|||
[[simple:Angular momentum]] |
|||
[[sk:Moment hybnosti]] |
|||
[[sl:Vrtilna količina]] |
|||
[[sr:Момент импулса]] |
|||
[[sv:Rörelsemängdsmoment]] |
|||
[[ta:வளைவுந்தம்]] |
|||
[[th:โมเมนตัมเชิงมุม]] |
|||
[[vi:Mô men động lượng]] |
|||
[[tr:Açısal momentum]] |
|||
[[uk:Момент імпульсу]] |
|||
[[zh:角动量]] |
|||
01:00, 2011 ж. маусымның 22 кезіндегі нұсқа
Қозғалыс мөлшері моменті, импульс моменті – материалдық нүктенің немесе жүйенің механикалық қозғалысының динамикалық сипаттамаларының бірі. Күш моменті тәрізді қозғалыс мөлшерінің моменті центрге (нүктеге) және оське де қатысты анықталады. Материалдық нүктенің центрге (O) қатысты қозғалыс мөлшерінің моменті центрден жүргізілген қозғалыстағы нүктенің радиус-векторының (r) оның қозғалыс мөлшерінің (mυ) векторлық көбейтіндісіне тең: яғни K0=[r.mυ]. Оны есептеу үшін күш моментін есептеуге арналған барлық формулаларды пайдалануға болады, тек онда F векторын (немесе оның проекцияларын) mυ векторымен (немесе оның проекцияларымен) алмастыру қажет. Қозғалыс мөлшерінің моментінің өзгерісі түсірілген күштің m0(F) моментінің әсерінен болады. Бұл өзгерістің сипаты динамиканың негізгі заңы болып табылатын =m0F теңдеуімен анықталады. m0F=0 болған кезде, мысалы, центрлік күштер үшін орындалады, нүктенің O центрге қатысты қозғалыс мөлшерінің моменті өзгеріссіз қалады; нүкте осы кезде жазық қисық бойымен қозғалады және оның радиус-векторы кез келген бірдей уақыт аралықтарында бірдей аудандар сызып өтеді. Бұл нәтиже аспан механикасы үшін, сонымен қатар ғарыш ракеталарының, жердің жасанды серіктері, т.б. қозғалысы үшін маңызды. [1]
Пайдаланылған әдебиет
- ↑ “Балалар Энциклопедиясы”, V-том
|
Бұл — мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет. |
 | Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |