Органикалық шыны: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
Навигацияға өту Іздеуге өту
Тарихын шолу
← Ескірек өңдемеЖаңарақ өңдеме →
Content deleted Content added
VisualWikitext
ш Fontan 030 Органикалық Шыны бетін Органикалық шыны бетіне жылжытты
Өңдеу түйіні жоқ
1-жол: 1-жол:
{{Химиялық зат
[[File:Briller2.JPG|thumb|Органикалық шынының медицинадағы көрінісі]]
|аты = Полиметилметакрилат
[[File:Contactlenzen Confortissimo +.jpg|thumb|left|Линзалар]]
|сол_суреті = Polymethylmethacrylat.svg
⚫
'''Органикалық шыны''' – органикалық [[полимер]]лер негізінде алынатын мөлдір қатты материалдардың техникалық аты. Полимерлерге [[полиакрилат]], [[полистирол]], [[аллил қосылыстарының полимерлері]], [[поликарбонаттар]], [[поливинилхлорид]], [[сополимерлері]], т.б. жатады. Өндірісте органикалық шыны деп [[метилметакрилатты]] массада [[бензоил]] асқын тотығы, [[азо-бис-изомай]] қышқылының динитрилінің және т.б. қатысуымен жүрген радикалды полимерлеудің нәтижесінде алынған өнімді айтады. Көбіне табақтық (''листовой'') полиметилметакрилат (''плексиглас, перспек, кларекс'') кеңірек тараған. Қолдану аясына байланысты органикалық шыны құрамына ''пластификаторлар, бояғыш заттар, тұрақтандырғыштар, ''т.б. қосады. Органикалық шыны тығыздығы салыстырмалы түрде төмен, кейбірі ылғал және атмосфералық ортаға тұрақты. Органикалық шыны оптикалық мөлдір болады; оны ''механикалық өңдеуге, пісіруге, желімдеуге'' болады. Органикалық шыны [[ұшақ]], [[автомобиль]], [[кеме]] жасауда құралымдық материал ретінде, [[жылыжай]], үй, т.б. терезелерін шынылауда, медицинада аспаптар мен құрал-жабдықтар жасауда қолданылады. [[Ультракүлгін сәулелер]]ін жұтатын органикалық шыны мұражайларда [[экспонат]]тарды бүлінуден қорғау үшін пайдаланылады.<ref>«Қазақстан»: Ұлттық энцклопедия / Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы «[[Қазақ энциклопедиясы]]» Бас редакциясы, 1998 ISBN 5-89800-123-9, VII том</ref>
|оң_суреті = Cutting the plexiglass.JPG
⚫
== Дереккөздер==

|IUPAC_атауы = Полиметилметакрилат
|басқа_атаулары = ПММА, PMMA, плексиглас, перспекс, акрил әйнегі
|химиялық_формуласы = (С<sub>5</sub>H<sub>8</sub>O<sub>2</sub>)<sub>n</sub>

|күйі = қатты
|тығыздығы = 1,19<ref>{{Cite web|url=https://physics.nist.gov/cgi-bin/Star/compos.pl?matno=223|title=Composition of POLYMETHYL METHACRALATE (LUCITE, PERSPEX, PLEXIGLASS)|lang=en|accessdate=2020-05-13|publisher=NIST|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180130145509/https://physics.nist.gov/cgi-bin/Star/compos.pl?matno=223|archivedate=2018-01-30}}</ref>
|беріктік_шегі = қысу: 120 МПа<ref name = "makeitfrom">{{Cite web|url=https://www.makeitfrom.com/material-properties/Polymethylmethacrylate-PMMA-Acrylic|title=Polymethylmethacrylate (PMMA, Acrylic) :: MakeItFrom.com|lang=en|accessdate=2020-05-13|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200509141530/https://www.makeitfrom.com/material-properties/Polymethylmethacrylate-PMMA-Acrylic|archivedate=2020-05-09}}</ref>
|қаттылығы = [[Роквелл әдісі|Роквелл]] бойынша: 93<ref name = "makeitfrom"/>
|сыну_көрсеткіші = 1,4906<ref>{{Cite web|url=https://refractiveindex.info/?shelf=organic&book=poly%28methyl_methacrylate%29&page=Szczurowski|title=Refractive index of (C5H8O2)n (Poly(methyl methacrylate), PMMA) - Szczurowski|lang=en|accessdate=2020-05-13|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200510144749/http://refractiveindex.info/?shelf=organic&book=poly%28methyl_methacrylate%29&page=Szczurowski|archivedate=2020-05-10}}</ref>

|балқу_t = 160<ref>{{Кітап|авторы=Smith, William F.; Hashemi, Javad|тақырыбы=Foundations of Materials Science and Engineering|басылым=4-ші|жыл=2006|баспасы=McGraw-Hill|isbn=978-0-07-295358-9|беттері=509}}</ref>
|ыдырау_t = 360<ref name = "makeitfrom"/>
|өзіндігінен_жалындану_t = 320<ref name = "makeitfrom"/>
|үштік_нүктесі =
|критикалық_нүктесі =
|меншікті_жылу_сыйымдылығы = 1260<ref name = "makeitfrom"/>
|жылу_өткізгіштігі = 0,19<ref name = "makeitfrom"/>
|жылулық_ұлғаюы = 76 мкм/(моль·К)<ref name = "makeitfrom"/>

|CAS = 9011-14-7
|EINECS = 618-466-4
|SMILES =
|InChI =
|RTECS =
|ChEBI = 53205
|БҰҰ_нөмірі =

|РШК =
|NFPA_704 =
{{NFPA 704
|жанғыштығы = 1
|денсаулыққа қаупі = 1
|тұрақсыздығы = 0
|басқа = }}<ref>{{Cite web|url=http://www.ampolymer.com/SDS/PolymethylMethacrylateSDS.html|title=Polymethyl Methacrylate Safety Data Sheet|lang=en|accessdate=2020-05-13|archiveurl=https://web.archive.org/web/20191229054641/http://www.ampolymer.com/SDS/PolymethylMethacrylateSDS.html|archivedate=2019-12-29}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.spectrumchemical.com/MSDS/ZQ440.pdf|title=Material Safety Data Sheet - Spectrum Chemical|lang=en|accessdate=2020-05-13|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180920050119/https://www.spectrumchemical.com/MSDS/ZQ440.pdf|archivedate=2018-09-20}}</ref>
|ортаққор = Polymethylmethacrylate
}}
'''Органикалық шыны''' – органикалық [[полимер]]лер негізінде алынатын мөлдір қатты материалдардың техникалық аты. Полимерлерге [[полистирол]], [[поливинилхлорид]], [[полиакрилаттар]], [[аллил]] қосылыстарының полимерлері, [[поликарбонаттар]], [[сополимер]]лері, т.б. жатады. Өндірісте органикалық шыны деп [[метилметакрилат]]ты массада [[бензоилпероксид]], [[азобисизобутиронитрил]]дің және т.б. қатысуымен жүрген радикалды [[полимерлеу]]дің нәтижесінде алынған өнімді айтады.

⚫
Көбіне табақтық (''листовой'') полиметилметакрилат кеңірек тараған. Қолдану аясына байланысты органикалық шыны құрамына [[пластификаторлар]], [[бояғыш заттар]], [[тұрақтандырғыштар]], т.б. қосады. Органикалық шыны тығыздығы салыстырмалы түрде төмен, кейбірі ылғал және атмосфералық ортаға тұрақты. Органикалық шыны оптикалық мөлдір болады; оны механикалық өңдеуге, пісіруге, желімдеуге болады. Органикалық шыны [[ұшақ]], [[автомобиль]], [[кеме]] жасауда құралымдық материал ретінде, [[жылыжай]], үй, т.б. терезелерін шынылауда, медицинада аспаптар мен құрал-жабдықтар жасауда қолданылады. [[Ультракүлгін сәуле]]лерін жұтатын органикалық шыны мұражайларда [[экспонат]]тарды бүлінуден қорғау үшін пайдаланылады.<ref>«Қазақстан»: Ұлттық энцклопедия / Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы «[[Қазақ энциклопедиясы]]» Бас редакциясы, 1998 ISBN 5-89800-123-9, VII том</ref>

⚫
== Дереккөздер ==
<references/>
<references/>


16:58, 2020 ж. мамырдың 13 кезіндегі нұсқа

Полиметилметакрилат
Жалпы мәліметтері
IUPAC атауы

Полиметилметакрилат

Басқа атаулары

ПММА, PMMA, плексиглас, перспекс, акрил әйнегі

Химиялық формуласы

(С5H8O2)n

Физикалық қасиеттері
Күйі

қатты

Тығыздығы

1,19[1] г/см³

Беріктік шегі

қысу: 120 МПа[2]

Қаттылығы

Роквелл бойынша: 93[2]

Сыну көрсеткіші

1,4906[3]

Жылу қасиеттері
Балқу t

160[4] °C

Ыдырау t

360[2] °C

Өзіндігінен жалындану t

320[2] °C

Меншікті жылу сыйымдылығы

1260[2] Дж/(кг·К)

Жылу өткізгіштігі

0,19[2] Вт/(м·K)

Жылулық ұлғаю коэффициенті

76 мкм/(моль·К)[2]

Классификациясы
CAS нөмірі

9011-14-7

EINECS нөмірі

618-466-4

ChEBI

53205

Қауіпсіздігі
NFPA 704

1
1
0
[5][6]
Егер басқаша көрсетілмесе, деректер стандартты жағдайлар (25 °C, 100 кПа) үшін беріледі.
Бұл үлгіні: көру • талқылау • өңдеу

Органикалық шыны – органикалық полимерлер негізінде алынатын мөлдір қатты материалдардың техникалық аты. Полимерлерге полистирол, поливинилхлорид, полиакрилаттар, аллил қосылыстарының полимерлері, поликарбонаттар, сополимерлері, т.б. жатады. Өндірісте органикалық шыны деп метилметакрилатты массада бензоилпероксид, азобисизобутиронитрилдің және т.б. қатысуымен жүрген радикалды полимерлеудің нәтижесінде алынған өнімді айтады.

Көбіне табақтық (листовой) полиметилметакрилат кеңірек тараған. Қолдану аясына байланысты органикалық шыны құрамына пластификаторлар, бояғыш заттар, тұрақтандырғыштар, т.б. қосады. Органикалық шыны тығыздығы салыстырмалы түрде төмен, кейбірі ылғал және атмосфералық ортаға тұрақты. Органикалық шыны оптикалық мөлдір болады; оны механикалық өңдеуге, пісіруге, желімдеуге болады. Органикалық шыны ұшақ, автомобиль, кеме жасауда құралымдық материал ретінде, жылыжай, үй, т.б. терезелерін шынылауда, медицинада аспаптар мен құрал-жабдықтар жасауда қолданылады. Ультракүлгін сәулелерін жұтатын органикалық шыны мұражайларда экспонаттарды бүлінуден қорғау үшін пайдаланылады.[7]

Дереккөздер

  1. ↑ Composition of POLYMETHYL METHACRALATE (LUCITE, PERSPEX, PLEXIGLASS)  (ағыл.). NIST. Басты дереккөзінен мұрағатталған 30 қаңтар 2018. Тексерілді, 13 мамыр 2020.
  2. ↑ a b c d e f g Polymethylmethacrylate (PMMA, Acrylic) :: MakeItFrom.com  (ағыл.). Басты дереккөзінен мұрағатталған 9 мамыр 2020. Тексерілді, 13 мамыр 2020.
  3. ↑ Refractive index of (C5H8O2)n (Poly(methyl methacrylate), PMMA) - Szczurowski  (ағыл.). Басты дереккөзінен мұрағатталған 10 мамыр 2020. Тексерілді, 13 мамыр 2020.
  4. ↑ Smith, William F.; Hashemi, Javad Foundations of Materials Science and Engineering — 4-ші. — McGraw-Hill, 2006. — Б. 509. — ISBN 978-0-07-295358-9.
  5. ↑ Polymethyl Methacrylate Safety Data Sheet  (ағыл.). Басты дереккөзінен мұрағатталған 29 желтоқсан 2019. Тексерілді, 13 мамыр 2020.
  6. ↑ Material Safety Data Sheet - Spectrum Chemical  (ағыл.). Басты дереккөзінен мұрағатталған 20 қыркүйек 2018. Тексерілді, 13 мамыр 2020.
  7. ↑ «Қазақстан»: Ұлттық энцклопедия / Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы «Қазақ энциклопедиясы» Бас редакциясы, 1998 ISBN 5-89800-123-9, VII том


Мақала бастамасы Бұл — мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз.
Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет.
«https://kk.wikipedia.org/w/index.php?title=Органикалық_шыны&oldid=2765957» бетінен алынған