Масса-энергия эквиваленті: Нұсқалар арасындағы айырмашылық
Навигацияға өту
Іздеуге өту
Content deleted Content added
Өңдеу түйіні жоқ |
Өңдеу түйіні жоқ |
||
| 5-жол: | 5-жол: | ||
Масса-энергия эквиваленті [[Анри Пуанкаре]] (Henri Poincaré) сипаттаған [[парадокс]] ретінде [[Арнайы салыстырмалылық теориясы|арнайы салыстырмалылықтан]] пайда болды.<ref name=action>{{Citation |
Масса-энергия эквиваленті [[Анри Пуанкаре]] (Henri Poincaré) сипаттаған [[парадокс]] ретінде [[Арнайы салыстырмалылық теориясы|арнайы салыстырмалылықтан]] пайда болды.<ref name=action>{{Citation |
||
| author=Poincaré, H. | year=1900 | title=La théorie de Lorentz et le principe de réaction | journal=Archives Néerlandaises des Sciences Exactes et Naturelles | volume =5 | pages =252–278| title-link=s:fr:La théorie de Lorentz et le principe de réaction }}. |
| author=Poincaré, H. | year=1900 | title=La théorie de Lorentz et le principe de réaction | journal=Archives Néerlandaises des Sciences Exactes et Naturelles | volume =5 | pages =252–278| title-link=s:fr:La théorie de Lorentz et le principe de réaction }}. Тағы қара, [http://www.physicsinsights.org/poincare-1900.pdf Ағылшынша аудармасы (English translation)]</ref> Эйнштейн 1905 жылы 21 қарашада Жыл ғажайыбы (Annus Mirabilis) болған төрт жазбасының бірі "Дененің инерциясы оның бойындағы энергияға тәуелді ме?" деген мақаласында сипаттады.<ref name=inertia>{{Citation | author=Einstein, A. | year=1905 | title=Ist die Trägheit eines Körpers von seinem Energieinhalt abhängig? | journal=Annalen der Physik | volume=18 | issue=13 | pages=639–643 | doi=10.1002/andp.19053231314|bibcode = 1905AnP...323..639E | url=https://zenodo.org/record/1424057 }}. Тағы қара, [http://www.fourmilab.ch/etexts/einstein/E_mc2/www/ Ағылшынша аудармасы (English translation).]</ref> Эйнштейн тұңғыш рет масса мен энергия эквивалентін [[уақыт-кеңістік симметриясы]]ның жалпы принципі және туындысы деп тұжырымдады. |
||
== Дереккөздер == |
== Дереккөздер == |
||
{{дереккөздер}} |
{{дереккөздер}} |
||
15:30, 2020 ж. тамыздың 29 кезіндегі нұсқа
Масса-энергия эквиваленті (ағылш. Mass–energy equivalence) - физика заңы болып, ол бойынша, масса мен энергия бір-бііне тікелей қатысты болады, массаға ие кез-келген зат тең шамадағы энергияға ие болады және керісі керісінше, Альберт Эйнштейннің әйгілі формуласы бойынша:[1]
Бұл формула заттың энергиясын (E) массасына (m) жарық жылдамдығының (с) квадратын көбейту арқылы есептеуге болатынын айтады. Сол секілді, энергиясы бар кез-келген заттың массасын (m) оның энергиясын (е) жарық жылдамдығының (с) квадратына бөлу арқылы табуға болатынын көрсетеді. Күнделікті бірліктерде жарық жылдамдығы үлкен сан болғандықтан (шамамен 3 × 108 м/с), бұл формула тыныш күйдегі массасы орташа күнделікті қарапайым заттың ішкі энергиясы аса зор болатынын білдіреді. Химиялық реакциялар, ядролық реакциялар және басқа да энергия ауысымдары физикалық жүйенің бірбөлім энергиясын және қатысты массасын қоршаған ортаға жоғалтуына себеп болады, мысалы, энергиясын жылу энергиясы ретінде, немесе радиациялық энергия (жарық секілділер) ретінде шығарады.
Масса-энергия эквиваленті Анри Пуанкаре (Henri Poincaré) сипаттаған парадокс ретінде арнайы салыстырмалылықтан пайда болды.[2] Эйнштейн 1905 жылы 21 қарашада Жыл ғажайыбы (Annus Mirabilis) болған төрт жазбасының бірі "Дененің инерциясы оның бойындағы энергияға тәуелді ме?" деген мақаласында сипаттады.[3] Эйнштейн тұңғыш рет масса мен энергия эквивалентін уақыт-кеңістік симметриясының жалпы принципі және туындысы деп тұжырымдады.
Дереккөздер
- ↑ E=mc^2: A Biography of the World's Most Famous Equation — illustrated. — Bloomsbury Publishing, 2009. — ISBN 978-0-8027-1821-1.
- ↑ Poincaré, H. (1900), "La théorie de Lorentz et le principe de réaction", Archives Néerlandaises des Sciences Exactes et Naturelles 5: 252–278. Тағы қара, Ағылшынша аудармасы (English translation)
- ↑ Einstein, A. (1905), "Ist die Trägheit eines Körpers von seinem Energieinhalt abhängig?", Annalen der Physik 18 (13): 639–643, doi:10.1002/andp.19053231314, https://zenodo.org/record/1424057. Тағы қара, Ағылшынша аудармасы (English translation).