Көкілташ медресесі: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
Навигацияға өту Іздеуге өту
Content deleted Content added
ш «Медреселер» деген санатты аластады; «Өзбекстан медреселері» деген санатты қосты (HotCat құралының көмегімен)
1-жол: 1-жол:


[[Сурет:Kukeldash Madrasa Bukhara.jpg|200px|right|thumb|Бұхарадағы Көкілташ медресесі]]
[[Сурет:Kukeldash Madrasa Bukhara.jpg|200px|right|thumb|Бұхарадағы Көкілташ медресесі]]
'''Көкілташ медресесі''' – тарихи архитектуралық [[ескерткіш]]. [[Бұхара]]да [[XVI ғасыр|XVI ғасырда]] салынған. Көлемі өте үлкен, екі қабатты, биік ғимарат. Қабырғаларын безендірген әшекейлері өшуге айналған. [[Медресе]]нің ішкі алаңына бірнеше бөлмеден өтіп кіреді. Әрбір бөлменің төбесі күмбезделіп көмкерілген. Барлығы 160-тан астам бөлме бар. [[Қазақстан]] және Ресей ғалымдары тарихи мәліметтерге сүйеніп, бұл ғимаратты [[Тама]] руының шежіресінде аталатын Көге есімді қазақ 1538 жылы салдыра бастаған деген ғыл. тұжырым айтады.<ref>[[Пугаченкова|Пугаченкова Г.А.]], [[Ремпель|Ремпель Л.И.]], [[Выдающиеся памятники архитектуры Узбекистана]], [[Ташкент|Таш.]], [[1958]]; [[Досмұхамедов|Досмұхамедов Х.]], [[Бұхарадағы Көгелташ медресесі]] //Аламан, [[Алматы|А.]], [[1991]].</ref><ref>«Қазақстан»: Ұлттық энцклопедия / Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы «[[Қазақ энциклопедиясы]]» Бас редакциясы, 1998 ISBN 5-89800-123-9, V том</ref>
'''Көкілташ медресесі''' – тарихи архитектуралық [[ескерткіш]]. [[Бұхара]]да [[XVI ғасыр|XVI ғасырда]] салынған. Көлемі өте үлкен, екі қабатты, биік ғимарат. Қабырғаларын безендірген әшекейлері өшуге айналған. [[Медресе]]нің ішкі алаңына бірнеше бөлмеден өтіп кіреді. Әрбір бөлменің төбесі күмбезделіп көмкерілген. Барлығы 160-тан астам бөлме бар. [[Қазақстан]] және Ресей ғалымдары тарихи мәліметтерге сүйеніп, бұл ғимаратты [[Тама]] руының шежіресінде аталатын Көге есімді қазақ 1538 жылы салдыра бастаған деген ғыл. тұжырым айтады.<ref>Пугаченкова Г.А., Ремпель Л.И., Выдающиеся памятники архитектуры Узбекистана, [[Ташкент|Таш.]], [[1958]]; Досмұхамедов Х., Бұхарадағы Көгелташ медресесі //Аламан, [[Алматы|А.]], [[1991]].</ref><ref>«Қазақстан»: Ұлттық энцклопедия / Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы «[[Қазақ энциклопедиясы]]» Бас редакциясы, 1998 ISBN 5-89800-123-9, V том</ref>


==Медресе туралы==
==Медресе туралы==

23:26, 2020 ж. қазанның 9 кезіндегі нұсқа

Бұхарадағы Көкілташ медресесі

Көкілташ медресесі – тарихи архитектуралық ескерткіш. Бұхарада XVI ғасырда салынған. Көлемі өте үлкен, екі қабатты, биік ғимарат. Қабырғаларын безендірген әшекейлері өшуге айналған. Медресенің ішкі алаңына бірнеше бөлмеден өтіп кіреді. Әрбір бөлменің төбесі күмбезделіп көмкерілген. Барлығы 160-тан астам бөлме бар. Қазақстан және Ресей ғалымдары тарихи мәліметтерге сүйеніп, бұл ғимаратты Тама руының шежіресінде аталатын Көге есімді қазақ 1538 жылы салдыра бастаған деген ғыл. тұжырым айтады.[1][2]

Медресе туралы

Қазақ батыры, қолбасы, Самарқанның әмірі Жалаңтөс Сейітқұлұлы талай соғыста қарсыластарын күйрете жеңіп, көп олжаға кенелген. Оған Үндістаннан, Хорезмнен, Тибеттен, т.б. елдерден қымбат тауарлар, сыйлықтар келіп тұрған. Академик М.Е. Массонның айтуынша, Жалаңтөс баhадүрге сырттан келген мол сый-сыяпаттың мөлшері мемлекет қазынасынан асып түскен. Жалаңтөс осы байлыққа дербес әскер ұстаумен қатар, Самарқан қаласында Шир-Дор медресесін, Бұхара қаласында Тіллә Қари және Көкілташ медреселерін салдырған.

Кейбір оқушылар ғана өз талабымен ізденіп, араб тілі мен парсы тілін игерген, орыс тілінде жазылған ғылым және мәдениеттік мәні бар тарихи еңбектерді оқып танысқан. Ондай оқушылар қатарында осы медреседе бірге оқыған тәжік жазушы ғалымы Садриддин Айни, қазақ ақыны Тұрмағамбет Ізтілеуұлы, Сайыпназар Өтепұлы, Ораз Жүсіпұлы, Ахун Мырзабай, Абдолла Қосай, Алдияр Ниязұлы, Ораз Бекетайұлы, Мұқан Балтекейұлы, Садық Қодарұлы, Ақмырза Төсұлы және т.б. болды. Көкілташ медресесі Ташкент қаласында да болған.[3]

Дереккөздер

  1. Пугаченкова Г.А., Ремпель Л.И., Выдающиеся памятники архитектуры Узбекистана, Таш., 1958; Досмұхамедов Х., Бұхарадағы Көгелташ медресесі //Аламан, А., 1991.
  2. «Қазақстан»: Ұлттық энцклопедия / Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы «Қазақ энциклопедиясы» Бас редакциясы, 1998 ISBN 5-89800-123-9, V том
  3. Қазақ Совет энциклопедиясы, 1975 жыл, Алматы,6 том, 9 бет