Экзогамия: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
Навигацияға өту Іздеуге өту
Тарихын шолу
← Ескірек өңдемеЖаңарақ өңдеме →
Content deleted Content added
VisualWikitext
Өңдеу түйіні жоқ
Өңдеу түйіні жоқ
1-жол: 1-жол:
'''Экзогамия''' (грек. ехо – сыртқы, тыс және gamos – неке) – [[туыс]]тас (ағайындас) отбасылар арасында немесе жақын жерлестер арасында (сирек те болса) некелесуге тыйым салу. Бұл алғашқы қауымдық құрылыс кезінде болып, барлық халықтар арасында кең тараған. Ғалымдар бұл дәстүрді үш топқа бөліп қарайды: 1) қандас (аталас) адамдардың қосылуы салдарынан болған зиянды жою (Л.Г. Морган, Д.Ф. Аберле, Д.М. Шнейдер, т.б.); 2) басқа қауымдармен қатынасты дамытып, әлеум. байланысты нығайту (Э.Тайлор, К.Леви-Строс, т.б.); 3) ұжымда әлеум. бірлікті сақтау әдісі арқылы сырт елдермен байланыс жасау мақсаты (С.П. Толстов, Ю.И. Семенов, т.б.) көзделген деп түсіндіреді. Көпшілік ғалымдар Э-ны эндогамияға қарағанда анағұрлым жетілген құбылыс деп есептейді. Э. ерекшеліктері руластар мен бауырластар (фратрия) арасында әлі күнге дейін сақталып келеді. Мыс., грузиндер мен армяндар туыстық араға 9 ата салып үйленсе, қырғыздар 4 атаға дейін қыз алыспайды. Дәстүрлі қазақ қоғамында 7 атаға дейін қыз алыспау салты сақталған; қ. Жеті ата.
'''Экзогамия''' (грек. ехо – сыртқы, тыс және gamos – неке) – [[туыс|туыстас]] ([[ағайын|ағайындас]]) [[отбасы|отбасылар]] арасында немесе жақын жерлестер арасында (сирек те болса) некелесуге тыйым салу. Бұл алғашқы қауымдық құрылыс кезінде болып, барлық [[халық|халықтар]] арасында кең тараған. Ғалымдар бұл дәстүрді үш топқа бөліп қарайды:
*1) [[қандас]] ([[аталас]]) адамдардың қосылуы салдарынан болған зиянды жою (Л.Г. Морган, Д.Ф. Аберле, Д.М. Шнейдер, т.б.);
*2) басқа қауымдармен қатынасты дамытып, әлеуметтік байланысты нығайту (Э.Тайлор, К.Леви-Строс, т.б.);
*3) ұжымда әлеуметтік бірлікті сақтау әдісі арқылы сырт елдермен байланыс жасау [[мақсат|мақсаты]] (С.П. Толстов, Ю.И. Семенов, т.б.) көзделген деп түсіндіреді.
Көпшілік ғалымдар Экзогамияны [[эндогамия|эндогамияға]] қарағанда анағұрлым жетілген құбылыс деп есептейді. [[Экзогамия]] ерекшеліктері [[ру|руластар]] мен [[бауыр|бауырластар]] (фратрия) арасында әлі күнге дейін сақталып келеді. Мысалы, грузиндер мен армяндар туыстық араға 9 [[ата]] салып үйленсе, қырғыздар 4 атаға дейін [[қыз]] алыспайды. Дәстүрлі [[қазақ]] қоғамында 7 [[ата|атаға]] дейін [[қыз]] алыспау [[салт|салты]] сақталған; қ. [[Жеті ата]]. <ref> Қазақ энциклопедиясы, 10 том; </ref>

==Пайдаланылған әдебиет==
<references/>

{{stub}}
{{wikify}}
[[Санат: Мәдениет]]

11:40, 2011 ж. маусымның 23 кезіндегі нұсқа

Экзогамия (грек. ехо – сыртқы, тыс және gamos – неке) – туыстас (ағайындас) отбасылар арасында немесе жақын жерлестер арасында (сирек те болса) некелесуге тыйым салу. Бұл алғашқы қауымдық құрылыс кезінде болып, барлық халықтар арасында кең тараған. Ғалымдар бұл дәстүрді үш топқа бөліп қарайды:

  • 1) қандас (аталас) адамдардың қосылуы салдарынан болған зиянды жою (Л.Г. Морган, Д.Ф. Аберле, Д.М. Шнейдер, т.б.);
  • 2) басқа қауымдармен қатынасты дамытып, әлеуметтік байланысты нығайту (Э.Тайлор, К.Леви-Строс, т.б.);
  • 3) ұжымда әлеуметтік бірлікті сақтау әдісі арқылы сырт елдермен байланыс жасау мақсаты (С.П. Толстов, Ю.И. Семенов, т.б.) көзделген деп түсіндіреді.

Көпшілік ғалымдар Экзогамияны эндогамияға қарағанда анағұрлым жетілген құбылыс деп есептейді. Экзогамия ерекшеліктері руластар мен бауырластар (фратрия) арасында әлі күнге дейін сақталып келеді. Мысалы, грузиндер мен армяндар туыстық араға 9 ата салып үйленсе, қырғыздар 4 атаға дейін қыз алыспайды. Дәстүрлі қазақ қоғамында 7 атаға дейін қыз алыспау салты сақталған; қ. Жеті ата. [1]

Пайдаланылған әдебиет

  1. ↑ Қазақ энциклопедиясы, 10 том;


Мақала бастамасы Бұл — мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз.
Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет.
«https://kk.wikipedia.org/w/index.php?title=Экзогамия&oldid=282119» бетінен алынған