Клер Дени

Клер Дени
Дени 66-шы Венеция халықаралық кинофестивалінде
Туған күні	21 Сәуір 1946 жыл 74 жас
Туған жері	Париж, Франция
Азаматтығы	Франция
Қызметі	1988—қазіргі уақыт
Марапаттары мен сыйлықтары	Берлин өнер сыйлығы (2011)

Клер Дени (фр. Claire Denis; туған жылы 21 Сәуір 1948, Париж) — француз кинорежиссері және жазушысы. Оның толық метражды Beau Travail (1999) фильмі 1990 жылдағы ең үздік фильмдердің бірі деп аталды. Басқа танымал туындылары арасында Trouble Every Day (2001), 35 Rum Shots (2008), White Material (2009) және High Life (2018) бар.

Оның жұмысы Батыс Африканың отаршылдық және отарлаудан кейінгі мәселелеріне, сондай-ақ қазіргі Францияның проблемаларына қатысты болды және еуропалық кинематографиялық бірегейлікке әсер етуді жалғастыруда.

Өмірбаяны

Дени Парижде дүниеге келді, бірақ отарлық Француз Африкасында өсті, онда оның әкесі Буркина-Фасо, Камерун, Француз Сомалиленд және Сенегалда тұратын мемлекеттік қызметші болды.Оның батыс Африкада ата-анасымен және қарындасымен өткізген балалық шағы оның кейбір саяси мәселелерге деген көзқарасын өзгертті. Бұл оның Африкадағы отаршылдық пен постколониализмге қатысты фильмдеріне қатты әсер етті.Әкесі екі жыл сайын отбасымен бірге көшіп келді, өйткені ол балалардың географияны үйренуін қалады.

Батыс Африкада өскен Дени Америка Құрама Штаттарынан жіберілген соғыс фильмдерінің ескі және бүлінген көшірмелерін жиі көретін. Жас кезінде ол оқуды жақсы көрді. Мектептегі қажетті материалды аяқтай отырып, ол түнде анасының детективтерін жасырын оқитын. Дени 14 жаста болғанда, анасы мен әпкесімен бірге Францияның Париж маңындағы аймағына көшті. Оның ата-анасы балаларының Францияда оқуын аяқтағанын қалады.

Мансап

Дени алдымен экономиканы зерттеді, бірақ оның айтуынша, "Өзім үшін бұл мүлдем қиын болды. Бәрі мені ашуландырды". Ол күйеуінің қолдауымен француз кино мектебінің IDHEC-те оқыды. Ол оған не істегісі келетінін анықтау керек екенін айтты. Ол idhec-ті бітірді және 2002 жылдан бастап Швейцарияның Саас-Фе қаласындағы Еуропалық жоғары мектебінде кино профессоры болды.

Оның толық метражды режиссерлік дебюті "Шоколад" (1988), Африка отаршылдығы туралы жартылай автобиографиялық рефлексия сыншылардың мойындауына ие болды. Ол Канн кинофестиваліне таңдалды және сыншылар мен көрермендер керемет алғашқы фильм ретінде жоғары бағаланды.

Біз үйге қалай ораламыз (1994), Ненетт Эт Бони (1996), еңбек кавалері (1999), Африкада; қиындықтар (2001), және vendredi, soir (2002) сияқты фильмдермен ол өзін "француз киносының лиризмін қазіргі Францияның жиі қатал келбетін алуға итермелейтін режиссер ретінде көрсетті". Дени сұхбатында: "фильм көзқарасқа айналады...және қарым-қатынас маңызды нәрсе,". Ынтымақтастықтың маңыздылығы оның барлық жұмысында көрінеді.

Ол бірнеше фильмдерде актерлерді жиі қайталайды, ең алдымен Денимен 1990 жылдан 2017 жылға дейін 11 рет жұмыс істеген Алекс Дескас және 1988 жылдан 2009 жылға дейін оның үш фильмінде пайда болған Исаак де Банколе. Винсент Галло, Беатрис далл, Николас Дювошель, Жюльет Бинош және Грегуар Колин де Денидің бірнеше фильмдерінде ойнады. Ол 1970 жылдары жоғары кинематография институтында танысқан сценарист Жан-Пол Фаржомен, композитор Стюарт Стаплеспен және кинематографист Аньес Годармен жиі жұмыс істейді.Сценарий жазу процесі туралы сұрағанда, Дени:" мен Исаакты, Грегуарды немесе басқа біреуді білдіретінімді жиі түсінемін",-деді. Сондай-ақ, ол өзінің фильмдерін кастинг үшін әдетте ешқандай тыңдау өткізбейтінін айтты.

Оның ынтымақтастығы өзінің фильмдерінен асып түседі, өйткені ол Лаетия Массонның (1995) "en avoir" және Тони Маршаллдың "Vénus beauté" (1999) сияқты басқа режиссерлердің фильмдерінде пайда болды. Ол сценарийшінің еңбегін "Эль-Медина" фильмі үшін Юсри Насралламен бөліседі (2000).Сондай-ақ, ол Парижде, Техаста (1984) және Вим Вендерспен бірге режиссердің көмекшісі болып жұмыс істеді.

2005 жылы 27-ші Мәскеу Халықаралық кинофестивалінің қазылар алқасының мүшесі болды. 2011 жылы ол Довильдегі Америка кинофестивалінің қазылар алқасының мүшесі болды.

Оның 2013 жылғы "Ублюдки" фильмі 2013 жылғы Канн кинофестивалінде "Un Certain Regard" бөлімінде көрсетілді. Сол жылы ол Стокгольм кинофестивалінде Стокгольмдегі өмір бойғы жетістік марапатын алды.

2015 жылы Дени өзінің ағылшын тіліндегі "Зайырлы өмір" дебюттік фильмі үшін Зейди Смитпен серіктес екенін жариялады. Соңында Смит жобадан кетіп, түсірілімнің кешігуіне әкелді. Дени Жюльетта Биноштың рөлін сомдаған және 2017 жылы экранға шыққан "Впусти солнце" фильмінде жұмысын жалғастырды.

2018 жылы Дени Роберт Паттинсонмен бірге өзінің алғашқы ағылшын тіліндегі толық метражды "Зайырлы өмір" фильмін аяқтап, шығарды. Фильмнің премьерасы 2018 жылы Торонто халықаралық кинофестивалінде өтті. Кейінірек ол АҚШ-та A24 американдық инди дистрибьюторлары шығарған. Оны көптеген танымал сыншылар жақсы бағалады.

Өнер

Дени шығармашылығының көп бөлігі студиялық емес, локациялық жұмысты қолданады. Ол кейде актерлерін қимылсыз фотосуретке орналастырылғандай етіп қояды. Ол стационарлық камерамен ұзағырақ суреттерді қолданады және заттарды ұзын кадрға айналдырады, нәтижесінде аз жоспарлар пайда болады. Бірақ Денидің кинематографиялық және өзекті бағыты әрқашан оның басты кейіпкерлерінің бет-әлпеті мен денелеріне баса назар аударады. Сонымен қатар ол пейзаждың кеңістігін әрекеттестіре отырып, кинематографиялық үстемдікті сақтайды.

Тим Палмер Денидің өзін-өзі жариялаған формалист және керемет кино стилисті ретіндегі жұмысын зерттейді, Денистің сұхбатында бірнеше рет айтқан тәсілі дыбыстарға, текстураларға, түстерге және композицияларға, сондай-ақ кең тақырыптық мәселелерге немесе әлеуметтік міндеттемелерге қатысты.

Дени өзінің фильмдерін түсірген австралиялық Джеймс Филлипстің айтуынша, Дени Голливуд киносының нарықтық конвенцияларын жоққа шығарады және өз фильмдерін көрермендерді күтуден босатады

Дени оқиғаны жеке тарихымен үйлестіріп, фильмдеріне өмірбаяндық элемент береді. Бұл жеке және тарихи қабаттасу оның фильмдерін авторлық кино ретінде сипаттауға мүмкіндік береді. Ол қорқыныш жанрынан бастап (Trouble Every Day, 2001) романтика мен драмаға дейін (Жұма түні, 2002) көптеген жанрларда жұмыс істеді. Сыншылар оның фильмдерінде қайталанатын тақырыптарды атап өткенімен, Дени өзінің мансаптық "траекториясын"дәйекті түрде көре алмайтынын айтады.

Дени өзінің фильмдерінің аттарын мұқият таңдайды. Ноэль Руксель-Кубберли бұл атаулар көрерменді фильмнің бейнесін қайта ойластыруға арналған деп санайды және Дени оларды фильмдерінің шикі шындығын сипаттау үшін шебер қолданады. Мысалы, Chocolat (1988) атауы фильмнің әрекет ету кезеңінде қолданылатын нәсілшіл терминге, құл жүйесі арқылы Африкадан Еуропаға какао экспорттауға және 1950 жылдардағы "étre chocolat" Француз өрнегіне сілтеме жасайды, бұл "алданып қалу" дегенді білдіреді.

Дени сонымен қатар "тез түсіреді, баяу өңдейді" деген атпен танымал. Жалпы, ол бірнеше түсірілім жасайды және көп уақытын монтажда өткізеді, сол жерде фильм жасайды. Бұл өндірістен кейінгі процесс көбінесе сценарийлердегі көріністерді ретке келтіруді қамтиды. Мысалы, ол биді фильмнің соңында Beau Travail-ге (1999) қойды, бірақ ол сценарийдің соңында болмады. Бұл процесс туралы Дени: "мен фильм түсірген кезде әрқашан өзімді қауіпсіз сезінемін. Мен өзіме күмәнім бар, бірақ актерлерге сирек күмәнданамын" деген.

Фильмография

Көркем фильмдер

• Chocolat / Chocolate (1988)
• S'en fout la mort / No Fear, No Die (1990)
• J'ai pas sommeil / I Can't Sleep (1994)
• US Go Home (TV, from the collection Tous les garçons et les filles de leur âge / All the Boys and the Girls of Their Age) (1994)
• Nénette et Boni / Nenette and Boni (1996)
• Beau travail / Good Work (1999)
• Trouble Every Day (2001)
• Vendredi soir / Friday Night (2002)
• L'intrus / The Intruder (2004)
• 35 rhums / 35 Shots of Rum (2008)
• White Material (2009)
• Bastards / Les Salauds (2013)
• Let the Sunshine In (2017)
• High Life (2018)
• Fire (TBA)

Қысқа метражды фильмдер

• Le 15 Mai (IDHEC film, based on Frederik Pohl's The Tunnel under the World) (1969)
• Keep It for Yourself (1991)
• Contre l'oubli / Against Oblivion (1991)
• segment: Pour Ushari Ahmed Mahmoud, Soudan
• À propos de Nice, la suite (1995)
• segment: Nice, Very Nice
• Ten Minutes Older: The Cello (2002)
• segment: Vers Nancy / Towards Nancy
• Venezia 70 - Future Reloaded (2013)
• Segment: Claire Denis
• Voilà l'enchaînement (2014)

Деректі фильмдер

• Man No Run (1989)
• Jacques Rivette, le veilleur / Jacques Rivette, the Watchman (1990)
• Vers Mathilde / Towards Mathilde (2005)