Триангуляция: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Content deleted Content added

Inline

09:37, 2011 ж. маусымның 24 кезіндегі нұсқа

Триангуляция(лат. traіngulum – үшбұрыш) — геодезиялық тірек пункттер (нүктелер) торын құру әдістерінің бірі және осы әдістермен жасалған сол тордың өзі. Ол бір-бірімен жалғасып жатқан үшбұрыштар жүйесінен немесе тордан құралады. Триангуляцияда берілген координаттар жүйесінде үшбұрыштар төбелерінің орны анықталады. Ол үшін бастапқы үшбұрыштың қабырғасының біреуі жүргізілген өлшеулер нәтижесі бойынша есептеледі және әрбір үшбұрыштың үш бұрышы өлшенеді. Егер бастапқы үшбұрыштың қабырғасы тікелей өлшеулер арқылы анықталса, онда ол базистік қабырға деп аталады. Триангуляция тәсілі Жер пішіні мен мөлшерін анықтау, жер қыртысының горизонталь қозғалыстарын зерттеу; әр түрлі топографиялық түсірулер мен геодезиялық жұмыстарды негіздеу, т.б. үшін кеңінен қолданылады^[1]

Сілтеме

↑ Қазақ энциклопедиясы, 8 том

Бұл — мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз.
Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет.

[1] Қазақ энциклопедиясы, 8 том

[1]

@@ 1-жол: / 1-жол: @@
-'''Триангуляция''' — топографиялық съемка жүргізу мен карта жасау үшін жер бетіндегі түйінді нүктенің орынын табу әдісі. Жер бетінде үш бұрыштар жүйесін құру, нүктелердің ара қашықтықтарын өлшеу, берілген үш бұрыштың тек бір қабырғасы (базисі) мен оған таяу бұрыштарды өлшеу арқылы жүргізіледі. Триангуляция жүргізу үшін базисті өлшеуге ыңғайлы мөлшері 5—15 км-лік тегіс жер таңдап алынады да, өте дәлдікпен өлшенеді. Базистен таяудағы биіктіктен (төбеден, қоңырау мұнарасынан, жасанды мұнарадан) көрініп тұратын үш бұрыштар жүйесі тарайды. Олардың бұрыштары мен қабырғалары унивөрсалды аспаптың көмегімен, секундтың дәлдікпен, тыңғылыңты бірізділікпен өлшекеді. Бірінші рет (1792—1808 жж.) метрлік мөлшерді анықтауға кемекші болған Браселон (Испания) мен Дюнкер (Франция) қалаларының арасындағы триангуляция жер жүзіне мәлім. 1816— 1856 жылдары триангуляция Дунайдан Лапландияға дейін жүргізілді. Жер бетіндегі нүктелердің ара қашықтықтарының шын мөлшерін, олардың географиялың орнын білгеннен кейін, бір градустың мөлшерін және жердің мөлшері мен формасын есептеп шығарады.
 [[Сурет:L-Triangulierung.png|thumb|Триангуляциялық тор]]
+'''Триангуляция'''(лат. traіngulum – үшбұрыш) — геодезиялық тірек пункттер (нүктелер) торын құру әдістерінің бірі және осы әдістермен жасалған сол тордың өзі. Ол бір-бірімен жалғасып жатқан үшбұрыштар жүйесінен немесе тордан құралады. Триангуляцияда берілген координаттар жүйесінде үшбұрыштар төбелерінің орны анықталады. Ол үшін бастапқы үшбұрыштың қабырғасының біреуі жүргізілген өлшеулер нәтижесі бойынша есептеледі және әрбір үшбұрыштың үш бұрышы өлшенеді. Егер бастапқы үшбұрыштың қабырғасы тікелей өлшеулер арқылы анықталса, онда ол [[базистік қабырға]] деп аталады. Триангуляция тәсілі Жер пішіні мен мөлшерін анықтау, жер қыртысының горизонталь қозғалыстарын зерттеу; әр түрлі топографиялық түсірулер мен геодезиялық жұмыстарды негіздеу, т.б. үшін кеңінен қолданылады<ref>[[Қазақ энциклопедиясы]], 8 том</ref>
+==Сілтеме ==
-==Пайдаланылған әдебиеттер==
+<references />
-*Русско-казахский толковый географический словарь. Под общей редакцией академика АН КазССР, проф. С. К. Кенесбаева и кандидата филол. наук А. А. Абдрахманова. Алма-Ата, Изд-во «Наука», 1966, стр. 204. (Академия наук Казахской ССР. Институт языкознания. Сектор физической географии). Составители: Ж. Аубакиров, С. Абдрахманов, К. Базарбаев.
 {{stub}}
+{{wikify}}
 [[Санат:География]]
 [[Санат:Геодезия]]

Триангуляция: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

09:37, 2011 ж. маусымның 24 кезіндегі нұсқа

Сілтеме

Навигация мәзірі

Іздеу