Басқақ: Нұсқалар арасындағы айырмашылық
Навигацияға өту
Іздеуге өту
Content deleted Content added
Өңдеу түйіні жоқ |
Өңдеу түйіні жоқ |
||
| 3-жол: | 3-жол: | ||
#Қазақ даласында ерте орта ғасырлардан бастап қолданылған [[лауазым]]. Тәуелсіздігінен айырылып өзге мемлекеттің [[вассал|вассалына]] (боданына) айналған елдің билеушісін Басқақ деп атаған; |
#Қазақ даласында ерте орта ғасырлардан бастап қолданылған [[лауазым]]. Тәуелсіздігінен айырылып өзге мемлекеттің [[вассал|вассалына]] (боданына) айналған елдің билеушісін Басқақ деп атаған; |
||
#Жаулап алынған елдердегі [[Шыңғыс хан|Шыңғыс ханның]] сенімді өкілі. Оны [[даруға]] (моңғол мөр иесі) деп те атаған. Бағындырылған елдегі әр табыс түрінің 1/10 бөлігі хан салығы, он адамның біреуі хан жасағы ретінде алынған. Мұның бәрін хан төңірегінен шыққан айрықша өкіл — Басқақ басқарып, жүргізіп отырды. Жауланып алынған жерлерге жергілікті тұрғындар тарапынан қойылған билеуші қызметін тексеріп отыру үшін хан олардың сыртынан бақылаушы “даруғасын”, яғни Басқағын отырғызған. Басқақтың қарамағында арнайы әскері болған. Олар қауіптен, ішкі кері ықпалдан сақтану үшін қала сыртында тұрған. Ол мекендерді [[орыс|орыстар]] “[[татар]] слободасы” деп атаған. Егер қандай да бір [[князь]] ханның жарлығына бағынбай, оны орындаудан бас тартса немесе алым-салық төлемесе, Басқақ өз жасағымен оларға қарсы аттанып отырған. |
#Жаулап алынған елдердегі [[Шыңғыс хан|Шыңғыс ханның]] сенімді өкілі. Оны [[даруға]] (моңғол мөр иесі) деп те атаған. Бағындырылған елдегі әр табыс түрінің 1/10 бөлігі хан салығы, он адамның біреуі хан жасағы ретінде алынған. Мұның бәрін хан төңірегінен шыққан айрықша өкіл — Басқақ басқарып, жүргізіп отырды. Жауланып алынған жерлерге жергілікті тұрғындар тарапынан қойылған билеуші қызметін тексеріп отыру үшін хан олардың сыртынан бақылаушы “даруғасын”, яғни Басқағын отырғызған. Басқақтың қарамағында арнайы әскері болған. Олар қауіптен, ішкі кері ықпалдан сақтану үшін қала сыртында тұрған. Ол мекендерді [[орыс|орыстар]] “[[татар]] слободасы” деп атаған. Егер қандай да бір [[князь]] ханның жарлығына бағынбай, оны орындаудан бас тартса немесе алым-салық төлемесе, Басқақ өз жасағымен оларға қарсы аттанып отырған. |
||
| ⚫ | |||
==Әдебиеттер== |
|||
== Пайдаланылған әдебиеттер == |
|||
<references/> |
|||
*Хара-Даван Э., Чингис-хан как полководец и его наследие, А.-А., 1992. |
*Хара-Даван Э., Чингис-хан как полководец и его наследие, А.-А., 1992. |
||
| ⚫ | |||
'' |
|||
[[Санат: Филология]] |
[[Санат: Филология]] |
||
[[Санат: Лауазым]] |
[[Санат: Лауазым]] |
||
10:47, 2011 ж. маусымның 24 кезіндегі нұсқа
Басқақ
- Қазақ даласында ерте орта ғасырлардан бастап қолданылған лауазым. Тәуелсіздігінен айырылып өзге мемлекеттің вассалына (боданына) айналған елдің билеушісін Басқақ деп атаған;
- Жаулап алынған елдердегі Шыңғыс ханның сенімді өкілі. Оны даруға (моңғол мөр иесі) деп те атаған. Бағындырылған елдегі әр табыс түрінің 1/10 бөлігі хан салығы, он адамның біреуі хан жасағы ретінде алынған. Мұның бәрін хан төңірегінен шыққан айрықша өкіл — Басқақ басқарып, жүргізіп отырды. Жауланып алынған жерлерге жергілікті тұрғындар тарапынан қойылған билеуші қызметін тексеріп отыру үшін хан олардың сыртынан бақылаушы “даруғасын”, яғни Басқағын отырғызған. Басқақтың қарамағында арнайы әскері болған. Олар қауіптен, ішкі кері ықпалдан сақтану үшін қала сыртында тұрған. Ол мекендерді орыстар “татар слободасы” деп атаған. Егер қандай да бір князь ханның жарлығына бағынбай, оны орындаудан бас тартса немесе алым-салық төлемесе, Басқақ өз жасағымен оларға қарсы аттанып отырған.
Пайдаланылған әдебиеттер
- Хара-Даван Э., Чингис-хан как полководец и его наследие, А.-А., 1992.
Сыртқы сілтемелер
|
Бұл — мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет. |
 | Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |