Шыңғыстай (өзен): Нұсқалар арасындағы айырмашылық
ш «Алтай Республикасы өзендері» деген санатты аластады (HotCat құралының көмегімен) Тег: Manual revert |
|||
| 16-жол: | 16-жол: | ||
|бастауы = |
|бастауы = |
||
|бастауының орны = |
|бастауының орны = |
||
|бастауының биіктігі = 2420 |
|бастауының биіктігі = 2420 |
||
|s_lat_dir = N|s_lat_deg = 49|s_lat_min = 24|s_lat_sec = 43 |
|s_lat_dir = N|s_lat_deg = 49|s_lat_min = 24|s_lat_sec = 43 |
||
|s_lon_dir = E|s_lon_deg = 86|s_lon_min = 57|s_lon_sec = 43 |
|s_lon_dir = E|s_lon_deg = 86|s_lon_min = 57|s_lon_sec = 43 |
||
21:20, 2021 ж. сәуірдің 7 кезіндегі нұсқа
| Шыңғыстай | |
|---|---|
| Сипаттамасы | |
| Ұзындығы | 34 км |
| Су алабы | Бұқтырма/Ертіс/Об/Кар теңізі |
| Бастауы | |
| • Биіктігі | 2420 м |
| • Координаттары | 49°24′43″ с. е. 86°57′43″ ш. б. / 49.41194° с. е. 86.96194° ш. б. (G) (O) (Я) |
| Сағасы | Бұқтырма |
| • Орналасқан жері | сағадан 309 км жерде |
| • Биіктігі | шам. 1700 м м |
| • Координаттары | 49°14′19″ с. е. 86°59′35″ ш. б. / 49.23861° с. е. 86.99306° ш. б. (G) (O) (Я)Координаттар: 49°14′19″ с. е. 86°59′35″ ш. б. / 49.23861° с. е. 86.99306° ш. б. (G) (O) (Я) |
| Еңістігі | 21-22 м/км |
| Орналасуы | |
| Ел |  Ресей  Қазақстан
|
| Аймақ | Алтай Республикасы, Шығыс Қазақстан облысы |
Шыңғыстай — Алтай Республикасының (Ресей) Қосағаш ауданында және Шығыс Қазақстан облысының Катонқарағай ауданындағы (Қазақстан) Алтай өзені. Бұқтырманың оң саласы (Ертіс су алабы).
Сипаттамасы
Өзеннің ұзындығы 34 км. Ресей жерінде Алаха көлінің оңтүстігіндегі Молибдек тауында бастау алады. Жоғарғы жартысында өзен таулар арасында оңтүстік-шығысқа, төменгі жағында - оңтүстік-батысқа қарай ағады. Өзен сағасы Қазақстанда орналасқан, онда өзен тармақтарға бөлініп, Бұқтырмаға құятын сағасынан 309 км қашықтықта (Аршаты кентінен шығысқа қарай 32 км) оң жағалау бойына құяды.
Негізгі салалары: Алғыжақбұлақ (оң жақ, ұзындығы 18 км, ШҚО), Қаратөсбұлақ және Мұқыртайбұлақ (сол жақ, РФ).
Су алабында көптеген таулы көлдер, соның ішінде орта ағысында Қызылтас және Алғыжақбұлақта ірі Шаңғы (Бұқтырма) көлі бар. Кейбір карталарда Алаха көлінен Шыңғыстайға құятын арна көрсетілген (көлден ағатын ағынның көп бөлігі Қатын су алабына енеді). Алаптың ең биік нүктесі — Укек үстіртіндегі Текекүнген тауы (3096 м).
Саға бөлігінде бұрынғы Шыңғыстай елді мекен (қазіргі шекара бекеті), оның жанында өзен арқылы өтетін көпір бар. Бұрын өзеннің жоғарғы ағысында молибден кеніштері жанында Шыңғыстай ауылы болған[1].
Су алабының ресейлік бөлігі «Үкек үстірті тыныштық аймағының» табиғи паркінің шекарасында орналасқан, ол Ресей Алтайының басқа аумақтарымен бірге «Алтайдың Алтын тауларының» нысаны ретінде ЮНЕСКО Дүниежүзілік мәдени және Табиғи мұра нысандары тізіміне кіреді.
Дереккөздер
- ↑ Затерянному миру – труба. Басты дереккөзінен мұрағатталған 26 шілде 2017.(қолжетпейтін сілтеме) Тексерілді, 10 наурыз 2019.