Шала түрленіп дамитындар: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
Навигацияға өту Іздеуге өту
Content deleted Content added
ш clean up, replaced: Пайдаланылған әдебиеттер → Дереккөздер using AWB
«File:Hyles_galii_imago.jpg» деген «File:Hyles_gallii_imago.jpg» дегенмен алмастырылды.
 
1-жол: 1-жол:
[[Сурет:Hyles galii imago.jpg|thumb|alt=A.| ''Шала түрленіп дамитындар''.]]
[[Сурет:Hyles gallii imago.jpg|thumb|alt=A.| ''Шала түрленіп дамитындар''.]]
'''Шала түрленіп дамитындар''' (hemіmetamorphosіs) — төменгі сатыдағы қанатсыз жәндіктерге және жоғарғы сатыдағы жәндіктердің бірқатар [[отрядтар]]ына тән даму жолы. Бұларға: [[біркүндіктер]], [[инеліктер]], [[тарақандар]], [[дәуіттер]], [[термиттер]], [[таяқшатәрізділер]], [[теріқанаттылар]], [[биттер]], [[жартылай қатты қанаттылар]], т.б. жатады. Шала түрленіп дамитындардың онтогенезі 3 сатыдан тұрады: [[жұмыртқа]], [[дернәсіл]] және [[ересек жәндік]] ([[имаго]]). Бұларда қуыршақ сатысы болмайды (қ. [[Толық түрленіп дамитындар]]). Бұлардың ерекшелігі жұмыртқадан шыққан дернәсіл ересек жәндікке ұқсайды және қоректенуі де ұқсас келеді. [[Имаго]]ларының қанаты болған жағдайда, дамуының соңғы сатыларында дернәсілдерінің де қанат нышандары пайда болады. Құрлықта тіршілік ететін Шала түрленіп дамитындардың дернәсілдерін — нимфа, ал суда тіршілік етуіне байланысты арнайы тыныс алу органдары (желбезектері) пайда болады, мұндай дернәсілдерді — наяда деп атайды. Бұларға біркүндіктер, көктемдіктер, тағы басқа жатады.
'''Шала түрленіп дамитындар''' (hemіmetamorphosіs) — төменгі сатыдағы қанатсыз жәндіктерге және жоғарғы сатыдағы жәндіктердің бірқатар [[отрядтар]]ына тән даму жолы. Бұларға: [[біркүндіктер]], [[инеліктер]], [[тарақандар]], [[дәуіттер]], [[термиттер]], [[таяқшатәрізділер]], [[теріқанаттылар]], [[биттер]], [[жартылай қатты қанаттылар]], т.б. жатады. Шала түрленіп дамитындардың онтогенезі 3 сатыдан тұрады: [[жұмыртқа]], [[дернәсіл]] және [[ересек жәндік]] ([[имаго]]). Бұларда қуыршақ сатысы болмайды (қ. [[Толық түрленіп дамитындар]]). Бұлардың ерекшелігі жұмыртқадан шыққан дернәсіл ересек жәндікке ұқсайды және қоректенуі де ұқсас келеді. [[Имаго]]ларының қанаты болған жағдайда, дамуының соңғы сатыларында дернәсілдерінің де қанат нышандары пайда болады. Құрлықта тіршілік ететін Шала түрленіп дамитындардың дернәсілдерін — нимфа, ал суда тіршілік етуіне байланысты арнайы тыныс алу органдары (желбезектері) пайда болады, мұндай дернәсілдерді — наяда деп атайды. Бұларға біркүндіктер, көктемдіктер, тағы басқа жатады.
<ref>[[Қазақ Энциклопедиясы]], 9 том 18 бөлім</ref>
<ref>[[Қазақ Энциклопедиясы]], 9 том 18 бөлім</ref>

15:52, 2021 ж. шілденің 10 кезіндегі соңғы нұсқа

A.
Шала түрленіп дамитындар.

Шала түрленіп дамитындар (hemіmetamorphosіs) — төменгі сатыдағы қанатсыз жәндіктерге және жоғарғы сатыдағы жәндіктердің бірқатар отрядтарына тән даму жолы. Бұларға: біркүндіктер, инеліктер, тарақандар, дәуіттер, термиттер, таяқшатәрізділер, теріқанаттылар, биттер, жартылай қатты қанаттылар, т.б. жатады. Шала түрленіп дамитындардың онтогенезі 3 сатыдан тұрады: жұмыртқа, дернәсіл және ересек жәндік (имаго). Бұларда қуыршақ сатысы болмайды (қ. Толық түрленіп дамитындар). Бұлардың ерекшелігі жұмыртқадан шыққан дернәсіл ересек жәндікке ұқсайды және қоректенуі де ұқсас келеді. Имаголарының қанаты болған жағдайда, дамуының соңғы сатыларында дернәсілдерінің де қанат нышандары пайда болады. Құрлықта тіршілік ететін Шала түрленіп дамитындардың дернәсілдерін — нимфа, ал суда тіршілік етуіне байланысты арнайы тыныс алу органдары (желбезектері) пайда болады, мұндай дернәсілдерді — наяда деп атайды. Бұларға біркүндіктер, көктемдіктер, тағы басқа жатады. [1]

Сілтемелер[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Дереккөздер[өңдеу | қайнарын өңдеу]

  1. Қазақ Энциклопедиясы, 9 том 18 бөлім