Аңшы: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
Навигацияға өту Іздеуге өту
Content deleted Content added
Өңдеу түйіні жоқ
Өңдеу түйіні жоқ
1-жол: 1-жол:
'''Аңшы ''' — аң аулауды кәсіп еткен [[саятшы]]адам.<ref> Қазақтың этнографиялық категориялар, ұғымдар мен атауларының дәстүрлі жүйесі. Энциклопедия. - Алматы: DPS, 2011. - ISBN 978-601-7026-17-2 </ref> Оны [[құсбегі]], [[бапкер]] деп те атайды. [[Қазақ]] аңшылыққа: “Бүркітші үстіңді бүтіндейді, қыбыңды қандырады, қақпаншы қарныңды тойғызады, тұзақшы аш қалдырмайды...” деп тіршіліктің бір тұтқасы ретінде қараған. Кейде аңға көңіл көтеру үшін де шығады. Ит жүгіртіп, құс салу серілік салтанат деп саналған. Қазақ ішіндегі А-лар қолданған құралы, істеген амалына қарай былайша жіктеледі:
'''Аңшы ''' — аң аулауды кәсіп еткен [[саятшы]]
# [[Саятшы]] — аңға мезгілімен қан сонарда саят құратын қазақтың дәстүрлі аңшысы. Қыран бүркіт, жүйрік ат, ұшқыр тазы баптап, түзу мылтық, бұзау тіс қамшы, сойылмен қатар т.б [[саятшылық]] жабдықтар пайдаланады .
[[Сурет:F,bkfrbv.jpg|нобай]]
адам.<ref> Қазақтың этнографиялық категориялар, ұғымдар мен атауларының дәстүрлі жүйесі. Энциклопедия. - Алматы: DPS, 2011. - ISBN 978-601-7026-17-2 </ref> Оны [[құсбегі]], [[бапкер]] деп те атайды. [[Қазақ]] аңшылыққа: “Бүркітші үстіңді бүтіндейді, қыбыңды қандырады, қақпаншы қарныңды тойғызады, тұзақшы аш қалдырмайды...” деп тіршіліктің бір тұтқасы ретінде қараған. Кейде аңға көңіл көтеру үшін де шығады. Ит жүгіртіп, құс салу серілік салтанат деп саналған. Қазақ ішіндегі А-лар қолданған құралы, істеген амалына қарай былайша жіктеледі:
# [[Саятшы]] — аңға қан сонарда шығады. Қыран бүркіт, ұшқыр тазы, түзу мылтық пайдаланады. Бұзау тіс қамшы, сойыл да ұстайды.
# [[Мерген]] — садақпен, [[мылтық|мылтықпен]] аң атады. Аю, қасқыр, бұғы, марал, арқар, елік, таутеке, қарақұйрық т.б. аң алады.
# [[Мерген]] — садақпен, [[мылтық|мылтықпен]] аң атады. Аю, қасқыр, бұғы, марал, арқар, елік, таутеке, қарақұйрық т.б. аң алады.
# [[Қақпаншы]] — аңды [[қақпан|қақпанмен]] аулайды. Түлкі, қасқыр, суыр секілді аңдардың ініне, жүретін жолына қақпан құрады.
# [[Қақпаншы]] — аңды [[қақпан|қақпанмен]] аулайды. Түлкі, қасқыр, суыр секілді аңдардың ініне, жүретін жолына қақпан құрады.

11:24, 2021 ж. тамыздың 15 кезіндегі нұсқа

Аңшы — аң аулауды кәсіп еткен саятшыадам.[1] Оны құсбегі, бапкер деп те атайды. Қазақ аңшылыққа: “Бүркітші үстіңді бүтіндейді, қыбыңды қандырады, қақпаншы қарныңды тойғызады, тұзақшы аш қалдырмайды...” деп тіршіліктің бір тұтқасы ретінде қараған. Кейде аңға көңіл көтеру үшін де шығады. Ит жүгіртіп, құс салу серілік салтанат деп саналған. Қазақ ішіндегі А-лар қолданған құралы, істеген амалына қарай былайша жіктеледі:

  1. Саятшы — аңға мезгілімен қан сонарда саят құратын қазақтың дәстүрлі аңшысы. Қыран бүркіт, жүйрік ат, ұшқыр тазы баптап, түзу мылтық, бұзау тіс қамшы, сойылмен қатар т.б саятшылық жабдықтар пайдаланады .
  2. Мерген — садақпен, мылтықпен аң атады. Аю, қасқыр, бұғы, марал, арқар, елік, таутеке, қарақұйрық т.б. аң алады.
  3. Қақпаншы — аңды қақпанмен аулайды. Түлкі, қасқыр, суыр секілді аңдардың ініне, жүретін жолына қақпан құрады.
  4. Моршытүлкі, күзен секілді аңдардың ініне түтін салып, іннен шыға қашқанда ұстайды.

Дереккөздер

  1. Қазақтың этнографиялық категориялар, ұғымдар мен атауларының дәстүрлі жүйесі. Энциклопедия. - Алматы: DPS, 2011. - ISBN 978-601-7026-17-2