Дала шпаттары: Нұсқалар арасындағы айырмашылық
Өңдеу түйіні жоқ |
Өңдеу түйіні жоқ |
||
| 1-жол: | 1-жол: | ||
{{Қорық аймақ | name =ДАЛА ШПАТТАРЫ | image =Feldspar 1659.jpg|200px | }} '''Дала шпаттары ''' – қаңқалы силикаттар класының өте көп тараған, тау |
{{Қорық аймақ | name =ДАЛА ШПАТТАРЫ | image =Feldspar 1659.jpg|200px | }} '''Дала шпаттары ''' – қаңқалы силикаттар класының өте көп тараған, [[тау жынысы]]н түзетін [[минерал]]дар тобы. Бүкіл [[Жер]] қыртысының 50%-ын құрайды. Дала шпаттарының моноклиндік және триклиндік сингонияда кристалданады. Кристалдары тақта немесе бағана пішінді. Түсі ақ, қызғылт, сұр, т.б. Қаттылығы 6,0 – 6,5, меншікті салмағы 2,5 – 2,8 г/см3, балқу t 1110 – 1550°С. Дала шпаттары [[кальций]]-[[натрий]]лі (плагиоклаздар), калий-натрийлі (ортоклаз, микроклин, санидин, т.б.) және калий-барийлі болып бөлінеді. Дала шпаттары көптеген тау жыныстарының құрамына кіреді, граниттерде, сиениттерде (плагиоклаздар, сілтілі Д. ш.), диориттерде, габброда (плагиоклаздар), т.б. [[магма]]лық жыныстарда жиі кездеседі. Олар метаморфтық жыныстардың (гнейс), [[кристалл]] тақтатастардың, [[амфиболиттер|амфиболиттердің]] құрамында түзіледі. Үгілу нәтижесінде дала шпаттары серицитке, каолинге, монтмориллонитке, сазды минералдарға айналады, ал гидротермальдық өзгерістерге және метаморфтануға шалынғанда [[цеолит]], [[скаполит]], [[мусковит]], т.б. түзіледі. Дала шпаттары [[керамика]], [[фарфор]], шыны өнеркәсібінде, [[эмаль]], [[кірпіш]], бояу, [[бетон]] мен [[цемент]] әзірлеу үшін пайдаланылады. Кейбір дала шпаттары ([[амозонит]], т.б.) әшекейлегіш тас, ал [[лабродорит]] қаптама материал ретінде қолданылады. |
||
<ref>Қазақ энциклопедиясы</ref> |
<ref>Қазақ энциклопедиясы</ref> |
||
14:07, 2011 ж. маусымның 28 кезіндегі нұсқа
Үлгі:Қорық аймақ Дала шпаттары – қаңқалы силикаттар класының өте көп тараған, тау жынысын түзетін минералдар тобы. Бүкіл Жер қыртысының 50%-ын құрайды. Дала шпаттарының моноклиндік және триклиндік сингонияда кристалданады. Кристалдары тақта немесе бағана пішінді. Түсі ақ, қызғылт, сұр, т.б. Қаттылығы 6,0 – 6,5, меншікті салмағы 2,5 – 2,8 г/см3, балқу t 1110 – 1550°С. Дала шпаттары кальций-натрийлі (плагиоклаздар), калий-натрийлі (ортоклаз, микроклин, санидин, т.б.) және калий-барийлі болып бөлінеді. Дала шпаттары көптеген тау жыныстарының құрамына кіреді, граниттерде, сиениттерде (плагиоклаздар, сілтілі Д. ш.), диориттерде, габброда (плагиоклаздар), т.б. магмалық жыныстарда жиі кездеседі. Олар метаморфтық жыныстардың (гнейс), кристалл тақтатастардың, амфиболиттердің құрамында түзіледі. Үгілу нәтижесінде дала шпаттары серицитке, каолинге, монтмориллонитке, сазды минералдарға айналады, ал гидротермальдық өзгерістерге және метаморфтануға шалынғанда цеолит, скаполит, мусковит, т.б. түзіледі. Дала шпаттары керамика, фарфор, шыны өнеркәсібінде, эмаль, кірпіш, бояу, бетон мен цемент әзірлеу үшін пайдаланылады. Кейбір дала шпаттары (амозонит, т.б.) әшекейлегіш тас, ал лабродорит қаптама материал ретінде қолданылады.
|
Бұл — мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет. |
 | Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |
Пайдаланған әдебиет
- ↑ Қазақ энциклопедиясы