Шынқожа Базарқұлұлы: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
Навигацияға өту Іздеуге өту
Content deleted Content added
Өңдеу түйіні жоқ
Тег: Mobile edit Mobile web edit
Өңдеу түйіні жоқ
Тег: Mobile edit Mobile web edit
1-жол: 1-жол:
'''Шынқожа Базарқұлұлы''',
'''Шынқожа Базарқұлұлы''' (1706, қазіргі Шығыс Қазақстан облысы Аягөз ауданы – 1770, Қырғыз Республикасы, Нарын облысы) – аға батыр. Қазақ халқының жоңғар шапқыншылығына қарсы күресінде ерекше ерлік көрсетіп, Қаракерей Қабанбай батыр әскерінде талантты қолбасшы ретінде аты шығып, Тума Шынқожа батыр есімімен белгілі болған.
'''Тума Шынқожа батыр'''([[1706]], қазіргі [[Шығыс Қазақстан]] облысы [[Аягөз ауданы]][[1770]], [[Қырғыз Республикасы]], [[Нарын облысы]]) – атақты аға батыр, [[қолбасшы]]. Қазақ халқының жоңғар шапқыншылығына қарсы күресінде ерекше ерлік көрсетіп, [[Қаракерей]] [[Қабанбай батыр]] әскерінде талантты қолбасшы ретінде аты шығып. [[Орта жүз]] [[Найман]] тайпасының [[Қаракерей]] руының Тума тармағынан, Тума Шынқожа батыр есімімен белгілі болған.

[[Орта жүз]] [[Найман]] ішіндегі [[Қаракерей]] руының тума тармағынан.


1727 ж. Бұланты-Білеуті шайқасында жеке ерлігімен көзге түсіп, жас батыр атанған. 1730 ж. Аңырақай-Алакөл шайқасына, 1741 ж. Шыңғыстаудағы Шаған шайқасына қатысып, тума, тоқпақ, байғана руларынан құралған жасаққа басшылық еткен. 1752 – 54 ж. Жетісу, Алтай, Тарбағатай өңірлерін жоңғарлардан азат ету жорықтарында дарынды қолбасы ретінде ел құрметіне бөленді. Қазақ-қырғыз арасында болған қақтығыста Шынқожа қоршауда қалып, өз бармағын қылышпен шауып орайды да, сау қалған батырларға қазақ жерінде көмуге аманат ретінде тапсырады, өзі сол “Жайыл қырғыны” деп аталған шайқаста ерлікпен қаза табады. Шынқожаның денесі қай жерде жерленгені белгісіз, ал бармағы Шығыс Қазақстан облысының Аягөз аудандағы Шынқожа есімімен аталған ауылда Нарын өзеннің бойындағы төбеге көмілген. 1996 ж. Шынқожа батырдың 290 жылдығы осы Аягөз өңірінде кеңінен атап өтіліп, бармағы көмілген жерге жаңа кесене орнатылды. Аягөз қаласындағы үлкен бір көшеге Шынқожа есімі берілген. Шынқожа батыр ерлігі туралы І.Жұмаділовтың “Дарабоз” дилогиясында жақсы суреттеледі.
1727 ж. Бұланты-Білеуті шайқасында жеке ерлігімен көзге түсіп, жас батыр атанған. 1730 ж. Аңырақай-Алакөл шайқасына, 1741 ж. Шыңғыстаудағы Шаған шайқасына қатысып, тума, тоқпақ, байғана руларынан құралған жасаққа басшылық еткен. 1752 – 54 ж. Жетісу, Алтай, Тарбағатай өңірлерін жоңғарлардан азат ету жорықтарында дарынды қолбасы ретінде ел құрметіне бөленді. Қазақ-қырғыз арасында болған қақтығыста Шынқожа қоршауда қалып, өз бармағын қылышпен шауып орайды да, сау қалған батырларға қазақ жерінде көмуге аманат ретінде тапсырады, өзі сол “Жайыл қырғыны” деп аталған шайқаста ерлікпен қаза табады. Шынқожаның денесі қай жерде жерленгені белгісіз, ал бармағы Шығыс Қазақстан облысының Аягөз аудандағы Шынқожа есімімен аталған ауылда Нарын өзеннің бойындағы төбеге көмілген. 1996 ж. Шынқожа батырдың 290 жылдығы осы Аягөз өңірінде кеңінен атап өтіліп, бармағы көмілген жерге жаңа кесене орнатылды. Аягөз қаласындағы үлкен бір көшеге Шынқожа есімі берілген. Шынқожа батыр ерлігі туралы І.Жұмаділовтың “Дарабоз” дилогиясында жақсы суреттеледі.

21:35, 2022 ж. ақпанның 15 кезіндегі нұсқа

Шынқожа Базарқұлұлы, Тума Шынқожа батыр(1706, қазіргі Шығыс Қазақстан облысы Аягөз ауданы1770, Қырғыз Республикасы, Нарын облысы) – атақты аға батыр, қолбасшы. Қазақ халқының жоңғар шапқыншылығына қарсы күресінде ерекше ерлік көрсетіп, Қаракерей Қабанбай батыр әскерінде талантты қолбасшы ретінде аты шығып. Орта жүз Найман тайпасының Қаракерей руының Тума тармағынан, Тума Шынқожа батыр есімімен белгілі болған.

1727 ж. Бұланты-Білеуті шайқасында жеке ерлігімен көзге түсіп, жас батыр атанған. 1730 ж. Аңырақай-Алакөл шайқасына, 1741 ж. Шыңғыстаудағы Шаған шайқасына қатысып, тума, тоқпақ, байғана руларынан құралған жасаққа басшылық еткен. 1752 – 54 ж. Жетісу, Алтай, Тарбағатай өңірлерін жоңғарлардан азат ету жорықтарында дарынды қолбасы ретінде ел құрметіне бөленді. Қазақ-қырғыз арасында болған қақтығыста Шынқожа қоршауда қалып, өз бармағын қылышпен шауып орайды да, сау қалған батырларға қазақ жерінде көмуге аманат ретінде тапсырады, өзі сол “Жайыл қырғыны” деп аталған шайқаста ерлікпен қаза табады. Шынқожаның денесі қай жерде жерленгені белгісіз, ал бармағы Шығыс Қазақстан облысының Аягөз аудандағы Шынқожа есімімен аталған ауылда Нарын өзеннің бойындағы төбеге көмілген. 1996 ж. Шынқожа батырдың 290 жылдығы осы Аягөз өңірінде кеңінен атап өтіліп, бармағы көмілген жерге жаңа кесене орнатылды. Аягөз қаласындағы үлкен бір көшеге Шынқожа есімі берілген. Шынқожа батыр ерлігі туралы І.Жұмаділовтың “Дарабоз” дилогиясында жақсы суреттеледі.


Сілтемелер

Сәдуақасұлы Ә., Тарихыңды танып біл, А., 1996; Хасенов Ә., Қазақ тарихының бес мың жылдық баяны, А., 1998; Алтынбаев І., Жұмахан Е., Ақсуат, А., 1998.