Кордоба халифаты: Нұсқалар арасындағы айырмашылық
| 57-жол: | 57-жол: | ||
|басқарушылар_титулы = Кордоба халифы |
|басқарушылар_титулы = Кордоба халифы |
||
|басқарушы1 = [[III Әбдіррахман]] |
|басқарушы1 = [[III Әбдіррахман]] |
||
|басқарушы_жылы1 = |
|басқарушы_жылы1 = 929—961 |
||
|басқарушылар_титулы2 = <!--келесі басқарушының титулы өзгеріп кеткен жағдайда қолданылады--> |
|басқарушылар_титулы2 = <!--келесі басқарушының титулы өзгеріп кеткен жағдайда қолданылады--> |
||
|басқарушы2 = |
|басқарушы2 = |
||
14:47, 2022 ж. наурыздың 22 кезіндегі нұсқа
| Кордоба халифаты араб.: خلافة قرطبة | |||||||
| |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||
 Ең үлкен кеңеюі кезіндегі Кордоба халифаты (шамамен 1000 жыл) | |||||||
| Астанасы | Кордоба | ||||||
| Тіл(дер)і | арабша, мосарабша | ||||||
| Аумағы | 600 000 | ||||||
| Халқы | 6 000 000 | ||||||
| Басқару формасы | монархия | ||||||
| Династиясы | Умәйя әулеті | ||||||
| Кордоба халифы | |||||||
| - 929—961 | III Әбдіррахман | ||||||
| Тарихы | |||||||
| - 756 | Әмірліктің құрылуы | ||||||
| - 929 | Халифатқа түрленуі | ||||||
| - 1031 | Бірнеше тәуелсіз әмірліктерге — Тайфаға бөліну | ||||||
Кордоба хилафаты – Пиреней түбегінде 929 – 1031 жылдар аралығында салтанат құрған мұсылман мемлекеті. Пиреней түбегін арабтар мен берберлер жаулап алғаннан кейін Кордоба әмірлігі (756 – 929 жылдары) құрылып, астанасы Кордоба қаласы болған. Абдуррахман II 929 ж. өзін халифа деп жариялағандықтан әмірлік Кордова хилафатына айналды. Кордова хилафаты 10 ғасырдың аяғы мен 11 ғасырдың басында аса қуатты мемлекет болды. Кордова хилафаты билеушілері жікшілдік пиғылдағы араб-бербер тайпа көсемдерін талқандап, түбектегі христиан мемлекеттерімен жүргізілген соғыстарда үлкен жеңістерге жетті. Нәтижесінде Кордова хилафаты саяси-экономикалық жағынан айтарлықтай нығайып, сауда мен мәдениеттің өркендеуіне кең жол ашылды. Бірақ билеушілер арасында үздіксіз болып тұратын тақ таластары ел ішінде өзара соғыстар туғызды. Соғыстар кезінде бай қалалар қирап, егіншілікпен айналысқан аймақтар қаңырап бос қалды. 1031 ж. Кордова хилафаты бірнеше ұсақ әмірліктерге бөлініп кетті.
Тарихы
756 – 1031 жж. болған мемлекет - Кордоба, Хилафатының елордасы өз уақыта Еуропаның ең үлкен және байлық қаласы болды.
7 ғасырда араблар солтүстік Африкадан Испанияға келіп, Кордоба Хилафаты орнатылған. Осы уақыта солтүстік Испания, және Португалияда Христиан патшалықтар: Арагон, Кастилия, Наварра және Астурия болды, олар арабтармен жаугершілік күресу — «Reconquista» (ұрып өзіне қарату) басталды. «Reconquista» 722 ж. Ковадонга шайқасымен басталды, христанлар жеңіс алып, Астурия патшалығы жасады. Сондықтан араблар пиреней тауларға кеттіп, фрасиамен соғысу бастады. 1469 ж. Кастилия мен Арагон патшалықтар бірлесті, және бір мемлекет – Испания істеді. 1492 ж. христиандар ең соңғы мұсылман мемлекеті – Гранада патшалығын басып алды.
Дереккөздер
Қазақ Энциклопедиясы, 11 - том
| ||||||||||
