Ұлттар Лигасы: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Content deleted Content added

Inline

01:30, 2022 ж. маусымның 6 кезіндегі нұсқа

Ұлттар лигасы^[1] - [The League of Nations] - "халықтар арасында әріптестікті дамытып, олардың бейбітшілігі мен қауіпсіздігінің кепілі" болуды мақсат тұтатын халықаралық ұйым. 1919-1920 жылдары Париж бейбіт конференциясында құрылған 'Ұлттар Лигасының Жарғысы' бастапқыда 44 мемлекетпен, оның ішінде соғыста Антанта жағында болған 31 мемлекетпен және соғыста бейтараптық ұстанған 13 мемлекетпен бекітілді. АҚШ Ұлттар Лигасының Жарғысын бекітпей, оның құрамына кірмей қалды.

Ұлттар Лигасының негізгі органдары Ұлттар Лигасының Ассамблея және Кеңесі болды. Ұлттар Лигасында дербес ұйымдар дәрежесінде халықаралық әділ соттың Тұрақты палатасы, Халықаралық еңбек ұйымы және тағы басқаны құрылды. Ұлттар Лигасының негізгі органдары Женевада (Швейцария) орналасты.

Мұндай ауқымдағы халықаралық ұйымның құрылуының негізгі алғышарттары Бүкіләлемдік пошта одағы (1874 жылы негізі қаланған), Қызыл Крест, Гаага конференциялары және Тұрақты арбитражды сот (Гаагалық трибунал) сияқты ұйымдар болды. Ұлттар Лигасы I дүниежүзілік соғыстың аяқ шенінде Ян Шмутц, лорд Роберт Сесил, Леон Буржуа сынды көрнекті саясаткерлер, қоғам қайраткерлерінің идеяларының іс жүзіне асуымен болды.

Егер бастапқыда Ұлттар Лигасының мүшелері I дүниежүзілік соғыста жеңіске жеткен елдер (АҚШтан өзге), сондай-ақ бейтарап елдердің көпшілігі болса, кейінірек басқа мемлекеттер де кірді: Болгария (1920), Австрия (1920), Венгрия (1922), Германия (1926), Мексика (1931), Түркия (1932). 1930-шы жылдары ортасында Германия, Италия және Жапония тарапынан қауіптің өсуіне байланысты Ұлттар Лигасының 30 мүшемемлекеті КСРО-ға ұйымға кіруге ұсыныс жасады. 1934 жылы 18 қыркүйекте КСРО Ұлттар Лигасына мүше болып, Кеңесте тұрақты орын алды (1939-1940 кеңестік-финляндиялық соғыстың басталуынан кейін Ұлыбритания мен Францияның бастамасымен Ұлттар Лигасы Кеңесі 1939 жылы 14 желтоқсанда КСРОны құрамынан шығару жөнінде шешім қабылдады).
Қызметінің бастапқы жылдарында Ұлттар Лигасы бірқатар халықаралық дауларды шешті. Ұлттар Лигасы босқындарға көмек көрсетіп, құлдар сатуды, опиум сатуды ауыздықтап, алғаш рет қоғамдық денсаулық сақтау жағдайына зерттеу жүргізді, мұқтаж елдерге қаржылай көмек көрсетті, еңбек және жұмыспен қамту саласында халықаралық әріптестікті дамытты.

Алайда уақыт өте келе ұйым қызметінің тиімділігі күн санап төмендей берді. 1940 жылы Ұлттар Лигасы іс жүзінде өз қызметін тоқтатты. Халықаралық еңбек ұйымы (ХЕҮ) Ұлттар Лигасынан дербес қызметін жалғастыра берді, кейіннен БҰҰ жүйесінің арнайы мекемелерінің бірі болды. Ресми түрде Ұлттар Лигасы 1946 жылы сәуірде арнайы шақырылған Ассамблеяның шешіміне сәйкес өз жұмысын тоқтатты.

Ұлттар Лигасы - БҰҰ құрылуына негіз болған, егемен мемлекеттердің халықаралық ұйымының алғашқы үлгісі. Ұлттар Лигасын құру тәжірибесі басқа ұйымдарды құруда қолданылды.

Тағы қараңыз

Дереккөздер

↑ Саяси түсіндірме сөздік. – Алматы, 2007. ISBN 9965-32-491-3

Бұл — мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз.
Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет.

[1] Саяси түсіндірме сөздік. – Алматы, 2007. ISBN 9965-32-491-3

[1]

@@ 1-жол: / 1-жол: @@
+{{Ұйым
-{{Infobox Geopolitical organization
+ |атауы        =
-|native_name= {{Collapsible list
+ |альтернативті   =
-|title = <center> Ұлттар Лигасы </center>}}
+ |background_color =
-|image_flag = Symbol_of_the_League_of_Nations.svg
+ |атау түсі    =
-|linking_name = League of Nations
+ |логотип          =
-|image_map = League of Nations Anachronous Map.PNG
+ |логотип еі  =
-|map_width = 280px
+ |анықтама          =
-|map_caption = Ұлттар Лигасы-на кіретін мемлекеттер
+ |карта1           =
-|membership = [[League of Nations member states|58 мемлекет мүше]]
+ |карта1 ені    =
-|admin_center_type = Штаб-Пәтері
+ |аңыз1         =
-|admin_center = [[Женева]] ([[1938]])
+ |карта2           =
-|languages_type = Ресми тілдері
+ |карта2 ені    =
-|languages =[[Ағылшын тілі]], [[Француз тілі]], [[Испан тілі]]
+ |аңыз2         =
-|leader_title1 = Бас хатшылар
+ |мүшелік         =
-|leader_name1 = {{flag|United Kingdom}} [[Драммонд, Джеймс Эрик|Джеймс Эрик Драммонд]] (1920—1933) <br>{{flag|France}} [[Авеноль, Жозеф Луи Анн|Жозеф Луи Анн Авеноль]] (1933—1940) <br>{{flag|Ireland}} [[Лестер, Шон|Шон Лестер]] (1940—1946)
+ |орталық типі      =
-|established_event1 = {{nowrap|[[Құрылу күні]]}}
+ |орталық            =
-|established_date1 = 1919 жылы
+ |тип              =
+ |тілдер            =
+ |тіл             =
+ |басшы мансабы1 =
+ |басшы есімі1       =
+ |басшы мансабы2 =
+ |басшы есімі2       =
+ <!-- … -->
+ |басшы мансабы10 =
+ |басшы есімі10       =
+ |негізін салушы1        =
+ |құрылу оқиғалары1 =
+ |құрылу мерзімі1    =
+ |негізін салушы2        =
+ |құрылу оқиғалары2 =
+ |құрылу мерзімі2    =
+ <!-- … -->
+ |негізін салушы6        =
+ |құрылу оқиғалары6 =
+ |құрылу мерзімі6    =
+ |ыдырау оқиғалары =
+ |ыдырау уақыты    =
+ |түсініктемелер1      =
+ |түсініктемелер2      =
+ <!-- … -->
+ |мекен-жай            =
+ |сайт             =
+ |ортаққор        =
 }}
 '''Ұлттар лигасы'''<ref>Саяси түсіндірме сөздік. – Алматы, 2007. ISBN 9965-32-491-3</ref> - [The League of Nations] - "халықтар арасында әріптестікті дамытып, олардың бейбітшілігі мен қауіпсіздігінің кепілі" болуды мақсат тұтатын халықаралық ұйым. [[1919]]-[[1920]] жылдары [[Париж]] бейбіт конференциясында құрылған ''''Ұлттар Лигасының Жарғысы'''' бастапқыда 44 мемлекетпен, оның ішінде соғыста Антанта жағында болған 31 мемлекетпен және соғыста бейтараптық ұстанған 13 мемлекетпен бекітілді. [[Америка Құрама Штаттары|АҚШ]] [[Ұлттар Лигасы]]ның Жарғысын бекітпей, оның құрамына кірмей қалды.
-&nbsp;&nbsp;Ұлттар Лигасының негізгі органдары Ұлттар Лигасының [[Ассамблея]] және Кеңесі болды. Ұлттар Лигасында дербес ұйымдар дәрежесінде халықаралық әділ соттың Тұрақты палатасы, Халықаралық еңбек ұйымы және тағы басқаны құрылды. Ұлттар Лигасының негізгі органдары [[Женева]]да ([[Швейцария]]) орналасты.
+Ұлттар Лигасының негізгі органдары Ұлттар Лигасының [[Ассамблея]] және Кеңесі болды. Ұлттар Лигасында дербес ұйымдар дәрежесінде халықаралық әділ соттың Тұрақты палатасы, Халықаралық еңбек ұйымы және тағы басқаны құрылды. Ұлттар Лигасының негізгі органдары [[Женева]]да ([[Швейцария]]) орналасты.
-&nbsp;&nbsp;
 Мұндай ауқымдағы халықаралық ұйымның құрылуының негізгі алғышарттары Бүкіләлемдік пошта одағы (1874 жылы негізі қаланған), [[Қызыл Крест]], [[Гаага]] конференциялары және Тұрақты арбитражды сот ([[Гаага]]лық [[трибунал]]) сияқты [[ұйым]]дар болды. Ұлттар Лигасы I дүниежүзілік соғыстың аяқ шенінде [[Ян Шмутц]], лорд [[Роберт Сесил]], [[Леон Буржуа]] сынды көрнекті саясаткерлер, қоғам қайраткерлерінің идеяларының іс жүзіне асуымен болды.
-&nbsp;&nbsp;Егер бастапқыда Ұлттар Лигасының мүшелері I дүниежүзілік соғыста жеңіске жеткен елдер ([[Америка Құрама Штаттары|АҚШтан]] өзге), сондай-ақ бейтарап елдердің көпшілігі болса, кейінірек басқа мемлекеттер де кірді: [[Болгария]] ([[1920]]), [[Австрия]] ([[1920]]), [[Венгрия]] ([[1922]]), [[Германия]] ([[1926]]), [[Мексика]] ([[1931]]), [[Түркия]] ([[1932]]). 1930-шы жылдары ортасында [[Германия]], [[Италия]] және [[Жапония]] тарапынан қауіптің өсуіне байланысты Ұлттар Лигасының 30 мүшемемлекеті КСРО-ға ұйымға кіруге ұсыныс жасады. [[1934]] жылы 18 қыркүйекте КСРО Ұлттар Лигасына мүше болып, Кеңесте тұрақты орын алды (1939-1940 кеңестік-финляндиялық соғыстың басталуынан кейін [[Ұлыбритания]] мен [[Франция]]ның бастамасымен Ұлттар Лигасы Кеңесі 1939 жылы 14 желтоқсанда КСРОны құрамынан шығару жөнінде шешім қабылдады).
+Егер бастапқыда Ұлттар Лигасының мүшелері I дүниежүзілік соғыста жеңіске жеткен елдер ([[Америка Құрама Штаттары|АҚШтан]] өзге), сондай-ақ бейтарап елдердің көпшілігі болса, кейінірек басқа мемлекеттер де кірді: [[Болгария]] ([[1920]]), [[Австрия]] ([[1920]]), [[Венгрия]] ([[1922]]), [[Германия]] ([[1926]]), [[Мексика]] ([[1931]]), [[Түркия]] ([[1932]]). 1930-шы жылдары ортасында [[Германия]], [[Италия]] және [[Жапония]] тарапынан қауіптің өсуіне байланысты Ұлттар Лигасының 30 мүшемемлекеті КСРО-ға ұйымға кіруге ұсыныс жасады. [[1934]] жылы 18 қыркүйекте КСРО Ұлттар Лигасына мүше болып, Кеңесте тұрақты орын алды (1939-1940 кеңестік-финляндиялық соғыстың басталуынан кейін [[Ұлыбритания]] мен [[Франция]]ның бастамасымен Ұлттар Лигасы Кеңесі 1939 жылы 14 желтоқсанда КСРОны құрамынан шығару жөнінде шешім қабылдады).
 <br />&nbsp;&nbsp;Қызметінің бастапқы жылдарында Ұлттар Лигасы бірқатар халықаралық дауларды шешті. Ұлттар Лигасы босқындарға көмек көрсетіп, құлдар сатуды, опиум сатуды ауыздықтап, алғаш рет қоғамдық денсаулық сақтау жағдайына зерттеу жүргізді, мұқтаж елдерге қаржылай көмек көрсетті, еңбек және жұмыспен қамту саласында халықаралық әріптестікті дамытты.
-<br />&nbsp;&nbsp;Алайда уақыт өте келе ұйым қызметінің тиімділігі күн санап төмендей берді. 1940 жылы Ұлттар Лигасы іс жүзінде өз қызметін тоқтатты. Халықаралық еңбек ұйымы (ХЕҮ) Ұлттар Лигасынан дербес қызметін жалғастыра берді, кейіннен [[Біріккен Ұлттар Ұйымы|БҰҰ]] жүйесінің арнайы мекемелерінің бірі болды. Ресми түрде Ұлттар Лигасы 1946 жылы сәуірде арнайы шақырылған [[Ассамблея]]ның шешіміне сәйкес өз жұмысын тоқтатты.
+Алайда уақыт өте келе ұйым қызметінің тиімділігі күн санап төмендей берді. 1940 жылы Ұлттар Лигасы іс жүзінде өз қызметін тоқтатты. Халықаралық еңбек ұйымы (ХЕҮ) Ұлттар Лигасынан дербес қызметін жалғастыра берді, кейіннен [[Біріккен Ұлттар Ұйымы|БҰҰ]] жүйесінің арнайы мекемелерінің бірі болды. Ресми түрде Ұлттар Лигасы 1946 жылы сәуірде арнайы шақырылған [[Ассамблея]]ның шешіміне сәйкес өз жұмысын тоқтатты.
-&nbsp;&nbsp;Ұлттар Лигасы - [[Біріккен Ұлттар Ұйымы|БҰҰ]] құрылуына негіз болған, егемен мемлекеттердің халықаралық ұйымының алғашқы үлгісі. Ұлттар Лигасын құру тәжірибесі басқа ұйымдарды құруда қолданылды.
+Ұлттар Лигасы - [[Біріккен Ұлттар Ұйымы|БҰҰ]] құрылуына негіз болған, егемен мемлекеттердің халықаралық ұйымының алғашқы үлгісі. Ұлттар Лигасын құру тәжірибесі басқа ұйымдарды құруда қолданылды.
 == Тағы қараңыз ==

Ұлттар Лигасы: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

01:30, 2022 ж. маусымның 6 кезіндегі нұсқа

Тағы қараңыз

Дереккөздер

Навигация мәзірі

Іздеу