Карбонат: Нұсқалар арасындағы айырмашылық
Kyrmyzy gul (талқылау | үлесі) Өңдеу түйіні жоқ |
Өңдеу түйіні жоқ |
||
| 1-жол: | 1-жол: | ||
'''Карбонаттар'''– көмір қышқылының тұздары. [[Көмір қышқылы]] екі негізді болғандықтан екі түрлі тұздар түзеді: [[карбонаттар]] және [[гидрокарбонаттар]] (немесе [[бикарбонаттар]]). Карбонаттардың көпшілігі түссіз. Кең тараған [[катион|катиондардың]] ішінде тек Na+, K+ тұздары ғана ерігіш. [[Гидролиз|Гидролиздің]] әсерінен олардың ерітінділерінің орталары, әдетте, сілтілік болады. Натрий мен калийдің карбонаттары қыздырғанда ыдырамай балқиды, ал басқа К-дың көпшілігі қыздырғанда металл оксиді мен көмір қышқыл газына ыдырайды. Күшті қышқылдардың әсерінен барлық карбонаттар сол күшті қышқылдың тұзын, көмір қышқыл газын және су түзе оңай ыдырайды. Практикада ең маңыздысы – натрий, калий және кальций карбонаттары. Карбонаттарға керісінше барлық бикарбонаттар суда ерігіш. Гидрокарбонаттардың ішіндегі ең маңыздысы – натрий гидрокарбонаты (NaHCO3). Тұрмыста оны ас содасы деп атайды. Қалыпты жағдайда ол гидролизге онша ұшырамайды. Оның қаныққан ерітіндісі өрт сөндіргіш қондырғыларында көмір қышқыл газының көзі ретінде пайдаланады. Аммоний гидрокарбонаты қамыр көтергіш зат ретінде тамақ өнеркәсібінде қолданылады. |
'''Карбонаттар'''– көмір қышқылының тұздары. [[Көмір қышқылы]] екі негізді болғандықтан екі түрлі тұздар түзеді: [[карбонаттар]] және [[гидрокарбонаттар]] (немесе [[бикарбонаттар]]). Карбонаттардың көпшілігі түссіз. Кең тараған [[катион|катиондардың]] ішінде тек Na+, K+ тұздары ғана ерігіш. [[Гидролиз|Гидролиздің]] әсерінен олардың ерітінділерінің орталары, әдетте, сілтілік болады. Натрий мен калийдің карбонаттары қыздырғанда ыдырамай балқиды, ал басқа К-дың көпшілігі қыздырғанда металл оксиді мен көмір қышқыл газына ыдырайды. Күшті қышқылдардың әсерінен барлық карбонаттар сол күшті қышқылдың тұзын, көмір қышқыл газын және су түзе оңай ыдырайды. Практикада ең маңыздысы – натрий, калий және кальций карбонаттары. Карбонаттарға керісінше барлық бикарбонаттар суда ерігіш. Гидрокарбонаттардың ішіндегі ең маңыздысы – натрий гидрокарбонаты (NaHCO3). Тұрмыста оны ас содасы деп атайды. Қалыпты жағдайда ол гидролизге онша ұшырамайды. Оның қаныққан ерітіндісі өрт сөндіргіш қондырғыларында көмір қышқыл газының көзі ретінде пайдаланады. Аммоний гидрокарбонаты қамыр көтергіш зат ретінде тамақ өнеркәсібінде қолданылады. |
||
<ref name="test">“Қазақ Энциклопедиясы”</ref> |
<ref name="test">“Қазақ Энциклопедиясы”</ref> |
||
Жер қыртысының шамамен 1,7%-ын (массасы бойынша) құрайды. Ең көп таралған және жынысқұрушы минералдар қатарына жататындар — [[кальцит]] (СаС03) және доломит (СаС03.МgС03). Бұлар [[әктас|әктастар]] және [[доломит|доломиттер]] деп аталатын шөгінді [[карбонат|карбонатты]] таужыныстарды құрайды. Аталған таужыныстардан гөрі сирегірек ұшырасатын карбонатты таужыныс өкілдері: [[анкерит]] — (Са,Ғе,Мg)СО3 [[сидерит]] — ҒеС03, [[магнезит]] — МgС03 және родохрозит — МnС03. Карбонатты таужыныстардың өзге түрлері мүлдем сирек ұшырасады.<ref> Қазақ тілі терминдерінің салалық ғылыми түсіндірме сөздігі: Геология— |
|||
Алматы: "Мектеп" баспасы", 2003.ӀSВN 5-7667-8188-1 ӀSВN 9965-16-512-2 </ref> |
|||
==Пайдаланылған әдебиет== |
==Пайдаланылған әдебиет== |
||
| 8-жол: | 11-жол: | ||
*[http://www.chem100.ru/index.htm Химиялық элеметтер] |
*[http://www.chem100.ru/index.htm Химиялық элеметтер] |
||
{{stub}} |
|||
{{wikify}} |
{{wikify}} |
||
{{Stub: Геология}} |
|||
[[Санат:К]] |
[[Санат:К]] |
||
[[Санат:Қазақстан Республикасының Табиғаты]] |
[[Санат:Қазақстан Республикасының Табиғаты]] |
||
22:41, 2011 ж. шілденің 1 кезіндегі нұсқа
Карбонаттар– көмір қышқылының тұздары. Көмір қышқылы екі негізді болғандықтан екі түрлі тұздар түзеді: карбонаттар және гидрокарбонаттар (немесе бикарбонаттар). Карбонаттардың көпшілігі түссіз. Кең тараған катиондардың ішінде тек Na+, K+ тұздары ғана ерігіш. Гидролиздің әсерінен олардың ерітінділерінің орталары, әдетте, сілтілік болады. Натрий мен калийдің карбонаттары қыздырғанда ыдырамай балқиды, ал басқа К-дың көпшілігі қыздырғанда металл оксиді мен көмір қышқыл газына ыдырайды. Күшті қышқылдардың әсерінен барлық карбонаттар сол күшті қышқылдың тұзын, көмір қышқыл газын және су түзе оңай ыдырайды. Практикада ең маңыздысы – натрий, калий және кальций карбонаттары. Карбонаттарға керісінше барлық бикарбонаттар суда ерігіш. Гидрокарбонаттардың ішіндегі ең маңыздысы – натрий гидрокарбонаты (NaHCO3). Тұрмыста оны ас содасы деп атайды. Қалыпты жағдайда ол гидролизге онша ұшырамайды. Оның қаныққан ерітіндісі өрт сөндіргіш қондырғыларында көмір қышқыл газының көзі ретінде пайдаланады. Аммоний гидрокарбонаты қамыр көтергіш зат ретінде тамақ өнеркәсібінде қолданылады. [1]
Жер қыртысының шамамен 1,7%-ын (массасы бойынша) құрайды. Ең көп таралған және жынысқұрушы минералдар қатарына жататындар — кальцит (СаС03) және доломит (СаС03.МgС03). Бұлар әктастар және доломиттер деп аталатын шөгінді карбонатты таужыныстарды құрайды. Аталған таужыныстардан гөрі сирегірек ұшырасатын карбонатты таужыныс өкілдері: анкерит — (Са,Ғе,Мg)СО3 сидерит — ҒеС03, магнезит — МgС03 және родохрозит — МnС03. Карбонатты таужыныстардың өзге түрлері мүлдем сирек ұшырасады.[2]
Пайдаланылған әдебиет
- ↑ “Қазақ Энциклопедиясы”
- ↑ Қазақ тілі терминдерінің салалық ғылыми түсіндірме сөздігі: Геология— Алматы: "Мектеп" баспасы", 2003.ӀSВN 5-7667-8188-1 ӀSВN 9965-16-512-2
Сыртқы сілтемелер
 | Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |