Су энергетикасы: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
Навигацияға өту Іздеуге өту
Content deleted Content added
Жаңа бетте: <b>Су энергетикасы</b> – энергетиканың су қорларының қуатын пайдаланумен айналысатын саласы. Алға...
 
Өңдеу түйіні жоқ
1-жол: 1-жол:
[[Сурет:Hydroelectric dam-ru.svg|thumb|right|[[Бөген|Бөгеннің]] сұлбасы]]
<b>Су энергетикасы</b> – энергетиканың су қорларының қуатын пайдаланумен айналысатын саласы. Алғашқы су энергиясы диірмендердің, станоктардың, балғалардың, ауа үрлегіштердің, т.б. жұмыс машиналарының жетектерінде пайдаланылды. Гидравликалық турбина, электр машинасы жасалып, электр энергиясын едәуір қашықтыққа жеткізу тәсілі табылғаннан кейін, сондай-ақ су энергиясын <i>су электр стансаларында (СЭС)</i> электр энергиясына түрлендіру жолының жетілдірілуіне байланысты су энергетикасы электр энергетикасының бір бағыты ретінде дамыды. СЭС – жылу электр стансаларына қарағанда жылдам реттелетін, икемді энергетикалық қондырғы. Олардың жиілікті реттеуде, қосымша жүктемелерді атқаруда және энергетикалық жүйенің апаттық қорын қамтамасыз етуде тиімділігі жоғары. Қазақстандағы су энергетикасы құрылысы [[1928]] жылы [[Лениногорск]] қаласының маңында, [[Громатуха]] өзенінде [[Жоғарғы Хариуз]] СЭС-і іске қосылғаннан басталды. Қазақстан өзендерінің су энергетикалық жылдық қорлары 162,9 млрд. кВт сағ. болып бағаланады. Соның ішінде техникалық тұрғыдан пайдалануға болатыны 62 млрд. кВт сағ.
<b>Су энергетикасы</b> – энергетиканың су қорларының қуатын пайдаланумен айналысатын саласы. Алғашқы су энергиясы диірмендердің, станоктардың, балғалардың, ауа үрлегіштердің, т.б. жұмыс машиналарының жетектерінде пайдаланылды. Гидравликалық турбина, электр машинасы жасалып, электр энергиясын едәуір қашықтыққа жеткізу тәсілі табылғаннан кейін, сондай-ақ су энергиясын <i>су электр стансаларында (СЭС)</i> электр энергиясына түрлендіру жолының жетілдірілуіне байланысты су энергетикасы электр энергетикасының бір бағыты ретінде дамыды. СЭС – жылу электр стансаларына қарағанда жылдам реттелетін, икемді энергетикалық қондырғы. Олардың жиілікті реттеуде, қосымша жүктемелерді атқаруда және энергетикалық жүйенің апаттық қорын қамтамасыз етуде тиімділігі жоғары. Қазақстандағы су энергетикасы құрылысы [[1928]] жылы [[Лениногорск]] қаласының маңында, [[Громатуха]] өзенінде [[Жоғарғы Хариуз]] СЭС-і іске қосылғаннан басталды. Қазақстан өзендерінің су энергетикалық жылдық қорлары 162,9 млрд. кВт сағ. болып бағаланады. Соның ішінде техникалық тұрғыдан пайдалануға болатыны 62 млрд. кВт сағ.
Оңтүстік-шығыс Қазақстанның су энергетикасы қорлары негізінен [[Қле]] өзені және [[Балқаш көлі]] мен [[Алакөл|Алакөлдің]] шығыс бөлігі алаптарында орналасқан. Оңтүстік Қазақстан аумағындағы [[Сырдария]], [[Талас]], [[Шу]], т.б. өзендерінің қосынды энергетикалық потенциалы 23,2 млрд. кВт сағатқа тең.
Оңтүстік-шығыс Қазақстанның су энергетикасы қорлары негізінен [[Қле]] өзені және [[Балқаш көлі]] мен [[Алакөл|Алакөлдің]] шығыс бөлігі алаптарында орналасқан. Оңтүстік Қазақстан аумағындағы [[Сырдария]], [[Талас]], [[Шу]], т.б. өзендерінің қосынды энергетикалық потенциалы 23,2 млрд. кВт сағатқа тең.
Солтүстік және Орталық Қазақстанда су энергетикасы қорларының негізгі үлесі Есіл өзенінде, [[Торғай үстірті|Торғай үстіртіндегі]] өзендер тобында және [[Теңіз]] бен [[Қарасор көлдері]] алабында шоғырланған. Олардың үлесіне республикадағы су энергетикалық қордың шамамен 3 млрд. кВт сағаты тиеді (1,7%). [[Батыс Қазақстан]] аумағындағы [[Жайық]], [[Жем]] ([[Ембі]]), т.б. өзендердің су энергетикалық потенциалдары 2,8 млрд. кВт сағ. деп бағаланады.
Солтүстік және Орталық Қазақстанда су энергетикасы қорларының негізгі үлесі Есіл өзенінде, [[Торғай үстірті|Торғай үстіртіндегі]] өзендер тобында және [[Теңіз]] бен [[Қарасор көлдері]] алабында шоғырланған. Олардың үлесіне республикадағы су энергетикалық қордың шамамен 3 млрд. кВт сағаты тиеді (1,7%). [[Батыс Қазақстан]] аумағындағы [[Жайық]], [[Жем]] ([[Ембі]]), т.б. өзендердің су энергетикалық потенциалдары 2,8 млрд. кВт сағ. деп бағаланады.
Қазіргі кезде Қазақстан СЭС-терінің қуаты 2270 МВт-қа тең. Оларда жылына 8,32 млрд. кВт сағ. электр энергиясы өндіріледі.
Қазіргі кезде Қазақстан СЭС-терінің қуаты 2270 МВт-қа тең. Оларда жылына 8,32 млрд. кВт сағ. электр энергиясы өндіріледі.<ref name="source1">"Қазақ Энциклопедиясы"</ref>

==Пайдаланған әдебиет==
<references/>

[[Санат: Ғылым]]
[[Санат: Су шаруашылығы]]
[[Санат:Г]]


<ref name="source1">"Қазақ Энциклопедиясы"</ref>
== Пайдаланылған әдебиеттер ==
<references/>
{{stub}}
{{stub}}
{{wikify}}
{{wikify}}

[[Санат:С]] [[Санат:Қазақ ұлттық энциклопедиясы]]
[[af:Hidroëlektrisiteit]]
[[Санат: География]]
[[ar:طاقة كهرمائية]]
[[az:Su elektrik stansiyası]]
[[bn:পানিবিদ্যুৎ কেন্দ্র]]
[[be:Гідраэлектрастанцыя]]
[[be-x-old:Гідраэлектрастанцыя]]
[[bg:Водноелектрическа централа]]
[[ca:Central hidroelèctrica]]
[[cs:Vodní elektrárna]]
[[de:Wasserkraftwerk]]
[[et:Hüdroelektrijaam]]
[[es:Central hidroeléctrica]]
[[eo:Hidroelektra centralo]]
[[fa:نیروی برق‌آبی]]
[[fr:Énergie hydroélectrique]]
[[gl:Central hidroeléctrica]]
[[ko:수력 발전]]
[[hi:जलविद्युत ऊर्जा]]
[[io:Hidroelektrala energio]]
[[hr:Hidroelektrane]]
[[id:Hidroelektrisitas]]
[[iu:ᐃᒪᐅᑉ ᓱᑲᓐᓂᖓᓄᑦ ᐊᐅᓚᔪᓐᓇᐅᑦ/imaup sukanninganut aulajunnaut]]
[[os:Гидроэлектростанцæ]]
[[is:Vatnsaflsvirkjun]]
[[it:Centrale idroelettrica]]
[[he:תחנת כוח הידרואלקטרית]]
[[kn:ಜಲವಿದ್ಯುತ್]]
[[lo:ໄຟຟ້າພະລັງນໍ້າ]]
[[la:Energia hydroelectrica]]
[[lv:Hidroelektrostacija]]
[[lt:Hidroelektrinė]]
[[ml:ജലവൈദ്യുതി]]
[[mr:जलविद्युत]]
[[ms:Hidroelektrik]]
[[nl:Waterkrachtcentrale]]
[[new:जलविद्युत उर्जा]]
[[ja:水力発電]]
[[no:Vannkraftverk]]
[[uz:Gidroelektrik stansiya]]
[[pl:Elektrownia wodna]]
[[pt:Usina hidrelétrica]]
[[ro:Hidrocentrală]]
[[qu:Yaku pinchikillachana]]
[[ru:Гидроэлектростанция]]
[[simple:Hydroelectricity]]
[[sk:Vodná elektráreň]]
[[sl:Hidroelektrarna]]
[[sr:Хидроелектрана]]
[[sh:Hidroelektrana]]
[[fi:Vesivoima]]
[[tl:Hidroelektrisidad]]
[[ta:நீர் மின் ஆற்றல்]]
[[tg:Гидроэнергетика]]
[[tr:Hidroelektrik santral]]
[[uk:Гідроелектростанція]]
[[vi:Thủy điện]]
[[yi:היידרא-קראפט]]

14:57, 2011 ж. шілденің 3 кезіндегі нұсқа

Бөгеннің сұлбасы

Су энергетикасы – энергетиканың су қорларының қуатын пайдаланумен айналысатын саласы. Алғашқы су энергиясы диірмендердің, станоктардың, балғалардың, ауа үрлегіштердің, т.б. жұмыс машиналарының жетектерінде пайдаланылды. Гидравликалық турбина, электр машинасы жасалып, электр энергиясын едәуір қашықтыққа жеткізу тәсілі табылғаннан кейін, сондай-ақ су энергиясын су электр стансаларында (СЭС) электр энергиясына түрлендіру жолының жетілдірілуіне байланысты су энергетикасы электр энергетикасының бір бағыты ретінде дамыды. СЭС – жылу электр стансаларына қарағанда жылдам реттелетін, икемді энергетикалық қондырғы. Олардың жиілікті реттеуде, қосымша жүктемелерді атқаруда және энергетикалық жүйенің апаттық қорын қамтамасыз етуде тиімділігі жоғары. Қазақстандағы су энергетикасы құрылысы 1928 жылы Лениногорск қаласының маңында, Громатуха өзенінде Жоғарғы Хариуз СЭС-і іске қосылғаннан басталды. Қазақстан өзендерінің су энергетикалық жылдық қорлары 162,9 млрд. кВт сағ. болып бағаланады. Соның ішінде техникалық тұрғыдан пайдалануға болатыны 62 млрд. кВт сағ. Оңтүстік-шығыс Қазақстанның су энергетикасы қорлары негізінен Қле өзені және Балқаш көлі мен Алакөлдің шығыс бөлігі алаптарында орналасқан. Оңтүстік Қазақстан аумағындағы Сырдария, Талас, Шу, т.б. өзендерінің қосынды энергетикалық потенциалы 23,2 млрд. кВт сағатқа тең. Солтүстік және Орталық Қазақстанда су энергетикасы қорларының негізгі үлесі Есіл өзенінде, Торғай үстіртіндегі өзендер тобында және Теңіз бен Қарасор көлдері алабында шоғырланған. Олардың үлесіне республикадағы су энергетикалық қордың шамамен 3 млрд. кВт сағаты тиеді (1,7%). Батыс Қазақстан аумағындағы Жайық, Жем (Ембі), т.б. өзендердің су энергетикалық потенциалдары 2,8 млрд. кВт сағ. деп бағаланады. Қазіргі кезде Қазақстан СЭС-терінің қуаты 2270 МВт-қа тең. Оларда жылына 8,32 млрд. кВт сағ. электр энергиясы өндіріледі.[1]

Пайдаланған әдебиет

  1. "Қазақ Энциклопедиясы"