Өзендердің қоректенуі: Нұсқалар арасындағы айырмашылық
Өңдеу түйіні жоқ |
Өңдеу түйіні жоқ |
||
17-жол: | 17-жол: | ||
* [[Өзен эрозиясы]]; |
* [[Өзен эрозиясы]]; |
||
* [[Өзендердің бөлінуі]]; |
* [[Өзендердің бөлінуі]]; |
||
* [[Өзендердің қоректенуі]]; |
|||
* [[Өзенді ілестіру]]; |
* [[Өзенді ілестіру]]; |
||
* [[Өзеннің бас жары]]; |
* [[Өзеннің бас жары]]; |
13:54, 2011 ж. шілденің 4 кезіндегі нұсқа
Өзендердің қоректенуі (Питание рек) — ғаламшардағы өзендердің негізгі атмосфералық жауын-шашындар арқылы қоректенуі. Жаңбыр және көктемгі қар суының бір бөлігі буланса, ал екінші бөлігі алаптың бетімен өзен жүйесіне жиналады. Біраз бөлігі топырақ пен грунтқа сіңеді, жер асты суларының қорын молайтады. Сонымен қатар өзеннің аңғарын су шаюы процесі де арнаны тереңдете түсіп, жер асты су қабатын қоректендіреді. Биік таулы және полярлық аудандарда өзендер жоғарыда көрсетілген қоректену көздерімен қоса мұздықтар мен мәңгі қарлардың суымен де қоректенеді, яғни қар, жаңбыр, жер асты сулары мен мұздықтар өзеннің қоректену көздері болып табылады. Кейбір жағдайларда қоректену көздерінің жеке түрлерінің рөлін айкындау қиын, ондай жағдайда "аралас қоректену" терминін қолданады. Мұздық қоректену көзі бар өзеннің сулылығы жазда ұлғаяды. Мысалы, Орталық Азия мен Үлкен Кавказ таулы өзендерінің жоғары ағыстарында мұздық қоректену көзі басым келеді. Аралас қоректену көзі өзендерде ең көп тараған. Қоректену көздерінің ара қатынасы әр түрлі аудандарда бірдей емес. Олар бір өзеннің өзінде маусым сайын құбылып отырады. Бұл өзгешеліктер негізінен климаттық жағдайларға, жауын-шашын режіміне және жыл бойындағы ауаның температурасына тәуелді.[1]
Тағы қараңыз
- Өзен;
- Өзен алабы;
- Өзен аңғары;
- Өзен жүйесі;
- Өзен бастауы;
- Өзен сағасы;
- Өзен еңістігі;
- Өзен желісі;
- Өзен жүйесі;
- Өзен иректілігі;
- Өзен ирелеңі;
- Өзен көлігі;
- Өзен суының тартылуы;
- Өзен эрозиясы;
- Өзендердің бөлінуі;
- Өзенді ілестіру;
- Өзеннің бас жары;
- Өзен аралығы.
Пайдаланылған әдебиеттер
- ↑ Қазақ тілі терминдерінің салалық ғылыми түсіндірме сөздігі. Су шарушылығы. – Алматы, Мектеп, 2002.
Бұл — мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет. |
Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |