Көпіршік: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
Навигацияға өту Іздеуге өту
Content deleted Content added
Жаңа бетте: Көпіршік. Қымыздың немесе ащы айранның үс-тіне сиыр сауса қымыздын немесе айранның бетіне қалың ...
 
Өңдеу түйіні жоқ
1-жол: 1-жол:
''' Көпіршік ''' ({{lang-la| alveolus }} - көпіршік, ұяшық) - іші қуыс, пішіні сопақ немесе қапшық тәрізді құрылым. Көпіршік — өкпеде, кейбір бездердің [[секрет]] бөлетін бөлімдерінде (сілекей, сүт, ұйқы бездерінде), тіс ұяшықтарында кездеседі. Өкпенің тыныс алу (респираторлық) бөлімі тым ұсақ альвеолалық ауатамыршадан ([[бронхиола | бронхиоладан]]) басталып, альвеолалық өтістер мен қапшықтардан құралған. Аталған құрылымдардың қабырғаларында тым майда өкпе альвеолалары (көпіршіктері) орналасады. Өкпе көпіршігінің қабырғасын екі түрлі тыныс [[эпителиоцит| эпителиоциттері]] (альвеолоциттері) құрайды. Олар: респираторлы альвеолоциттер және ірі альвеолоциттер. Өкпе көпіршігінің қабырғасы негізінен респираторлы альвеолоциттерден құралған. Ал ірі альвеолоциттер респираторлы альвеолоциттердің аралықтарында орналасып, көпіршіктердің ауаға толған ішкі бет- терінің бір-біріне жабыспауын қамтамасыз ететін [[сурфактант]] деген зат бөліп шығарады. Көпіршіктер аралығындағы қылтамырлармен ([[капилляр| капиллярлармен]]) ағатын [[вена]] қаны мен көпіршіктер қуысындағы ауаның арасында газ алмасу процесі жүреді: оттек қанға, ал көмірқышқыл газ ауаға өтеді. Бездер секрет бөлетін бөлімдерін құрайтын көпіршіктер қабырғасын безді эпителиоциттер түзеді.<ref> Биоморфология терминдерінің түсіндірме сөздігі/ - Алматы: "Сөздік-Словарь", 2009. ISBN 9965-822-54-9</ref>
Көпіршік. Қымыздың немесе ащы айранның үс-тіне сиыр сауса қымыздын немесе айранның бетіне қалың көбік пайда болады, көк суы бөлініп астына тұнады. Мұндай тағамды әсіресе балалар сүйсініп ішеді. Олар әжелері сиыр сауғанда көпіршік жасап берші деп жүгіріп жүреді.
==Пайдаланған әдебиет==
Сүр салған ірімшік. Ірімшік дәмді болу үшін және бөлек қазан аспау мақсатымен ірімшікке сүр ет салып пісіріледі. Ондай ірімшік кепкенде де өз иісімен қатар сүрі иісін және дәмін беріп тұрады.
<references/>
[[Санат:Қазақ тағамдары]]
[[Санат: Биоморфология]]
[[Санат: Биология]]
[[Санат: Морфология]]
[[Санат:К]]
{{stub}}
{{wikify}}
[[ca:Alvèol (desambiguació)]]
[[da:Alveole]]
[[de:Alveole]]
[[en:Alveolus (disambiguation)]]
[[es:Alvéolo]]
[[kk:Альвеола]]
[[fr:Alvéole]]
[[gl:Alvéolo]]
[[hu:Alveolus (egyértelműsítő lap)]]
[[it:Alveolo]]
[[lt:Alveolė]]
[[pt:Alvéolo]]
[[ru: Альвео́ла]]
[[sk:Alveola]]

20:56, 2011 ж. шілденің 5 кезіндегі нұсқа

Көпіршік (лат. alveolus - көпіршік, ұяшық) - іші қуыс, пішіні сопақ немесе қапшық тәрізді құрылым. Көпіршік — өкпеде, кейбір бездердің секрет бөлетін бөлімдерінде (сілекей, сүт, ұйқы бездерінде), тіс ұяшықтарында кездеседі. Өкпенің тыныс алу (респираторлық) бөлімі тым ұсақ альвеолалық ауатамыршадан ( бронхиоладан) басталып, альвеолалық өтістер мен қапшықтардан құралған. Аталған құрылымдардың қабырғаларында тым майда өкпе альвеолалары (көпіршіктері) орналасады. Өкпе көпіршігінің қабырғасын екі түрлі тыныс эпителиоциттері (альвеолоциттері) құрайды. Олар: респираторлы альвеолоциттер және ірі альвеолоциттер. Өкпе көпіршігінің қабырғасы негізінен респираторлы альвеолоциттерден құралған. Ал ірі альвеолоциттер респираторлы альвеолоциттердің аралықтарында орналасып, көпіршіктердің ауаға толған ішкі бет- терінің бір-біріне жабыспауын қамтамасыз ететін сурфактант деген зат бөліп шығарады. Көпіршіктер аралығындағы қылтамырлармен ( капиллярлармен) ағатын вена қаны мен көпіршіктер қуысындағы ауаның арасында газ алмасу процесі жүреді: оттек қанға, ал көмірқышқыл газ ауаға өтеді. Бездер секрет бөлетін бөлімдерін құрайтын көпіршіктер қабырғасын безді эпителиоциттер түзеді.[1]

Пайдаланған әдебиет

  1. Биоморфология терминдерінің түсіндірме сөздігі/ - Алматы: "Сөздік-Словарь", 2009. ISBN 9965-822-54-9

kk:Альвеола