Кристаллография

Cristal densite surface.

Кристаллография (‘’грек. krіstallos – мұз, grafo – жазу’’) – кристалдар мен кристалл заттар туралы ғылым. Ол кристалл заттардың құрамы мен құрылысын, пішінін, қасиеттерін, олардың өзара және сыртқы ортамен байланысын және кристалдық күйін зерттейді. Геометриялық Кристаллография кристалл заттардың симметриясын, пішінін, кеңістік құрылысының геом. заңдылықтарын зерттейді. Физикалық Кристаллография кристалдардың қасиеттерін зерттейді. Химиялық Кристаллография кристалл заттарды құрамымен байланысты қарастырады. Қазіргі кезде химия және физика ғылымдары аралығындағы кристаллографияның салалары жеке ілім – кристаллохимия, кристаллофизика ретінде қарқынды дамуда. Кристаллография жеке ғылым ретінде ‘’17 ғ-дың ортасынан’’ дами бастады. Табиғи кристалдарды зерттеу кристалл бұрыштарының тұрақтылығы, жарықтың кристалдарда қосарлана сынуы, олардың балқу темп-расының тұрақтылығы заңдарының ашылуына себепші болды. Жарықтың кристалл заттар арқылы өтуін зерттеу кристалдардың анизотроптық қасиеттерінің заңдылықтарын тұжырымдауға мүмкіндік берді. Кристалдар симметриясының топтар теориясы мен тензорлық талдауы қазіргі Кристаллографияның матем. негізі болып саналды. Кристалдардың құрылысын зерттеуде рентгенография, электронография, нейтронография, ядр. магниттік резонанс тәсілдер қолданылады. Кристаллография тәсілдерін белоктар мен нуклеин қышқылдарын зерттеуде қолдану молекулалық биологияның дамуына күшті әсер етті. Кристалдардың пайда болуы және олардың өсу ерекшеліктерін зерттеу Кристаллографияның басты міндеттерінің бірі болып табылады. Мұнда кристалдардың өзін қоршаған ортамен өзара әсерін, атом-молек. құрылымы мен қасиеттерінің анизотроптығын ескере отырып, беттік құбылыстардың, фазалық өзгерулердің заңдылықтарын және термодинамик. жалпы принциптері пайдаланылады. Кристалдардың механикалық және акустикалық әсерлерді, температураның өзгеруін, электр тогын, электрмагнит өзгерісін, түрлі сәулелердің әсерін сезгіштігі сияқты қасиеттері Кристаллографиялық зерттеудің радиотехникаға, электроникаға, оптикаға. акустикаға, материал өндеуге, аспап жасау ісіне кеңінен енуіне мүмкіндік берді. Осыған байланысты жасанды кристалдар алу өндірісі қарқынды дамуда. Кристаллография сұйық кристаллдар мен полимерлердің құрылымы мен қасиеттерін зерттеуде де қолданылады. . .