Қарсыласу қозғалысы: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
Навигацияға өту Іздеуге өту
Тарихын шолу
← Ескірек өңдемеЖаңарақ өңдеме →
Content deleted Content added
VisualWikitext
ш Қарсыласу Қозғалысы дегенді Қарсыласу қозғалысы дегенге жылжытты
Өңдеу түйіні жоқ
1-жол: 1-жол:
[[Сурет:Dunkerque retreat.png|right|thumb|200px|[[Дюнкерк шайқасы]]]]
[[Сурет:Dunkerque retreat.png|right|thumb|200px|[[Дюнкерк шайқасы]]]]
⚫
[[Сурет:Street fight babruysk 28th or 29th june 1944.jpg|right|thumb|200px|[[Багратион операциясы]]]]

'''Қарсыласу қозғалысы''' – [[екінші дүниежүзілік соғыс]] жылдарындағы ([[1939]] – [[1945|1945жж.]]) [[фашизм|фашизмге]] [[қарсы]] [[бас]] [[көтеру|көтерулер]]. Қозғалыс [[фашистік одақ|фашистік одаққа]] кіретін [[елдер|елдердің]] ([[Германия]], [[Италия]], [[Жапония]], т.б.) [[қарулы күштер|қарулы күштеріне]] қарсы бағытталды.
'''Қарсыласу қозғалысы''' – [[екінші дүниежүзілік соғыс]] жылдарындағы ([[1939]] – [[1945|1945жж.]]) [[фашизм|фашизмге]] [[қарсы]] [[бас]] [[көтеру|көтерулер]]. Қозғалыс [[фашистік одақ|фашистік одаққа]] кіретін [[елдер|елдердің]] ([[Германия]], [[Италия]], [[Жапония]], т.б.) [[қарулы күштер|қарулы күштеріне]] қарсы бағытталды.


==Ағымдары==
==Ағымдары==
⚫
[[Сурет:Street fight babruysk 28th or 29th june 1944.jpg|right|thumb|200px|[[Багратион операциясы]]]]


Жаулап алынған елдерде қарсыласу [[қозғалыс|қозғалысына]] қатысушылар арасында екі [[ағым]] болды: <br/>
Жаулап алынған елдерде қарсыласу [[қозғалыс|қозғалысына]] қатысушылар арасында екі [[ағым]] болды: <br/>
1. [[Жергілікті]] [[коммунистік партия|коммунистік партиялардың]] жетегінде болған [[ұйым|ұйымдар]]; <br/>
1. [[Жергілікті]] [[коммунистік партия|коммунистік партиялардың]] жетегінде болған [[ұйым|ұйымдар]]; <br/>
2. [[Батыс елдері]] ([[АҚШ]], [[Ұлыбритания]], т.б.) көмегіне сүйенген [[ұлттық ұйым|ұлттық ұйымдар]]. Бұл екі ағым фашизмге қарсы күресте түрлі [[бағыт]] ұстанды. Мысалы, [[Франция]], Италия, [[Чехословакия]], [[Бельгия]], [[Дания]], т.б. елдерде екі ағым [[ортақ]] жауға қарсы күш біріктірсе, [[Югославия]], [[Албания]], [[Грекия]], [[Польша]], т.б. елдерде, керісінше, өзара [[бәсекелестік|бәсекелестікке]] түсті.
2. [[Батыс елдері]] ([[АҚШ]], [[Ұлыбритания]], т.б.) көмегіне сүйенген [[ұлттық ұйым|ұлттық ұйымдар]]. Бұл екі ағым фашизмге қарсы күресте түрлі [[бағыт]] ұстанды. Мысалы, [[Франция]], Италия, [[Чехословакия]], [[Бельгия]], [[Дания]], т.б. елдерде екі ағым [[ортақ]] жауға қарсы күш біріктірсе, [[Югославия]], [[Албания]], [[Грекия]], [[Польша]], т.б. елдерде, керісінше, өзара [[бәсекелестік|бәсекелестікке]] түсті.

<br/><br/>


==Кезеңдері==
==Кезеңдері==


Қарсыласу қозғалысы бірнеше [[кезең|кезеңнен]] тұрады. <br/>
Қарсыласу қозғалысы бірнеше [[кезең|кезеңнен]] тұрады.

1. 1939 ж. [[қыркүйек]] – 1941 ж. [[маусым]] – күш жинау кезеңі болып, фашизмге қарсы ұйымдар құрыла бастады. [[Партизан]] топтары (Польша, Югославия), саяси [[манифестация]], [[диверсия|диверсиялар]] (Чехословакия, Франция, [[Қытай]]) ұйымдастырылды.<br/>
1. 1939 ж. [[қыркүйек]] – 1941 ж. [[маусым]] – күш жинау кезеңі болып, фашизмге қарсы ұйымдар құрыла бастады. [[Партизан]] топтары (Польша, Югославия), саяси [[манифестация]], [[диверсия|диверсиялар]] (Чехословакия, Франция, [[Қытай]]) ұйымдастырылды.
⚫
2. 1941 ж. маусым – 1942 ж. қараша – [[неміс фашистері|неміс фашистерінің]] [[Москва]] түбінде жеңілуіне байланысты қарсыласу қозғалысы жалпы [[ұлттық]] [[сипат]] алды. <br/>

⚫
3. 1942 ж. қараша – 1943 ж. соңы – [[Кеңес әскерлері|Кеңес әскерлерінің [[Сталинград]] және [[Курск]] шайқастарында жеңіске жетуіне байланысты [[Грекия]], [[Албания]], Югославия, Қытай, Италия, [[Вьетнам]], т.б. елдерде [[ұлт-азаттық армия|ұлт-азаттық армиялары]] құрылып, кейбір аймақтар [[азат]] етіле бастады. <br/>
⚫
2. 1941 ж. маусым – 1942 ж. қараша – [[неміс фашистері|неміс фашистерінің]] [[Москва]] түбінде жеңілуіне байланысты қарсыласу қозғалысы жалпы [[ұлттық]] [[сипат]] алды.

⚫
3. 1942 ж. қараша – 1943 ж. соңы – [[Кеңес әскерлері|Кеңес әскерлерінің [[Сталинград]] және [[Курск]] шайқастарында жеңіске жетуіне байланысты [[Грекия]], [[Албания]], Югославия, Қытай, Италия, [[Вьетнам]], т.б. елдерде [[ұлт-азаттық армия|ұлт-азаттық армиялары]] құрылып, кейбір аймақтар [[азат]] етіле бастады.

4. 1944 – 1945 ж. қыркүйек – Германия мен [[Жапония]] талқандалып, [[Батыс Еуропа]] мен [[Оңтүстік-Шығыс Азия]] елдері фашизмнен азат етілді.
4. 1944 – 1945 ж. қыркүйек – Германия мен [[Жапония]] талқандалып, [[Батыс Еуропа]] мен [[Оңтүстік-Шығыс Азия]] елдері фашизмнен азат етілді.


23-жол: 26-жол:
Қарсыласу қозғалысы [[интернационалдық сипат]]та болды. Тұтқыннан, [[концлагерь|концлагерьлерден]] қашып шыққан көптеген кеңес азаматтары жергілікті [[партизан]] қозғалыстарына қосылды. Олардың арасында [[қазақстандықтар]] да болды. Мысалы, [[cержант]] [[Бейсен Райысов]] Югославия азаттық армиясында батальон командирі болды. [[Дәрігер]] [[Ахмет Бектасов]] Франция партизандарынан арнайы топ ұйымдастырды. [[Қадем Жұбаниязов]] Испанияда, [[Қамкен Жанбеков]], [[Өтеген Абдуллин]], т.б. [[Бельгия]], [[Голландия]] елдерінде құрылған партизан жасақтарында соғысты. Бұл партизан жасақтарында көптеген қазақтар болды. Мысалы, Райысовтың [[батальон|батальонында]] 90-ға жуық [[қазақ]] болған. [[1965 ж.]] Италия [[ақпарат құралдары]] “[[Гуидо Боскалия]]” отрядында 70 қазақ болғанын хабарлады. Дегенмен қарсыласу қозғалысына қатынасқандардың көпшілігінің ерлік қимылдары әділ бағаланбай, тұтқынға түскен адамдар ретінде біржақты қаралып, кеңестік әміршіл жүйе тарапынан қуғынға ұшырады. [[1946 ж.]] қарсыласу қозғалысына қатысып, елдеріне оралған 49 қазақ азаматы тұтқындалып, ату жазасына кесілген, кейіннен үкім өзгертіліп бәрі де 25 жылға бас бостандықтарынан айрылды.<ref name="source1">Қазақ энциклопедиясы</ref>
Қарсыласу қозғалысы [[интернационалдық сипат]]та болды. Тұтқыннан, [[концлагерь|концлагерьлерден]] қашып шыққан көптеген кеңес азаматтары жергілікті [[партизан]] қозғалыстарына қосылды. Олардың арасында [[қазақстандықтар]] да болды. Мысалы, [[cержант]] [[Бейсен Райысов]] Югославия азаттық армиясында батальон командирі болды. [[Дәрігер]] [[Ахмет Бектасов]] Франция партизандарынан арнайы топ ұйымдастырды. [[Қадем Жұбаниязов]] Испанияда, [[Қамкен Жанбеков]], [[Өтеген Абдуллин]], т.б. [[Бельгия]], [[Голландия]] елдерінде құрылған партизан жасақтарында соғысты. Бұл партизан жасақтарында көптеген қазақтар болды. Мысалы, Райысовтың [[батальон|батальонында]] 90-ға жуық [[қазақ]] болған. [[1965 ж.]] Италия [[ақпарат құралдары]] “[[Гуидо Боскалия]]” отрядында 70 қазақ болғанын хабарлады. Дегенмен қарсыласу қозғалысына қатынасқандардың көпшілігінің ерлік қимылдары әділ бағаланбай, тұтқынға түскен адамдар ретінде біржақты қаралып, кеңестік әміршіл жүйе тарапынан қуғынға ұшырады. [[1946 ж.]] қарсыласу қозғалысына қатысып, елдеріне оралған 49 қазақ азаматы тұтқындалып, ату жазасына кесілген, кейіннен үкім өзгертіліп бәрі де 25 жылға бас бостандықтарынан айрылды.<ref name="source1">Қазақ энциклопедиясы</ref>


⚫
==Пайдаланылған әдебиеттер==

⚫
==Пайдаланылған әдебиеттер:==
<references/>
<references/>



== Тағы қараңыз ==
== Тағы қараңыз ==
34-жол: 35-жол:
{{stub}}
{{stub}}
{{wikify}}
{{wikify}}

[[Санат:Тарих]] OS7
[[Санат:Тарих]]

15:37, 2011 ж. шілденің 26 кезіндегі нұсқа

Дюнкерк шайқасы
Сурет:Street fight babruysk 28th or 29th june 1944.jpg
Багратион операциясы

Қарсыласу қозғалысы – екінші дүниежүзілік соғыс жылдарындағы (1939 – 1945жж.) фашизмге қарсы бас көтерулер. Қозғалыс фашистік одаққа кіретін елдердің (Германия, Италия, Жапония, т.б.) қарулы күштеріне қарсы бағытталды.

Ағымдары

Жаулап алынған елдерде қарсыласу қозғалысына қатысушылар арасында екі ағым болды:
1. Жергілікті коммунистік партиялардың жетегінде болған ұйымдар;
2. Батыс елдері (АҚШ, Ұлыбритания, т.б.) көмегіне сүйенген ұлттық ұйымдар. Бұл екі ағым фашизмге қарсы күресте түрлі бағыт ұстанды. Мысалы, Франция, Италия, Чехословакия, Бельгия, Дания, т.б. елдерде екі ағым ортақ жауға қарсы күш біріктірсе, Югославия, Албания, Грекия, Польша, т.б. елдерде, керісінше, өзара бәсекелестікке түсті.

Кезеңдері

Қарсыласу қозғалысы бірнеше кезеңнен тұрады.

1. 1939 ж. қыркүйек – 1941 ж. маусым – күш жинау кезеңі болып, фашизмге қарсы ұйымдар құрыла бастады. Партизан топтары (Польша, Югославия), саяси манифестация, диверсиялар (Чехословакия, Франция, Қытай) ұйымдастырылды.

2. 1941 ж. маусым – 1942 ж. қараша – неміс фашистерінің Москва түбінде жеңілуіне байланысты қарсыласу қозғалысы жалпы ұлттық сипат алды.

3. 1942 ж. қараша – 1943 ж. соңы – [[Кеңес әскерлері|Кеңес әскерлерінің Сталинград және Курск шайқастарында жеңіске жетуіне байланысты Грекия, Албания, Югославия, Қытай, Италия, Вьетнам, т.б. елдерде ұлт-азаттық армиялары құрылып, кейбір аймақтар азат етіле бастады.

4. 1944 – 1945 ж. қыркүйек – Германия мен Жапония талқандалып, Батыс Еуропа мен Оңтүстік-Шығыс Азия елдері фашизмнен азат етілді.

Сипаты

Қарсыласу қозғалысы интернационалдық сипатта болды. Тұтқыннан, концлагерьлерден қашып шыққан көптеген кеңес азаматтары жергілікті партизан қозғалыстарына қосылды. Олардың арасында қазақстандықтар да болды. Мысалы, cержант Бейсен Райысов Югославия азаттық армиясында батальон командирі болды. Дәрігер Ахмет Бектасов Франция партизандарынан арнайы топ ұйымдастырды. Қадем Жұбаниязов Испанияда, Қамкен Жанбеков, Өтеген Абдуллин, т.б. Бельгия, Голландия елдерінде құрылған партизан жасақтарында соғысты. Бұл партизан жасақтарында көптеген қазақтар болды. Мысалы, Райысовтың батальонында 90-ға жуық қазақ болған. 1965 ж. Италия ақпарат құралдары “Гуидо Боскалия” отрядында 70 қазақ болғанын хабарлады. Дегенмен қарсыласу қозғалысына қатынасқандардың көпшілігінің ерлік қимылдары әділ бағаланбай, тұтқынға түскен адамдар ретінде біржақты қаралып, кеңестік әміршіл жүйе тарапынан қуғынға ұшырады. 1946 ж. қарсыласу қозғалысына қатысып, елдеріне оралған 49 қазақ азаматы тұтқындалып, ату жазасына кесілген, кейіннен үкім өзгертіліп бәрі де 25 жылға бас бостандықтарынан айрылды.[1]

Пайдаланылған әдебиеттер

  1. ↑ Қазақ энциклопедиясы

Тағы қараңыз


Мақала бастамасы Бұл — мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз.
Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет.
«https://kk.wikipedia.org/w/index.php?title=Қарсыласу_қозғалысы&oldid=367310» бетінен алынған