Үлкен аққұтан: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
Навигацияға өту Іздеуге өту
шӨңдеу түйіні жоқ
ш Ақ құтан дегенді Аққұтан дегенге жылжытты
(Айырмашылық жоқ)

01:10, 2011 ж. тамыздың 5 кезіндегі нұсқа

Ақ құтан [1] (Egretta alba) – сидамсирақтылар отрядының құтандар тұқымдасына жататын ірі әрі өте сақ құс. Қазақстанның оңтүстік аймағында таралған. Жайық бойын, ҚамысСамар өзендері, БалқашАлакөл ойысында жатқан көлдер жағалауларын мекендейді. Түсі ақ, салмағы 1,5 кг, қанатының ұзындығы 40-45 см болады. Қимылы баяу, үн шығармайды. Олар топтасып тіршілік етеді, ұя салар кезінде қамыстың арасында шағын топ немесе жеке-жеке жұп құрады. Мекиені 3-5 ақ, көкшіл тартқан жұмыртқа салады да, оны екеуі кезектесіп басып шығарады. Балапандарын 45 күн ұяда асырайды. Ақ құтан балықпен, көлбақалармен, көкқасқа шегірткемен, инеліктермен, жәндіктермен және олардың дернәсілдерімен, ұсақ кеміргіштермен, кесірткелермен қоректенеді. Ақ құтан – жыл құсы. Қазақстанға наурыз айында ұшып келеді де, қазан айында жылы жаққа ұшып кетеді. Кейбір Ақ құтандар Қазақстанның оңтүстігіндегі қатпайтын өзендердің бойында қыстап қалады. Бір кезде Ақ құтандар қауырсынына бола көп ауланған. Ақ құтан — сирек кездесетін құс. ТМД-да 2 түрі бар: кіші ақ құтан (Е. garzetta) және үлкен ақ құтан (Е. alba) ТМД, Оңтүстік Еуропа бөліктерінде және Орта Азияда таралған ал үлкен ақ құтан одан басқа Оңтүстік Приморьеде кездеседі. 2 түрі қайтқан құстар: орта ақ құтан (Е. intermedia) және сарытұмсықты құтан (Е. eulophotes). Жыл құстары. Ашық таяз суларда қоректенеді. Бір кезде ақ құтан эгреткалар үшін кәсіптік нысандары болды. ТМД-да ақ құтан кәсібіне тыйым салынған. Сарытұмсықты ақ құтан КСРО және ХТҚО Қызыл кітабына енгізілген.[2]

Пайдаланылған әдебиет

  1. Қазақ Энциклопедиясы
  2. Орысша-қазақша түсіндірме сөздік: Биология / Жалпы редакциясын басқарған э.ғ.д., профессор Е. Арын - Павлодар: «ЭКО» ҒӨФ. 2007. - 1028 б. ISBN9965-08-286-3

Үлгі:Stub:Биология