Үлкен Виктория шөлі: Нұсқалар арасындағы айырмашылық
Өңдеу түйіні жоқ |
Өңдеу түйіні жоқ |
||
| 1-жол: | 1-жол: | ||
[[Сурет:IBRA 6.1 Great Victoria Desert.png|thumb| |
[[Сурет:IBRA 6.1 Great Victoria Desert.png|thumb|200px|Үлкен Виктория шөлі]] |
||
[[Сурет:Australia.A2002231.0145.250m NASA Nullarbor.jpg|thumb| |
[[Сурет:Australia.A2002231.0145.250m NASA Nullarbor.jpg|thumb|200px|Үлкен Виктория шөлі]] |
||
'''Үлкен Виктория шөлі''' (''Great Vіctorіa Desert'') — [[Австралия|Австралияның]] оңтүстікндегі ауқымды құмды алқап. Солтүстігінде [[Гибсон шөлі|Гибсон шөліне]], оңтүстігінде [[Налларбор]] құмды-қиыршықты малтатасты жазығына ұласады. [[Стюарт жотасы|Стюарт жотасынан]] Тұзды көлдер жазығына дейін шығыстан батысқа қарай 1200 км-ге созылады. Ені 400 — 550 км. Ауданы 350 мың км2, орташа биіктігі 150 — 300 м. Жер бедері негізінен құмды қырқалардан тұрады. Олар басым желдердің бағытына сәйкес батыс, солтүстік-батыстан шығыс, оңтүстік-шығысқа қарай созыла орналасқан. Арагідік үстірт жұрнақтары мен тұзды көл ойыстары кездеседі. Үлкен Виктория шөлі Оңтүстік жарты шардағы пассаттар жүйесінің жоғ. қысымды белдемінде орналасқан. Жылдық жауын-шашынның орташа мөлш. 125 — 250 мм. Температураның жылдық және тәуліктік ауытқуы үлкен (қыста тәуліктік ауытқу 35 — 40 С-қа жетеді). Шілденің орташа температурасы 12 — 18 С. Қыста оңтүстіктен суық ауа массасының өтуіне байланысты күрт суытып, үсік түсетін кездері де болады. Жазы ыстық, қаңтардың орташа темп-расы 25 — 30 С, абс. максимум 50 С-қа жетеді. Қырқаларда қатқыл, тікенекті спинифекс шөбі өседі. Қырқа аралық ойыстарды скрэб тоғайлары алып жатыр. Шөлді тұңғыш рет 1875 ж. ағылшын ғалымы Э.Джайс зерттеген. Үлкен Виктория шөлінде осы аттас ұлттық саябақ құрылған. |
'''Үлкен Виктория шөлі''' (''Great Vіctorіa Desert'') — [[Австралия|Австралияның]] оңтүстікндегі ауқымды құмды алқап. Солтүстігінде [[Гибсон шөлі|Гибсон шөліне]], оңтүстігінде [[Налларбор]] құмды-қиыршықты малтатасты жазығына ұласады. [[Стюарт жотасы|Стюарт жотасынан]] Тұзды көлдер жазығына дейін шығыстан батысқа қарай 1200 км-ге созылады. Ені 400 — 550 км. Ауданы 350 мың км2, орташа биіктігі 150 — 300 м. Жер бедері негізінен құмды қырқалардан тұрады. Олар басым желдердің бағытына сәйкес батыс, солтүстік-батыстан шығыс, оңтүстік-шығысқа қарай созыла орналасқан. Арагідік үстірт жұрнақтары мен тұзды көл ойыстары кездеседі. Үлкен Виктория шөлі Оңтүстік жарты шардағы пассаттар жүйесінің жоғ. қысымды белдемінде орналасқан. Жылдық жауын-шашынның орташа мөлш. 125 — 250 мм. Температураның жылдық және тәуліктік ауытқуы үлкен (қыста тәуліктік ауытқу 35 — 40 С-қа жетеді). Шілденің орташа температурасы 12 — 18 С. Қыста оңтүстіктен суық ауа массасының өтуіне байланысты күрт суытып, үсік түсетін кездері де болады. Жазы ыстық, қаңтардың орташа темп-расы 25 — 30 С, абс. максимум 50 С-қа жетеді. Қырқаларда қатқыл, тікенекті спинифекс шөбі өседі. Қырқа аралық ойыстарды скрэб тоғайлары алып жатыр. Шөлді тұңғыш рет 1875 ж. ағылшын ғалымы Э.Джайс зерттеген. Үлкен Виктория шөлінде осы аттас ұлттық саябақ құрылған. |
||
==Сілтемелер== |
==Сілтемелер== |
||
[[Қазақ Энциклопедиясы| "Қазақ Энциклопедиясы"]] 9 том |
[[Қазақ Энциклопедиясы| "Қазақ Энциклопедиясы"]] 9 том |
||
[[Санат:Шөлдер]] |
|||
[[ar:صحراء فكتوريا الكبرى]] |
|||
[[az:Böyük Viktoriya səhrası]] |
|||
[[bg:Виктория (пустиня)]] |
|||
[[bo:ཝེ་ཁེ་ཏོ་རི་ཡ་བྱེ་ཐང་ཆེན་མོ།]] |
|||
[[bs:Velika Viktorijina pustinja]] |
|||
[[ca:Gran Desert de Victòria]] |
|||
[[de:Große Victoria-Wüste]] |
|||
[[en:Great Victoria Desert]] |
|||
[[es:Gran Desierto de Victoria]] |
|||
[[et:Suur Victoria kõrb]] |
|||
[[fi:Iso Victorian aavikko]] |
|||
[[fr:Grand désert de Victoria]] |
|||
[[gd:Fàsach Mhòr Bhictòria]] |
|||
[[hr:Velika Viktorijina pustinja]] |
|||
[[it:Gran Deserto Victoria]] |
|||
[[ja:グレートビクトリア砂漠]] |
|||
[[ka:ვიქტორიის დიდი უდაბნო]] |
|||
[[ko:그레이트빅토리아 사막]] |
|||
[[lt:Didžioji Viktorijos dykuma]] |
|||
[[nl:Grote Victoriawoestijn]] |
|||
[[nn:Victoriaørkenen]] |
|||
[[no:Victoriaørkenen]] |
|||
[[pl:Wielka Pustynia Wiktorii]] |
|||
[[pt:Grande Deserto de Vitória]] |
|||
[[ro:Marele Deșert Victoria]] |
|||
[[ru:Большая пустыня Виктория]] |
|||
[[sq:Shkretëtira e Madhe e Viktorisë]] |
|||
[[sr:Велика Викторијина пустиња]] |
|||
[[sv:Stora Victoriaöknen]] |
|||
[[tg:Биёбони Виктория]] |
|||
[[th:ทะเลทรายเกรตวิกตอเรีย]] |
|||
[[uk:Велика пустеля Вікторія]] |
|||
[[vi:Hoang mạc Victoria lớn]] |
|||
[[zh:大维多利亚沙漠]] |
|||
23:06, 2011 ж. тамыздың 20 кезіндегі нұсқа
Үлкен Виктория шөлі (Great Vіctorіa Desert) — Австралияның оңтүстікндегі ауқымды құмды алқап. Солтүстігінде Гибсон шөліне, оңтүстігінде Налларбор құмды-қиыршықты малтатасты жазығына ұласады. Стюарт жотасынан Тұзды көлдер жазығына дейін шығыстан батысқа қарай 1200 км-ге созылады. Ені 400 — 550 км. Ауданы 350 мың км2, орташа биіктігі 150 — 300 м. Жер бедері негізінен құмды қырқалардан тұрады. Олар басым желдердің бағытына сәйкес батыс, солтүстік-батыстан шығыс, оңтүстік-шығысқа қарай созыла орналасқан. Арагідік үстірт жұрнақтары мен тұзды көл ойыстары кездеседі. Үлкен Виктория шөлі Оңтүстік жарты шардағы пассаттар жүйесінің жоғ. қысымды белдемінде орналасқан. Жылдық жауын-шашынның орташа мөлш. 125 — 250 мм. Температураның жылдық және тәуліктік ауытқуы үлкен (қыста тәуліктік ауытқу 35 — 40 С-қа жетеді). Шілденің орташа температурасы 12 — 18 С. Қыста оңтүстіктен суық ауа массасының өтуіне байланысты күрт суытып, үсік түсетін кездері де болады. Жазы ыстық, қаңтардың орташа темп-расы 25 — 30 С, абс. максимум 50 С-қа жетеді. Қырқаларда қатқыл, тікенекті спинифекс шөбі өседі. Қырқа аралық ойыстарды скрэб тоғайлары алып жатыр. Шөлді тұңғыш рет 1875 ж. ағылшын ғалымы Э.Джайс зерттеген. Үлкен Виктория шөлінде осы аттас ұлттық саябақ құрылған.
Сілтемелер
"Қазақ Энциклопедиясы" 9 том