Кеуел

Кеуел

Кеуел (Capparis) – өзімен аттас тұқымдасқа жататын көп жылдық шөптесін өсімдіктер, бұта, ағаш. Жер шарында кең тараған. Тропиктік және субтропиктік аймақтарда кездесетін 250 – 300 түрі белгілі. Қазақстанда Жетісу, Іле Алатауларының, Қаратаудың, Батыс Тянь-Шаньның саздақты, қиыршықтасты, шөлді, сортаң жерлерінде кездесетін – кеуел туысы. Қазақстанда оның 1 түрі – тікенді Кеуел (C. spіnosa) өседі. Бұл көп жылдық шала бұта. Жапырағы дөңгелектеу келген, ірі гүлі ақ не солғын қызыл түсті. Аталығы көп. Тұқымы арқылы көбейеді, жәндіктермен тозаңданады. Мамыр айынан қыркүйектің аяғына дейін гүлдеп, жемістенеді. Жемісі – жидек. Тұқымы құстармен, кейбір сүтқоректілермен (борсық, кірпі, тағы басқа) тарайды. Кеуелдің гүл бүршігі жеуге жарамды, жас жемісін, өркенінің ұшын сірке суында бұқтырылған не тұздалған түрінде дәм-татымдық зат ретінде пайдаланады. Піскен жемісін жеуге болады. Жемісінің құрамында белоктық заттар, тұқымында май көп. Гүлінен ара бал жинайды.