Әбу Юсуф: Нұсқалар арасындағы айырмашылық
ш r2.5.4) (Боттың үстегені: az:Əbu Yusuf Yaqub bin İbrahim, tr:Ebu Yusuf |
ш Бот: Мына үлгі өзгертілді: Stub:Ислам |
||
14-жол: | 14-жол: | ||
[[Category:Исламтанушылар]] |
[[Category:Исламтанушылар]] |
||
[[Category:798 жылы туғандар]] |
[[Category:798 жылы туғандар]] |
||
{{ |
{{Islam-stub}} |
||
{{wikify}} |
{{wikify}} |
||
03:59, 2011 ж. тамыздың 24 кезіндегі нұсқа
Әбу Жүсіп Әбу Жүсіп Жақып бин Ибрагим әл-Күфи әл-Ансари (731, Куфа қаласы — 804 Бағдад) — мұсылмандық құқықтың (фикһтің) білгірі, діндар ғалым. 13 жасынан шариғат заңдарын оқып үйренген. 751 — 66 ж. аралығында мұсылмандық-құқықтық мектептің негізін салушылардың бірі, көрнекті факих Әбу Ханифаның (786 — 809) шәкірті әрі көмекшісі болған. 767 ж. Әбу Жүсіп Бағдад қазиы қызметіне тағайындалған. Кейін оны халиф Харун әр-Рашид (786 — 809) жоғарғы мәртебелі қази қызметіне көтерді.
Әбу Жүсіп өмір бойы үш міндетті: мұжтахид (шариғат білгірі), факих (құқықтанушы) және қази (сот төрешісі) қызметін қатар атқарған. Ұстазы Әбу Ханифа негізін қалаған мазһаб (мұсылманның мінез-құлқын бағалаудың жосықты тәсілдерін ұсынған құқықтық мектеп) өкілі ретінде соттар төрелік құрып, үкім кесер кезде ұстануға тиіс адамгершілік-имандық қағидаларды уағыздады. Құқықтанушы ғалым “Китаб әл-харадж” (“Алым-салық туралы кітап”) атты еңбегінде сот төрелігінің әділ болуын бақылау мемл-тің міндеті екенін жазды: “Істі дұрыс қарамағандықтан, түрмеге қамалғандар саны соншалықты көбейіп кетті — адамды абақтыға тығуды біледі, ал оның ісін қарап, ақ-қарасын тексерумен шаруасы жоқ. Сен өзіңнің уәзірлеріңе қамаудағылардың ісін күн сайын талқылап отыруды тапсыр: (соттың ұйғарымы бойынша) кімде-кім дене жазасына кесілсе, жазасын алсын да босатылсын, ал ешқандай теріс қылық істемегендер текке қамалып, жазықсыз жапа шекпесін” деді. Әсіресе, ол қазилардың әділеттілікке сүйенуге — мұсылмандар арасындағы дау-дамайды шешу кезінде парасатқа жүгінуге, бұра тартпауға тиістігін уағыздады. Әбу Жүсіптің кейбір ой-пікірлері осы заманғы сот этикасының нормаларына пара-пар келеді. Мысалы, ол қазидың ақыл-есі кемісе, сезім мүшелері нашарласа,әдепсіз, ынсапсыз мінез байқатса, тура жолдан тайып, пара алса, істі әділ шешпесе, кәсіби білігін жетілдірмей, шалағайлыққа ұрынса, қызметінен кетуге, орнынан алынуға тиіс деген шарт қойған.[1]
Пайдаланған әдебиет
- ↑ Ислам. Энциклопедиялық анықтамалық. Алматы: “Аруна Ltd.” ЖШС, 2010 ISBN 9965-26-322-1
Бұл — Ислам туралы мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. |
Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |