Траектория: Нұсқалар арасындағы айырмашылық
Навигацияға өту
Іздеуге өту
Content deleted Content added
Өңдеу түйіні жоқ |
Өңдеу түйіні жоқ |
||
| 1-жол: | 1-жол: | ||
[[Сурет:Inclinedthrow.gif|thumb|400px| |
[[Сурет:Inclinedthrow.gif|thumb|400px|Үш объекттердiң траекториялары]] |
||
'''Траектория''' (кейінгі {{lang-la|''trajectorіus''}} – ығысу немесе орын ауыстыруға қатысты) – материялық нүктенің өз қозғалысы кезінде сызатын біртұтас сызығы. Егер траектория түзу болса нүктенің қозғалысы ''түзу сызықты'', басқа жағдайда ''қисық сызықты қозғалыс''’’ деп аталады. Еркін [[материялық нүкте|материялық нүктенің]] траекториясы оған әсер ететін күштерге, бастапқы қозғалыс жағдайларына, қандай санақ жүйесіне қатысты қозғалуына және айналасындағы денелермен байланысына тәуелді. |
<p style="text-indent: 25px;"> '''''Траектория''''' (кейінгі {{lang-la|''trajectorіus''}} – ығысу немесе орын ауыстыруға қатысты) – материялық нүктенің өз қозғалысы кезінде сызатын біртұтас сызығы. Егер траектория түзу болса нүктенің қозғалысы ''түзу сызықты'', басқа жағдайда ''қисық сызықты қозғалыс''’’ деп аталады. Еркін [[материялық нүкте|материялық нүктенің]] траекториясы оған әсер ететін күштерге, бастапқы қозғалыс жағдайларына, қандай санақ жүйесіне қатысты қозғалуына және айналасындағы денелермен байланысына тәуелді. |
||
Мысалы, бастапқы [[жылдамдық|жылдамдықсыз]] белгілі биіктіктен [[Жер|Жердің]] тарту күшінің әсерінен төмен қарай құлайтын материялық нүктенің (дененің) траекториясы түзу сызық болады; ал ол дене [[горизонт|горизонтқа]] бұрыш жасай V<sub>0</sub> жылдамдықпен ауасыз кеңісікте лақтырылса, оның траекториясы ұштары төмен қарай бағытталған парабола болады. <ref>“Қазақстан”: Ұлттық энцклопедия/Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы “Қазақ энциклопедиясы” Бас редакциясы, 1998 ISBN 5-89800-123-9</ref><ref>Орысша-қазақша түсіндірме сөздік: Физика / Жалпы редакциясын басқарған э.ғ.д,, профессор Е. Арын – Павлодар: С. Торайғыров атындағы Павлодар мемлекеттік университеті, 2006. ISBN 9965-808-88-0</ref><ref>Рахимбекова З.М. Материалдар механикасы терминдерінің ағылшынша-орысша-қазақша түсіндірме сөздігі ISBN 9965-769-67-2 </ref> |
<p style="text-indent: 25px;"> Мысалы, бастапқы [[жылдамдық|жылдамдықсыз]] белгілі биіктіктен [[Жер|Жердің]] тарту күшінің әсерінен төмен қарай құлайтын материялық нүктенің (дененің) траекториясы түзу сызық болады; ал ол дене [[горизонт|горизонтқа]] бұрыш жасай V<sub>0</sub> жылдамдықпен ауасыз кеңісікте лақтырылса, оның траекториясы ұштары төмен қарай бағытталған парабола болады. <ref>“Қазақстан”: Ұлттық энцклопедия/Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы “Қазақ энциклопедиясы” Бас редакциясы, 1998 ISBN 5-89800-123-9</ref><ref>Орысша-қазақша түсіндірме сөздік: Физика / Жалпы редакциясын басқарған э.ғ.д,, профессор Е. Арын – Павлодар: С. Торайғыров атындағы Павлодар мемлекеттік университеті, 2006. ISBN 9965-808-88-0</ref><ref>Рахимбекова З.М. Материалдар механикасы терминдерінің ағылшынша-орысша-қазақша түсіндірме сөздігі ISBN 9965-769-67-2 </ref></p> |
||
==Пайдаланылған әдебиеттер== |
|||
| ⚫ | |||
==Сілтеме == |
|||
| ⚫ | |||
{{wikify}} |
{{wikify}} |
||
15:06, 2011 ж. тамыздың 26 кезіндегі нұсқа
Траектория (кейінгі лат. 'trajectorіus' – ығысу немесе орын ауыстыруға қатысты) – материялық нүктенің өз қозғалысы кезінде сызатын біртұтас сызығы. Егер траектория түзу болса нүктенің қозғалысы түзу сызықты, басқа жағдайда қисық сызықты қозғалыс’’ деп аталады. Еркін материялық нүктенің траекториясы оған әсер ететін күштерге, бастапқы қозғалыс жағдайларына, қандай санақ жүйесіне қатысты қозғалуына және айналасындағы денелермен байланысына тәуелді.
Мысалы, бастапқы жылдамдықсыз белгілі биіктіктен Жердің тарту күшінің әсерінен төмен қарай құлайтын материялық нүктенің (дененің) траекториясы түзу сызық болады; ал ол дене горизонтқа бұрыш жасай V0 жылдамдықпен ауасыз кеңісікте лақтырылса, оның траекториясы ұштары төмен қарай бағытталған парабола болады. [1][2][3]
Пайдаланылған әдебиеттер
- ↑ “Қазақстан”: Ұлттық энцклопедия/Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы “Қазақ энциклопедиясы” Бас редакциясы, 1998 ISBN 5-89800-123-9
- ↑ Орысша-қазақша түсіндірме сөздік: Физика / Жалпы редакциясын басқарған э.ғ.д,, профессор Е. Арын – Павлодар: С. Торайғыров атындағы Павлодар мемлекеттік университеті, 2006. ISBN 9965-808-88-0
- ↑ Рахимбекова З.М. Материалдар механикасы терминдерінің ағылшынша-орысша-қазақша түсіндірме сөздігі ISBN 9965-769-67-2
 | Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |