Портал:Арал/Таңдаулы мақала: Нұсқалар арасындағы айырмашылық
шӨңдеу түйіні жоқ |
шӨңдеу түйіні жоқ |
||
| 1-жол: | 1-жол: | ||
[[Сурет:Aral Sea Continues to Shrink, August 2009.jpg|150px|right]][[Сурет:Арал флотилиясы.jpg|150px|right]] |
[[Сурет:Aral Sea Continues to Shrink, August 2009.jpg|150px|right]][[Сурет:Арал флотилиясы.jpg|150px|right]] |
||
[[Арал теңізі|'''Арал теңізі''']] — [[Қазақстан]] мен [[Өзбекстан]] шекарасында орналасқан сутоған. [[Теңіз]] [[20 ғасыр]]да ауданы жағынан (''68 мың км<sup>2</sup>'') [[Әлем|әлемде]] төртінші орында болған болатын, бірақ [[1960]] жылдардан бастап теңіздің [[Су|суы]] азайып келеді. |
[[Арал теңізі|'''Арал теңізі''']] — [[Қазақстан]] мен [[Өзбекстан]] шекарасында орналасқан сутоған. [[Теңіз]] [[20 ғасыр]]да ауданы жағынан (''68 мың км<sup>2</sup>'') [[Әлем|әлемде]] төртінші орында болған болатын, бірақ [[1960]] жылдардан бастап теңіздің [[Су|суы]] азайып келеді. |
||
Арал теңізі, [[Кайнозой|Кайнозой дәуірінің]] орта шетінде, яғни бұдан ''21 млн. 1200 жыл'' бұрын [[Каспий теңізі|Каспий теңізіне]] қосылып жатқан. Бұған теңіздің терістік бетіндегі қазіргі [[Сарышығанақ]], Ақеспе тұсынан 80 метр тереңдіктен [[Олигоцен|Олигоцен уақытында]] өмір сүрген [[Бекіре|қызыл балықтың]], ірі [[Ұлу|ұлудың]], [[кит|киттің]] омыртқа сүйектерінің тасқа айнала бастаған күйінде табылуы дәлел болмақ. Бұл теңіздің кезінде [[Мұхит|мұхитпен]] қосылып жатқандығын көрсетеді. Сондай-ақ Арал маңынан [[акула|акуланың]] тісі мен сүйегі табылды. [[19 ғасыр|ХІХ ғасырдың]] орта кезіндегі Арал-Каспий ойпатының пайда болуы жөніндегі болжамдардан Арал бассейнінің [[геология|геологиялық]] ерте кезеңде [[Жерорта теңізі|Жерорта теңізімен]] тұтасып жатқан су айдыны екенін, оның кейінгі [[Альпі|Альпілік]] [[дәуір]]лерде жер қыртысының көтерілуіне байланысты ұсақ су айдындарына бөлінгенін білеміз. Сондай-ақ, Арал теңізінің көлемі жайлы, Арал теңізі жайлы ұғымдар сонау ерте дүние әдебиеттерінде де кездеседі. [[Арал теңізі|'''''(толығырақ...)''''']] |
Арал теңізі, [[Кайнозой|Кайнозой дәуірінің]] орта шетінде, яғни бұдан ''21 млн. 1200 жыл'' бұрын [[Каспий теңізі|Каспий теңізіне]] қосылып жатқан. Бұған теңіздің терістік бетіндегі қазіргі [[Сарышығанақ]], Ақеспе тұсынан 80 метр тереңдіктен [[Олигоцен|Олигоцен уақытында]] өмір сүрген [[Бекіре|қызыл балықтың]], ірі [[Ұлу|ұлудың]], [[кит|киттің]] омыртқа сүйектерінің тасқа айнала бастаған күйінде табылуы дәлел болмақ. Бұл теңіздің кезінде [[Мұхит|мұхитпен]] қосылып жатқандығын көрсетеді. Сондай-ақ Арал маңынан [[акула|акуланың]] тісі мен сүйегі табылды. [[19 ғасыр|ХІХ ғасырдың]] орта кезіндегі Арал-Каспий ойпатының пайда болуы жөніндегі болжамдардан Арал бассейнінің [[геология|геологиялық]] ерте кезеңде [[Жерорта теңізі|Жерорта теңізімен]] тұтасып жатқан су айдыны екенін, оның кейінгі [[Альпі|Альпілік]] [[дәуір]]лерде жер қыртысының көтерілуіне байланысты ұсақ су айдындарына бөлінгенін білеміз. Сондай-ақ, Арал теңізінің көлемі жайлы, Арал теңізі жайлы ұғымдар сонау ерте дүние әдебиеттерінде де кездеседі. [[Арал теңізі|'''''(толығырақ...)''''']] |
||
20:48, 2012 ж. қаңтардың 27 кезіндегі нұсқа
Арал теңізі — Қазақстан мен Өзбекстан шекарасында орналасқан сутоған. Теңіз 20 ғасырда ауданы жағынан (68 мың км2) әлемде төртінші орында болған болатын, бірақ 1960 жылдардан бастап теңіздің суы азайып келеді. Арал теңізі, Кайнозой дәуірінің орта шетінде, яғни бұдан 21 млн. 1200 жыл бұрын Каспий теңізіне қосылып жатқан. Бұған теңіздің терістік бетіндегі қазіргі Сарышығанақ, Ақеспе тұсынан 80 метр тереңдіктен Олигоцен уақытында өмір сүрген қызыл балықтың, ірі ұлудың, киттің омыртқа сүйектерінің тасқа айнала бастаған күйінде табылуы дәлел болмақ. Бұл теңіздің кезінде мұхитпен қосылып жатқандығын көрсетеді. Сондай-ақ Арал маңынан акуланың тісі мен сүйегі табылды. ХІХ ғасырдың орта кезіндегі Арал-Каспий ойпатының пайда болуы жөніндегі болжамдардан Арал бассейнінің геологиялық ерте кезеңде Жерорта теңізімен тұтасып жатқан су айдыны екенін, оның кейінгі Альпілік дәуірлерде жер қыртысының көтерілуіне байланысты ұсақ су айдындарына бөлінгенін білеміз. Сондай-ақ, Арал теңізінің көлемі жайлы, Арал теңізі жайлы ұғымдар сонау ерте дүние әдебиеттерінде де кездеседі. (толығырақ...)