Еділ: Нұсқалар арасындағы айырмашылық
шӨңдеу түйіні жоқ |
Өңдеу түйіні жоқ |
||
| 15-жол: | 15-жол: | ||
'''Еділ''' ({{lang-ru|Волга}}) өзені - [[Еуропа]]дағы өзен.<ref>“Қазақстан”: Ұлттық энцклопедия/Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы “Қазақ энциклопедиясы” Бас редакциясы, 1998 ISBN 5-89800-123-9</ref> |
'''Еділ''' ({{lang-ru|Волга}}) өзені - [[Еуропа]]дағы өзен.<ref>“Қазақстан”: Ұлттық энцклопедия/Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы “Қазақ энциклопедиясы” Бас редакциясы, 1998 ISBN 5-89800-123-9</ref> |
||
Еділ, Волга (ежелгі атауы Ра, орта ғасырларда Итил) – [[Еуропа]]дағы ең үлкен [[өзен]]. Ұзындығы 3530 км, су жиналатын алабы 1360 мың км2. Бастауын [[Валдай]] қыратынан (абсолюттік биіктігі 343 м) алып, [[Каспий теңізін]]е құяды. Сағасы теңіз деңгейінен 28 м төмен жатыр. Еділге екі жүзден астам салалар құяды. Орта ағысында [[Ока]], [[Кама]], Сура, Ветлуга және Свияга салалары құйғаннан кейін, Еділ суы мол ірі өзенге айналады. [[Өзен]] қар суымен (60%-ы), [[жер асты суы]]мен (30%) және [[жаңбыр]] суымен толығады. Көктемде (сәуір – маусым) тасиды, жазда және қыста суы кемиді. Күзде [[жаңбыр]] суымен қайта молаяды. |
Еділ, Волга (ежелгі атауы Ра, орта ғасырларда Итил) – [[Еуропа]]дағы ең үлкен [[өзен]]. Ұзындығы 3530 км, су жиналатын алабы 1360 мың км2. Бастауын [[Валдай]] қыратынан (абсолюттік биіктігі 343 м) алып, [[Каспий теңізін]]е құяды. Сағасы теңіз деңгейінен 28 м төмен жатыр. Еділге екі жүзден астам салалар құяды. Орта ағысында [[Ока]], [[Шолман|Кама (Шолман)]], Сура, Ветлуга және Свияга салалары құйғаннан кейін, Еділ суы мол ірі өзенге айналады. [[Өзен]] қар суымен (60%-ы), [[жер асты суы]]мен (30%) және [[жаңбыр]] суымен толығады. Көктемде (сәуір – маусым) тасиды, жазда және қыста суы кемиді. Күзде [[жаңбыр]] суымен қайта молаяды. |
||
Еділде балықтың жетпіс түрі кездеседі, оның қырықтан астамының кәсіптік маңызы бар. Аса маңыздылары: [[торта]], [[майшабақ]], [[табан]], [[көксерке]], [[сазан]], [[жайын]], [[шортан]], [[бекіре]], [[шоқыр]]. Өзенді электр энергиясын өндіруге, көлік қатынасына, жер суаруға және суландыруға пайдаланады. Өзен суы Еділ-Жайық аралығындағы бір миллион [[гектар]] жерді суғаруға және тоғыз миллион гектар жерді суландыруға мүмкіндік береді. Өзенде кеме қатынайды. Волга-Балтық су жолы арқылы [[Балтық теңізі]]мен, Волга-Дон каналы арқылы [[Азов теңізі|Азов]] (Азау) және Қара теңіздермен байланысады. Аса маңызды өзен порттары: [[Тверь]], [[Рыбинск]], [[Ярославль]], Кинешма, [[Нижний Новгород]], Чебоксар, [[Қазан]], [[Ульяновск]], [[Тольятти]], [[Самара]], [[Саратов]], [[Волгоград]], [[Астрахан]].<ref>Батыс Қазақстан облысы. Энциклопедия. — Алматы: «Арыс» баспасы, 2002 ISBN 9965-607-02-8 </ref> |
Еділде балықтың жетпіс түрі кездеседі, оның қырықтан астамының кәсіптік маңызы бар. Аса маңыздылары: [[торта]], [[майшабақ]], [[табан]], [[көксерке]], [[сазан]], [[жайын]], [[шортан]], [[бекіре]], [[шоқыр]]. Өзенді электр энергиясын өндіруге, көлік қатынасына, жер суаруға және суландыруға пайдаланады. Өзен суы Еділ-Жайық аралығындағы бір миллион [[гектар]] жерді суғаруға және тоғыз миллион гектар жерді суландыруға мүмкіндік береді. Өзенде кеме қатынайды. Волга-Балтық су жолы арқылы [[Балтық теңізі]]мен, Волга-Дон каналы арқылы [[Азов теңізі|Азов]] (Азау) және Қара теңіздермен байланысады. Аса маңызды өзен порттары: [[Тверь]], [[Рыбинск]], [[Ярославль]], Кинешма, [[Нижний Новгород]], Чебоксар, [[Қазан]], [[Ульяновск]], [[Тольятти]], [[Самара]], [[Саратов]], [[Волгоград]], [[Астрахан]].<ref>Батыс Қазақстан облысы. Энциклопедия. — Алматы: «Арыс» баспасы, 2002 ISBN 9965-607-02-8 </ref> |
||
11:41, 2012 ж. ақпанның 3 кезіндегі нұсқа
 | Мына мақаланы не бөлімін Волга дегенмен біріктіруге ұсынылған. (Талқылауы) |
| Еділ | |
|---|---|
 | |
| Өзенінің бассейні | Ресей |
Еділ (орыс. Волга) өзені - Еуропадағы өзен.[1]
Еділ, Волга (ежелгі атауы Ра, орта ғасырларда Итил) – Еуропадағы ең үлкен өзен. Ұзындығы 3530 км, су жиналатын алабы 1360 мың км2. Бастауын Валдай қыратынан (абсолюттік биіктігі 343 м) алып, Каспий теңізіне құяды. Сағасы теңіз деңгейінен 28 м төмен жатыр. Еділге екі жүзден астам салалар құяды. Орта ағысында Ока, Кама (Шолман), Сура, Ветлуга және Свияга салалары құйғаннан кейін, Еділ суы мол ірі өзенге айналады. Өзен қар суымен (60%-ы), жер асты суымен (30%) және жаңбыр суымен толығады. Көктемде (сәуір – маусым) тасиды, жазда және қыста суы кемиді. Күзде жаңбыр суымен қайта молаяды. Еділде балықтың жетпіс түрі кездеседі, оның қырықтан астамының кәсіптік маңызы бар. Аса маңыздылары: торта, майшабақ, табан, көксерке, сазан, жайын, шортан, бекіре, шоқыр. Өзенді электр энергиясын өндіруге, көлік қатынасына, жер суаруға және суландыруға пайдаланады. Өзен суы Еділ-Жайық аралығындағы бір миллион гектар жерді суғаруға және тоғыз миллион гектар жерді суландыруға мүмкіндік береді. Өзенде кеме қатынайды. Волга-Балтық су жолы арқылы Балтық теңізімен, Волга-Дон каналы арқылы Азов (Азау) және Қара теңіздермен байланысады. Аса маңызды өзен порттары: Тверь, Рыбинск, Ярославль, Кинешма, Нижний Новгород, Чебоксар, Қазан, Ульяновск, Тольятти, Самара, Саратов, Волгоград, Астрахан.[2]
Пайдаланған әдебиттер
- ↑ “Қазақстан”: Ұлттық энцклопедия/Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы “Қазақ энциклопедиясы” Бас редакциясы, 1998 ISBN 5-89800-123-9
- ↑ Батыс Қазақстан облысы. Энциклопедия. — Алматы: «Арыс» баспасы, 2002 ISBN 9965-607-02-8
|
Бұл — география бойынша мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет. |
 | Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |