Ақжелкек: Нұсқалар арасындағы айырмашылық
ш {{Суретсіз мақала}} үлгісін үстедім |
шӨңдеу түйіні жоқ |
||
| 1-жол: | 1-жол: | ||
{{taxobox |
|||
|name = Horseradish |
|||
|image = Armoracia rusticana.jpg |
|||
|regnum = [[Plantae]] |
|||
|unranked_divisio = [[Angiosperms]] |
|||
|unranked_classis = [[Eudicots]] |
|||
|unranked_ordo = [[Rosids]] |
|||
|ordo = [[Brassicales]] |
|||
|familia = [[Brassicaceae]] |
|||
|genus = ''[[Armoracia]]'' |
|||
|species = '''''A. rusticana''''' |
|||
|binomial = ''Armoracia rusticana'' |
|||
|binomial_authority = [[Gottfried Gaertner|G.Gaertn.]], [[Bernhard Meyer|B.Mey.]] & [[Johannes Scherbius|Scherb.]] |
|||
|}} |
|||
'''Ақжелкек'''<ref name="source1"> [[Қазақ Энциклопедиясы]] </ref> ,ж е л к е к (Аrmoracіa), — орамжапырақ тұқымдасына жататын көпжылдық шөптесін [[өсімдіктер]]. |
'''Ақжелкек'''<ref name="source1"> [[Қазақ Энциклопедиясы]] </ref> ,ж е л к е к (Аrmoracіa), — орамжапырақ тұқымдасына жататын көпжылдық шөптесін [[өсімдіктер]]. |
||
| 9-жол: | 23-жол: | ||
{{wikify}} |
{{wikify}} |
||
[[Санат:Орамжапырақтар]] |
|||
{{Суретсіз мақала}} |
|||
[[az:Adi qıtıqotu]] |
|||
[[Санат:Биология]] |
|||
[[ba:Керән]] |
|||
[[bg:Хрян]] |
|||
[[bar:Kren]] |
|||
[[ca:Rave rusticà]] |
|||
[[cs:Křen selský]] |
|||
[[da:Peberrod]] |
|||
[[de:Meerrettich]] |
|||
[[et:Aed-mädarõigas]] |
|||
[[el:Χραίνα]] |
|||
[[es:Armoracia rusticana]] |
|||
[[eo:Kreno]] |
|||
[[fr:Raifort]] |
|||
[[hsb:Zahrodny chrěn]] |
|||
[[hr:Hren]] |
|||
[[io:Armoracio]] |
|||
[[os:Туттургъан]] |
|||
[[is:Piparrót]] |
|||
[[it:Armoracia rusticana]] |
|||
[[he:חזרת הגינה]] |
|||
[[mrj:Ӹрӓн]] |
|||
[[lt:Valgomasis krienas]] |
|||
[[hu:Torma]] |
|||
[[nl:Mierik]] |
|||
[[ja:ホースラディッシュ]] |
|||
[[frr:Pöberrut]] |
|||
[[nn:Peparrot]] |
|||
[[pl:Chrzan pospolity]] |
|||
[[pt:Raiz-forte]] |
|||
[[ro:Hrean]] |
|||
[[ru:Хрен обыкновенный]] |
|||
[[simple:Horseradish]] |
|||
[[sk:Chren dedinský]] |
|||
[[sl:Navadni hren]] |
|||
[[sr:Рен (биљка)]] |
|||
[[fi:Piparjuuri]] |
|||
[[sv:Pepparrot]] |
|||
[[tr:Bayır turpu]] |
|||
[[uk:Хрін звичайний]] |
|||
[[vec:Cren]] |
|||
[[yi:כריין]] |
|||
[[zh:辣根]] |
|||
15:26, 2012 ж. наурыздың 30 кезіндегі нұсқа
| Horseradish | ||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||||||
| Ғылыми топтастыруы | ||||||||||||||
| ||||||||||||||
| Екі-есімді атауы | ||||||||||||||
| Armoracia rusticana G.Gaertn., B.Mey. & Scherb. |
Ақжелкек[1] ,ж е л к е к (Аrmoracіa), — орамжапырақ тұқымдасына жататын көпжылдық шөптесін өсімдіктер.
Қазақстанның барлық аудандарында егіледі. Оның бір түрі — к ә д і м г і Ақжелкек(A. rustіcana) — жабайы түрінде бақтарда, егістіктерде өседі. Қазақстанның көптеген аймақтарында қолдан өсіріледі. Ақжелкектің биіктігі 1 м-дей, сабағы тік, жоғарғы жағы бұтақты келеді. Тамырға жақын өскен жапырақтары сопақша, жұмыртқа пішінді, ортаңғы сабақтан шыққан жапырақтары ұзынша қандауыр, ал сабақ ұшындағы жапырақтары таспа тәрізді, жиектері тегіс, кейде тісшелі болады. Гүлі ақ түсті, хош иісті. Тұқым салмайды. Маусымда гүлдейді, өсімді (вегетативті) жолмен көбейеді. Суыққа төзімді. Оның тамыры мен жапырақ құрамында тұздар (калий, натрий, фосфор, темір, хлор, мыс), эфир майы, С витамині, фитонцидтер, лизоцим ферменті т.б. бар. Ақжелкектің тәбет ашатын ерекше иісі оның құрамындағы аллил майы мен глюкозид-сингринге байланысты.
Ақжелкек көкөніс, дәрілік заттар ретінде қолданылады, тамыры мен жасыл жапырағы қияр, томат, саңырауқұлақтарды тұздап, бұқтырғанда пайдаланылады.
Сілтемелер
|
Бұл — мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет. |
 | Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |