Деванагари: Нұсқалар арасындағы айырмашылық
ш r2.7.2) (Боттың үстегені: bjn:Dewanagari, rmy:Devnagrī |
ш r2.7.2+) (Боттың үстегені: af:Devanagari |
||
146-жол: | 146-жол: | ||
{{Link GA|fr}} |
{{Link GA|fr}} |
||
[[af:Devanagari]] |
|||
[[ar:ديوناكري]] |
[[ar:ديوناكري]] |
||
[[bar:Devanagari]] |
[[bar:Devanagari]] |
22:18, 2012 ж. сәуірдің 13 кезіндегі нұсқа
Деванагари (ағылш. devanagari) - шығу тегінің оратқтығымен алфавиттің бірыңғай фонетикалық принципіне, сол сияқты аумақта будда діні мен әдебиеттің таралуына байланысты Индияның өз аумағынан басқа Бангладеште, Пакистанда, Непалда, Шри-Ланқада, Тибетте, Орталық Азияда, Бирмада, Үндікытай тұбегінде, Индонезияда тараған индиялық буынды жазу түрі. Әр әрпі жалғыз дауыстыдан, не «а» дауыстысы ілесетін дауыссыздан тұратын буынды білдіреді. Дауыссыздан кейінгі өзге дауыстылар оған қосақталган (үстінен, астынан немесе бүйірлерінен) қосымша белгілерді білдіреді. Дауыссызды ң жанында дауыстының болмау жол асты «вирама» белгісімен белгіленеді, ол дауыссыздардың тіркесін беру кезінде қолданы- луы мүмкін тіркестің (алғашқы әрпінің жанынан қойылады); дауыссыздардың үйлесу көбіне әріптердің үйлесуіне енетін өзіне тән элементтерді біріктіретін күрделі белгілер-лигатуралармен беріледі.
Дауыссыздар
क | ख | ग | घ | ङ |
ka /kə/ | kha /kʰə/ | ga /gə/ | gha /gʱə/ | ṅa /ŋə/ |
च | छ | ज | झ | ञ |
ca /cə/ | cha /cʰə/ | ja /ɟə/ | jha /ɟʱə/ | ña /ɲə/ |
ट | ठ | ड | ढ | ण |
ṭa /ʈə/ | ṭha /ʈʰə/ | ḍa /ɖə/ | ḍha /ɖʱə/ | ṇa /ɳə/ |
त | थ | द | ध | न |
ta /t̪ə/ | tha /t̪ʰə/ | da /d̪ə/ | dha /d̪ʱə/ | na /nə/ |
प | फ | ब | भ | म |
pa /pə/ | pha /pʰə/ | ba /bə/ | bha /bʱə/ | ma /mə/ |
य | र | ल | व | |
ya /jə/ | ra /ɾə/ | la /lə/ | va /ʋə/ | |
श | ष | स | ह | |
śa /ʃə/ | ṣa /ʂə/ | sa /sə/ | ha /ɦə/ |
क़ | ख़ | ग़ | ज़ | य़ | ड़ | ढ़ | फ़ |
qa /qə/ | k͟ha /xə/ | ġa /ɣə/ | za /zə/ | zha /ʒə/ | ṛa /ɽə/ | ṛha /ɽʱə/ | fa /fə/ |
Дауыстылар
अ | a /ə/ или /ä/ | क | ka | |
आ | ा | ā /ä:/ | का | kā |
इ | ि | i /i/ | कि | ki |
ई | ी | ī /i:/ | की | kī |
उ | ु | u /u/ | कु | ku |
ऊ | ू | ū /u:/ | कू | kū |
ऋ | ृ | ṛ /ṛ/ | कृ | kṛ |
ॠ | ॄ | ṝ /ṛ:/ | कॄ | kṝ |
ऌ | ॢ | ḷ /ḷ/ | कॢ | kḷ |
ॡ | ॣ | ḹ /ḷ:/ | कॣ | kḹ |
ए | े | e /e:/ | के | ke |
ऐ | ै | ai /əi/ или /ai/ | कै | kai |
ओ | ो | o /o:/ | को | ko |
औ | ौ | au /əu/ или /au/ | कौ | kau |
Басқа белгілер
ँ | am̩ | कँ | kam̩ |
ं | an̩ | कं | kan̩ |
ः | ah̩ | कः | kah̩ |
् | क् | k | |
ॅ | ? | ऑ | ? |
Сандар
० | १ | २ | ३ | ४ | ५ | ६ | ७ | ८ | ९ |
0 | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 |
Юникодталған Деванагари
Бұның кейбiр ұяшықтар анықталмаған - оларды кестеде боз белгiлелген
0 | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | A | B | C | D | E | F | |
U+090x | ँ | ं | ः | ऄ | अ | आ | इ | ई | उ | ऊ | ऋ | ऌ | ऍ | ऎ | ए | |
U+091x | ऐ | ऑ | ऒ | ओ | औ | क | ख | ग | घ | ङ | च | छ | ज | झ | ञ | ट |
U+092x | ठ | ड | ढ | ण | त | थ | द | ध | न | ऩ | प | फ | ब | भ | म | य |
U+093x | र | ऱ | ल | ळ | ऴ | व | श | ष | स | ह | ़ | ऽ | ा | ि | ||
U+094x | ी | ु | ू | ृ | ॄ | ॅ | ॆ | े | ै | ॉ | ॊ | ो | ौ | ् | ||
U+095x | ॐ | ॑ | ॒ | ॓ | ॔ | क़ | ख़ | ग़ | ज़ | ड़ | ढ़ | फ़ | य़ | |||
U+096x | ॠ | ॡ | ॢ | ॣ | । | ॥ | ० | १ | २ | ३ | ४ | ५ | ६ | ७ | ८ | ९ |
U+097x | ॰ |
Деванагариның клавиатурасы
Пайдаланған әдебиет
- ↑ Орысша-қазақша түсіндірме сөздік: Лингвистика / Жалпы редакциясын басқарған э.ғ.д., профессор Е. Арын – Павлодар: «ЭКО» ҒӨФ. 2007. ISBN 9965-08-235-9
Бұл — мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет. |
Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |