Босаңдату (жасыту)

Босаңдату (жасыту) (Отжиг) —

1. материалдардың (мысалы,металдардың, жартылай өткізгіштердің, шынылардың) қүрылымы мен өңделімділігін жақсарту, ішкі кернеулерін төмендету мақсатында жасалатын термиялық өндеу. Олар белгілі бір температураға дейін қыздырылып, біраз уақыт үсталады да, баяу суытылады. Босаңдату термиялық өңдеудің бір түрі. механикалық өндеуді жеңілдету үшін, жасалатын операция;
2. металды белгілі бір температураға дейін қыздырып, үстап, сонан соң суытып тепе-теңцікке жақын қүрылымды алу мақсатымен жүргізілетін өндеу.

• Ағын сызықтақы босаңдату (Отжиг в поточной линии) — орамдыққа орау алдында болат жолағын үздіксіз босаңдату.

• Диффузиялық босаңдату(Отжиг диффузионный) — дендриттік жөне ішкі кристалдық ликвацияны азайту үшін қолданатын босандату.

• Изотермиялық босаңдату (Отжиг изотермический) — болатты Асз + (50—70°С) нүктесіне дейін қыздырып, сонан соң Aj температурасынан 100—150°С-қа төмен температураға дейін суытып, осы температурада изотермиялық үстап босаңдату.

• Кернеуді азайту үшін босаңдату,релаксациялық босаңдату (Отжиг для снятия напряжений, релаксационный отжиг) — аймақтық қалдық кернеуді толық немесе жартылай азайту үшін жүргізілетін босандату.

• Кішітүйңрішікке босаңдату (Отжиг на мелкое зерно) — кіші түйіршікті күрылымды қамтамасыз ету үшін температураны және үсақтауды қолданып, металды (бүйымды) босандату.

• Қорғау атмосферасында босаңдату (Отжиг в защитной атмосфере) — бүйымның беткі қүрылымын озгертпеу үшін әдейі таңдалған газдық ортада жүргізілетін термиялық өндеу.

• Үлкен түйрішікке босаңдату (Отжиг на крупное зерно) — үлкен түйіршікті қүрьшымды алуды қамтамасыз ету үшін температураны және үстауды (сол температурада) қолданып, металды (бүйымды) босандату.