Хосе Марти

Марти Хосе Хулиан

Марти Хосе Хулиан (28.1. 1853, Гавана — 19.5.1895, Дос-Риос, Ориенте) — жазушы, Куба ұлт-азаттық қозғалысының қайраткері. Әскери қызметкер жанұясында дүниеге келіп, 16 жасынан ұлт-азаттық қозғалысқа қатысты. Мадрид және Сарагос ун-ттерінде философия, әдебиет, заң ғылымдарын оқыды. Мексикада, Гватемалада біршама тұрып (1875), Кубаға қайта келісімен испан басқыншыларына қарсы көтерілісті ұйымдастырғаны үшін Испанияға жер аударылды (1879). 1880 — 95 ж. АҚШ-та тұрып, Латын Америкасы газеттеріне мақалалар жазды, Кубаның қозғалыс партиясын құрып (1892), “Партия” газетін шығарды. Кубаға қайта оралып, испандықтармен соғыста қаза тапты. “Абдулла” (1869) атты тұңғыш шығармасы құлдық жүйеге қарсы жазылды. “Исмаелильо” (1882), “Қарапайым өлеңдер” (1891), “Еркін өлеңдер” (1913) атты жыр жинақтары зұлымдық әділетсіздікке қарсы шынайы толғаныстан туған. Филос. ой-толғамдарға толы публицист. шығармалары ой тереңдігімен ерекшеленді. М. өлеңдерін испан тілінен Ә.Бәтенов, орыс тілінен Т.Молдағалиев, Ө.Нұрғалиев, Б.Алдамжаровтар аударған. Қазақ тілінде “Бостандық дауысы” атты жыр кітабы жарыққа шықты. Бірнеше өлеңдері “Куба таңы” (1973) жинағында қазақ тілінде басылды. М. туралы О.Терновой зерттеу еңбек жазған (1966). С. Өтенияз

Пайдаланылған әдебиеттер

"Қазақ Энциклопедиясы", 6 том