Дүниежүзілік тұқым қоры
Дүниежүзілік тұқым қоры (норв. Svalbard Globale frøhvelv) — бүкіл әлемнің негізгі ауыл шаруашылығы дақылдары тұқымдарының үлгілерін қауіпсіз сақтау мақсатында құрылған туннельді қойма.
Тарихы[өңдеу | қайнарын өңдеу]
ДТҚ Норвегия еліндегі Шпицберген аралында 2006 жылы салынып, 2008 жылы ашылды. Тұқым қорын салу үшін 9 млн қаражат жұмсалған.
Негізгі мақсаты[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Бұл тұқым қорының салынудағы мақсаты — тұқым түрлерін ұзақ жылдар бойы сақтау және белгілі бір апаттардың нәтижесінде орын алуы мүмкін толық жойылудан түрлерді сақтау. Мысалы, бір аймақта өрт болып немесе астероид түссе, сол аймаққа тән өсімдік түрлері жойылады. Ал мұны болдырмау мақсатында әр ел өз аймағындағы өсімдік түрлерінің тұқымдарын ДТҚ-ға апарады. Көп жағдайда қоймада адам өмірі үшін аса маңызды болғандықтан астық тұқымдас және дәрілік өсімдіктер сақталады.
Орналасуы[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Тұқымды сақтау үшін Шпицбергеннің таңдалған себебі — бұл жақта мәңгілік аяз болуы. Қойма таудың астыңда 120 метр, теңіз деңгейімен есептегенде 130 метр тереңдікте жатыр.
Қоймаға барлық жағдай жасалынған. Тұқым қоры мұздатқыштармен, жарылғыш заттардан қорғайтын есіктермен, камералармен жабдықталған. Бұл жерге кіру үшін кодталған 4 есіктен өту керек.
Қойманың ғимараты тұқымдарды жаһандық жылынудан, астероидтардан, бомбалардан қорғайды. Қоймада жалпы 4,5 млн тұқым түрін сақтауға болады. Тұқымдар 10-70 жылдар аралығында және -18 градус цельсийде сақталынады. Қорға әкелінген тұқымдарды әуелі 4 қабатты қалташаларға салып, олардың ауасын сорып алады.
Сонымен қатар, Шпицбергенге астероид түссе, сол жердегі адамдардың бәрі қаза тапқанымен, қойма аман қалады деген тұжырым бар.
Сыртқы сілтемелер[өңдеу | қайнарын өңдеу]
 |
Ортаққорда бұған қатысты медиа файлдар бар: Svalbard Global Seed Vault |