Титанобоа
| † Титанобоа | ||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||||||||||
| Ғылыми топтастыруы | ||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||
| Екі-есімді атауы | ||||||||||||||||||
| Titanoboa cerrejonensis (Хэд, 2009) |
Титанобоа (лат. Titanoboa cerrejonensis) — жойылып кеткен жылан түрі, титанобоа тұқымдасының жалғыз түрі. Қаңқасының құрылымына қарағанда, ол Boa жыландарына жақын туыс болып келеді.
Қазіргі Колумбия аумағында 61,7—58,7 миллион жыл бұрын өмір сүрген. Жыланның қазындылары Серрехон қаласының жанындағы көмір шахтасынан табылды. Жыланды Джонатан Блох (палеонтолог, Флорида университеті) және Карлос Харамильо (Смитсон тропикалық зерттеулер университетінің палеоботанигі, Панама) бастаған ғалымдардың тобы ашты.
Канадалық және америкалық зоологтар қаңқаға салыстырмалы талдау жүргізе келе, жыланның ұзындығы 13 метрге жетуі және салмағы бір тоннадан астам болуы мүмкін деген қорытындыға келді. Біздің заманымыздың ең ұзын жыланы — питонның ұзындығы 7,5 метрге жетеді. Ең кішкентай жылан Leptotyphlops carlae-ның ұзындығы — 10 сантиметр.
Жыландар суыққанды болғандықтан, ғалымдар бұл тіршілік иесінің мекендейтін ортасы бұрын ойлағаннан да жылы болуы керек екенін растады, орташа жылдық температурамен шаққанда — шамамен 30-34°C. Осындай жылы климат жыландардың үлкен өлшемдерге жетуіне мүмкіндік берген. Қазіргі уақытта жүргізіліп жатқан палеонтологиялық қазбалар бұл теорияны растайды. Тістерінің құрылымына қарағанда, олар тек қана балықтармен қоректенген.
Мәдениетте[өңдеу | қайнарын өңдеу]
- 2012 жылдың наурызында Нью-Йорктегі Орталық вокзалда Smithsonian Channel арнасының Титанобоа тақырыбына арналған «Titanoboa: Monster Snake» ғылыми бағдарламасы үшін жасалған Титанобоа қаңқасының 14 метрлік реконструкциясы көрсетілді.
- Титанобоа Primeval: New World (немесе Юра кезеңінің порталы: Жаңа әлем) атты фантастикалық телехикаяның екінші сериясында көрсетілген.
- Рик Янсидің "Тұңғиыққа баспалдақ" романында сюжет титанобоа төңірегінде өрбиді. Кітапта титанобоа улы жылан ретінде көрсетілген.