Джимми Картер
| Кіші Джеймс Эрл Картер James Earl Carter, Jr. | ||||
| ||||
| Лауазымы | ||||
|---|---|---|---|---|
| ||||
| 20 қаңтар 1977 — 20 қаңтар 1981 | ||||
| Вице-президент | Уолтер Мондейл | |||
| Ізашары | Джеральд Форд | |||
| Ізбасары | Рональд Рейган | |||
| ||||
| 12 қаңтар 1971 — 14 қаңтар 1975 | ||||
| Ізашары | Лестер Мэддокс | |||
| Ізбасары | Джордж Басби | |||
| Өмірбаяны | ||||
| Партиясы | АҚШ Демократиялық партиясы | |||
| Білімі | 1) Джорджия Технологиялық Институты 2) Әскери-теңіз акадмиясы | |||
| Дүниеге келуі | 1 қазан 1924 (99 жас) Плейнз, Джорджия, АҚШ | |||
| Әкесі | Джеймс Эрл Картер | |||
| Жұбайы | Розалин Картер | |||
| Қолтаңбасы | 
| |||
| Марапаттары |  Нобель сыйлығы
| |||
| Кіші Джеймс Эрл Картер Ортаққорда | ||||
өңдеу  |
||||
Джимми Картер (ағылш. Jimmy Carter, толық есімі Джеймс Эрл Картер-кіші, ағылш. James Earl Carter Jr.; 1 қазан 1924) — АҚШ-тың Демократиялық партиясы тұсындағы 39-шы президенті (1977—1981). Сол сияқты ол 2002 жылы бүкіл әлемде бейбітшілік жасауға іс-әрекет Нобель сыйлығының иегері, осы сыйлықты АҚШ президенттігі орнынан кеткен соң иеленген жалғыз АҚШ президенті.
Өмірінің алғашқы кезеңі[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Жаңғақ өсірумен шұғылданатын фермер және кәсіпкер жанұясында дүниеге келді. Бала жасынан баптизм дінін ұстана бастайды. Джорджия штатының Технологиялық институтын және Әскери-теңіз акадмиясын бітірді, жеті жыл Тынық мұхиты мен Атланттық флотында офицер-сүңгуірші қызметін атқарды. Адмирал Хаймен Риковер лейтенант Картерді атомды су асты кемесін құру үшін алған болатын, Картер «Сивулф» АТҚ – да бас офицер қызметін аяқтады.
Жанұясы[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Джорджия губернаторы[өңдеу | қайнарын өңдеу]
1962 және 1964 жылдары Джорджия штатының сенаты. 1966 жылы Джорджия губернаторлық орнына дауысқа салды, алайда сайлау кезінде жеңіліс тапқан болатын. 1970 жылғы сайлауда жеңіске жетті.
Президенттікке сайлану[өңдеу | қайнарын өңдеу]
1976 жылы серіктестіктің сайлауалды барысында Картердің негізгі мүмкіндігі Оңтүстіктегі Дж. Уоллесті жеңудегі жалпыұлттық масштабтың қолдауы мен тануын жаулап алу болды. Картер қарсыласынан көпшілік алдында қатынасын үзді. Оған азғантай салмақпен Флоридадағы алдыңғы сайлауда Уоллесті жеңуге мүмкіндік туған, ал жеңістен соң, Солтүстік Каролинада оны ойыннан шығарып жіберді. Уақыт өте келе Картер Алабама мен Миссисипиді қоспағанда, оңтүстік штаттардағы алдын ала сайлаудың барлығында жеңіске жетті. «Жаңа Оңтүстіктің» үміткері Картердің имиджі палаталар өкілдері Джорджиядан Э.Янг пен Детройттан мэр К.Янг танымал афроамерикандар көшбасшылар жағынан қолдау болып бекітілді. Ұлттық конвент алдында Картер демократтарды өзін қолдайтын 1100 делегаттарды қамтамасыз етті. 1976 жылы 14 шілдеде АҚШ президенті орнына Демократиялық патияның үміткері болып алға тартылды. Картер өзіне серіктестері етіп Миннесота сенатор-либералы У. Мондейлді таңдап алды. Өзінің ұлықтау рәсімінде алғашқы сөзінде Джимми Картер: «Біз әрбір елдің өзінің қауіпсіздігін қамтамасыз етуіне қажетті қарулар арсеналын қысқартуға өзіміздің ақылымыз бен табандылығымызды көрсетпекпіз...»
Сыртқы саясат[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Ішкі саясат[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Картердiң позициялары либералды-демократиялық болды. Ол жұмыссыздар санын 4,5% төмендетуге болатынын және инфляцияны 4% жыл сайын тағы да азайтуға болатынын айтқан болатын. "Адамзат алдындағы масқаралық" деп танылған федералды салық жүйесін қайта қарауға уәде берген болатын. Әлеуметтік қамтамасыз етудің бірегей федералды жүйесін жүргізетінін және медициналық стационарларда ем алу ақысын төмендететінін айтқан болатын. Картер сол сияқты федерлды шенеуніктер аппаратын толық қайта құруға және "ашық үкімет" орнататынын айтқан болатын. Президенттігіні алғашқы кезеңінен бастап кіші-гірім қалалық шет аймақтарға барып, халықпен кездесіп қайтты. "Президент Картерден сұраңыз" атты радиобағдарламада азамматтардың сұрауларына жауап беріп отырды.
Картердің президенттігі "мұнай бағасының өсуіне " алып келді. Осы жағдайда жұмысссыздар саны мен инфляция жоғарылай түсті, 1979 жылы АҚШ экономикалық дағдарыс алдында тұрды.
Рейганнан жеңіліс[өңдеу | қайнарын өңдеу]
1980 жылы президенттік сайлауда Картер екінші кезеңге дауысқа түсіп, республикалық партия өкілі Рональд Рейганнан жеңіліс тапты. Картердің президенттік өкілеттілігі аяқталған соң 5 минуттан кейін Рейган 1981 жылдың 20 қаңтарында ант алып келді. Ирандықтар кепіл тұтқындарды босатты.
"Құлдырау деген - сіздің көршіңізді жұмысынан айрылуы, дағдарыс - сіздің жұмысыңыздан айрылуыңыз, ал экономиканың сауығуы - Джимми Картердің жұмысынан айрылуы" - Деген болатын АҚШ президенті Рональд Рейган.
Келiсiмге келтiру қызмет[өңдеу | қайнарын өңдеу]
2002 жылы әлемдік Нобел сыйлығын кейінгі келісімге келтіру қызметі үшін алған болатын.
Үй қоянының шабуылы[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Қызықты деректер[өңдеу | қайнарын өңдеу]
- Картердің сүйікті президенті Гарри Трумен болды.
- "Час Пик" фильміндегі полицияның есімі Джеймс Картер
Картердің құрметіне аталғандар[өңдеу | қайнарын өңдеу]
|
Бұл — мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет. |
Сілтемелер[өңдеу | қайнарын өңдеу]
- Биография Мұрағатталған 19 қазанның 2011 жылы. на urokiistorii.ru Мұрағатталған 18 ақпанның 2017 жылы.
- Джимми Картер: Награда для смелых Мұрағатталған 3 шілденің 2007 жылы.
- Фотография «кролика-убийцы».
- A Comprehensive Collection of Jimmy Carter’s Errors, қаңтар 22, 2007
- Джимми Картер извинился за нападки на Израиль, 22.12.2009 Мұрағатталған 14 шілденің 2011 жылы. MIGnews.com
- На Джимми Картера подали в суд за "израильский апартеид", 02.02.2011 Мұрағатталған 14 шілденің 2011 жылы. MIGnews.com
- Почему Джимми Картера не избрали на второй срок, 26.12.2006, Давид Шехтер
| Ізашары: Джеральд Форд |
АҚШ Президенті 1977–1981 |
Ізбасары: Рональд Рейган |
| ||||||||||||||||||||
| ||||||||||