Днестр

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
Навигацияға өту Іздеуге өту

Днестр — Шығыс Еуропада орналасқан өзен. Солтүстік- шығыстан оңтүстік-батысқа қарай Украина және Молдовия арқылы ағады. Қара теңізге барып құяды. Этимологиясы Гректер Днестрді Тирас деп атаған, итальяндар Дженестр, ежелгі германдар- Агалингус, түріктер Турло деп атаған. Скиф-сармат тілінде dānu су, өзен деген мағына береді. Днестр сөзінің скиф-сармат тілінен шыққанда шекара өзен деген мағынада деген бір нұсқасы бар. Днестр сөзінің мағынасы Үлкен өзен (су) деген . Географиясы

Тирас

Днестр резервуарлары — басты және қосымша

Дубоссар резервуары және Днестр өзенінің сағалары Ұзындығы — 1352 км, Өзен көлемі — 72,1 мың км². Басы Львов облысындағы Қасқыр Турка ауданындағы Чентыёвка тау беткейлерінде 900 м биіктіктен ағады, Қара теңізбен жалғасқан Днестр атырабында Одесса облысына барады. Төменгі ағыста судың шығыны 310 м³/с. Жылдық ағысының көлемі — 10 млрд м³. Жоғары ағыстарында Днестр терең жіңішке аңғар бойымен ағады және жылдам таулы өзеннің сипатына ие. Судың ағысының жылдамдығы бұнда 2—2,5 м/с. Мұнда Днестрге негізгі оң жағына, Карпат беткейлерде шыққан салаларының үлкен саны құяды. Мұндағы ең үлкен салалардың бірі — Стрый. Галич (Ивано-Франковск облысы) қаласында анағұрлым байыппен ағады, бірақ аңғары тар және терең болып қалады. Салаларының орта ағысындағы солдан ғана құяды: Алтын Липа, Стрыпа, Серет, Збруч, Смотрич, Мукша. Украина территориясында(Хмельницкое, Черновцы және Винница облысы) Днестр СЭС (Днестр сағасынан 677,7 км, Черновицкой облысы Новоднестровск қаласы) құрастыруда салынған Днестр резервуары бар. Днестрдің Молдовадағы ұзындығы — 660 км- ді құрайды. Молдовадағы өзеннің көлемі — 19 070 км² , оның 57 % бөлігін алады Могилев-Подольский (Украина, Винница облысы, Украина) қаласының төменінде, аңғарын аздап кеңейтеді, бірақ Выхватинц Рыбница ауылы аудандық (Приднестровье) Днестр әлі де жоғары және тік жартасты жағалауында, берік жыраларда бар тар және терең каньоны сияқты аңғарда ағады. Выхватинцы ауылынан Дубоссар қаласының арасындағы бөлімде ұзындығы шамамен 120 км Дубоссар қоймасы созылып жатыр. Оңтүстік Дубоссар Днестр аңғарының сағасы 10-16км дейін жетіп айтарлықтай кеңейеді. Бұл жерде беткейлері өте кішкентай, және өзен өзен үлкен иілісі - Меандрлар, Батпақты басталып, қалыптастырады.

Днестрдің төменгі ағысында оң жақтан Реут, Бык, Ботна құяды.