Жасырын кешкілік (Леонардо да Винчи)
_-_The_Last_Supper_(1495-1498).jpg)
«Жасырын кешкілік» (итал. Il Cenacolo или L’Ultima Cena) — бұл Леонардо да Винчидің аяқталған жалғыз үлкен туындысы. Бұнда Исаның өзінің оқушыларымен қабылдап жатқан соңғы кешкі асы бейнеленген. «Жасырын кешкілік» Миландағы доминикандық Санта-Мария-делле-Грацие монастырында 1495—1498 жылдары жасалған.
Жасалу тарихы[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Леонардо «Жасырын кешкілік» 1495 жылы миландық герцог Лодовико Сфорц пен оның әйелі Беатриче д’Эстеның тапсырысымен жасап бастады. Және сурет 1498 жылы толығымен аяқталды.
Мағынасы[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Бұл фрескада Исаның осылардың біреуі мені сатып кетеді деп айтып жатқан кезі кескінделген. Леонардо барлық апостолдарды көрермендерге беті көрінетіндей етіп, бір қатарда орналастырған. Және де апотолдар үш-үштен төрт топқа бөлініп отыр. Сонымен қоса Леонардо Иуданы алғаш рет кескінін бейнеледі. Осыған дейін ол көрерменге тек арқасымен қарап тұратын. Иуда бұл фрескада сатқындықтың белгісі, қолына кішкене дорба ұстаған.
Құранда сатқын тамаққа қолын Исамен бір уақытта созады. Фрескада Иуда мен Иса бір тамаққа бір уақытта қолдарын созып жатыр. Сонымен қоса, Иса жазасыз дене мен төгілген қанның белгісі, нан мен виноға қолын созып жатыр. Иса сұлбасының пішіні үшбұрышты елестетеді.
Жаңартулар[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Екі француздық король суретті қабырғасымен бірге Парижге алып кетуге тырысты, бірақ олардың ойы іске аспады. Наполеон да бұл ойды қайталап көрді, бірақ бұл оның қолынан келмеді. Екінші Дүниежүлік соғыс кезінде Миланға бомба тасталғанда бұл ғимараттың үш қабырғасы мен төбесі толығымен қиратылды, бірақ тек қана осы сурет орналасқан қабырға ғана өз орнында қалды. Осылай «Жасырын кешкілік» суреті басынан бірнеше қиындықтар басынан кешіріп, 300 жылда 8 рет жаңартылған.
Ең бірінші жаңарту 1726 жылы Микеланджело Белоттимен жасалды. Ол жетіспейтін жерлерді майлы бояумен толтырды. Ал кейін фресканы лакпен бояды. Келесі жаңартуды 1770 жылы Джузеппе Мацца жасады. Ол Белотти жұмысын кетіріп, үшеуінен басқа адамдардың суреттерін қайта салды. Кейін жұртшылықтың қарсылығы әсерінен жұмысын тоқтатуға мәжбүр болды. 1951—1954 жылдары Мауро Пелличоли тағы бір жаңарту жасады. 1978 жылы Пинин Брамбилла Барсилон ең үлкен жаңартулардың бірін бастады, ол 21 жылға созылып. 1999 жылы 21 мамырда көрермендерге ашық болды.
Апостолдар[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Апостолдар Исаның жанында үш-үштен топ-топ болып отыр. Апостол топтары солдан оңға қарай:
- Варфоломей, Иаков Алфеев және Андрей;
- Иуда Искариот, Петр және Иоанн;
- Фома, Иаков Зеведеев және Филипп;
- Матфей, Иуда Фаддей және Симон.
Осыған дейін тек Иуда, Петр, Иоанна мен Исаның белгілі болды. XIX ғасырда Леонардо да Винчидің жазба кітаптары табылды, онда барлық апостолдардың аттары берілген.