Карел Чапек

Карел Чапек
Karel Čapek
1930-шы жылдардың орта тұсында
Туған күні	9 қаңтар 1890 (1890-01-09)
Туған жері	Мале-Сватонёвице, Австро-Венгрия
Қайтыс болған күні	25 желтоқсан 1938 (1938-12-25) (48 жас)
Қайтыс болған жері	Прага, Чехословакия
Мансабы	прозаик, драматург, аудармашы, журналист
Жанры	ғылыми фантастика, драматургия, сатира
Шығармалардың тілі	чех тілі
Марапаттары	Томаш Гарриг Масарик ордені
Қолтаңбасы
Ортаққордағы санаты: Карел Чапек

Карел Чапек — жазушы, чех әдебиетінің классигі.

Өзінің ғылыми фантастикалық шығармаларымен танымал.

«Робот» сөзін ойлап тапқан, бұл чех тіліндегі robota – «мәжбүрлі жұмыс» сөзінен алынған.

Өмірбаяны

Карелдің туған жері Мале-Сватонёвицеде курорт және кен орындар орналасқан еді. Жазушының әкесі Антонин Чапек дәрігер болған, шешесі Божена Чапкова фольклор жинаумен айналысқан. Карел осы жанұяның кенжесі болған, оның ағасы Йозеф Чапек (1887—1945) кескіндемеші әрі жазушы, ал әпкесі Гелена (1886—1961) мемуарист болған.

Өзінің алғашқы шығармаларын ол Nedele газетінде 14 жасында жариялай бастады. Біраз шығармасын Йозефпен бірге жазған. Бастапқы білімін Градец-Краловеде, кейін Прагада алған. 1915 жылы Карлов университетін бітіреді. 1917 жылы Národní listy газетіне жұмысқа орналасады. 1921 жылдан бастап және өмір аяғына шейін Lidové noviny газетінде істейді.

1921—1923 жылдары аралығында прагалық театрда драматург болып жұмыс істеді. Мұнда ол болашақ әйелімен Ольга Шайнпфлюговамен танысады. 1925 жылы Карел чехословакиялық ПЕН-клубының негізін қалап, 1933 жылға дейін онда төраға қызметін атқарған. 1930-шы жылдары жазушы бірнеше рет Нобель сыйлығына номинация алған еді.

Еуропада кең өріс алған нацизмнің жасырын қауіптерін жазушы дәл көрсете білген, сол үшін гестапоның қара тізіміне түскен. Карел Чапек 1938 жылдың 25 желтоқсанында пневмониядан қайтыс болған.

Есімінің ұлықталуы

• 1969 жылы ашылған астероидке (1931) Чапек деген атау берілді
• 1981 жылы Karel деп аталған оқытуға арналған бағдарламалау тілі шықты
• 1994 жылдан бастап әр екі жыл Карел Чапек әдеби сыйлығы табысталады

Карел Чапек және ағасы Йозеф