Николай Густавович Легат
Никола́й Густа́вович Лега́т (1869 жылдың 30 желтоқсанында, Ресей империясының Мәскеу қаласында туған —1937 жылдың 24 қаңтарында Ұлыбританияның Лондон қаласында қайтыс болған) — орыстың бишісі, балетмейстері және балет педагогы. Легат-Обуховтер балет династиясының өкілі.
Өмірбаяны[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Петербург императорлық сахнасының басшысы Густав Легат және оның әйелі, биші және пантомимді әртісі Мария Семеновна Легаттардың ұлы, Сергей Легаттың ағасы. Барлығы отбасында 5 бала болған. Барлығы да балет мектебіне берілген.
Николай Легат өз білімін Петербург театрлық училищесінің балет бөлімінде алған. (оқытушылары Г. И. Легат, Н. И. Волков, П. А. Гердт, X. П. Иогансон). Оны аяқтағаннан кейін 1888 жылы ол Мариин театрының балет труппасына түсіп, сол 1888 жылы дебютқа шықты. Сол жылы Мариин театрының императорлық труппасына корифей болып қабылданды.
Жақында оған жаңа партиялар ұсынылды. Оларды Э.Чекетти және П. А. Гердтом орындаған. Оның алғашқы маңызды рөлі «Калькабрино» балетінің арғашқы көрсетіліміндегі Оливье рөлі болды (13.2.1891), онда Н.Легат өзінің серіктесі — К.Брианцамен биледі.
Петербург академиялық балет мектебінің дәстүрін жалғасыра отырып, алдыңғы қаталы классикалық бишіге айналды. Өзінің қарапайым стилімен басқалардан ерекшеленді. Оның сыртқы келбеті оның репертуарына сәйкес келмеді. В.Шелохаев өзінің 1997 жылғы «Орыс эмиграция эцциклопедиясында» былай дейді: «Бойы тапалдау, толық денелі, үлкен басты, Легат, болашақ классикалық биші идеалынан алыс болды, бірақ оның күші мен айғақтығы оны керемет серіктес етті» деп жазады.
Николай Легат өз заманының ең жақсы балериналарының серіктесі болған, мысалға А. П. Павлова, М. Ф. Кшесинская, Т. П. Карсавиной, П.Леньяни, К.Брианца, О. И. Преображенская және т.б.
1925—1926 жж. С. П. Дягилев труппасымен серік болды, онда классикалық би бойынша сабақ берді; 1929 жылы Лондонда өзінің балет мектебін ашты. Басқа деректер бойынша, ол Лондондағы мектепті 1923 жылы ашып, 1926 жылдан бастап оны оның әйелі — Н. А. Николаева-Легат басқарыпты. Уақыт өте келе бұл балеттік мектеп жаңа ағылшын балетінің отаны болып қана қоймай, академиялық дәстүрлерді сақтау мен таратудың әлемдік орталығына айналды. Оған өз қабілеттерін одан әрі дамыту үшін жан жақтағы мемлекеттерден балет әртістері келе бастады. Бұл мектепте әйгілі орындаушылар сабақ алған, солардың ішінде: В.Немчинова, А.Данилово, Л.Лопухова, А.Маркова, М.Фонтейн, Н. де Валуа, А.Долин, С.Лифарь, А.Картер, А.Эглевский, М.Ширер, Ф. Аштон. Бұл мектеп орыстың классикалық би мектебі туралы методикалық білімдерді тарататын және насихаттайтын алғашқы интернацияоналдық орталыққа айналды. Легатов қайтыс болғанда ол мектеп Е.Бартеллдің қолына өтті.
1932 жылы Николай Легат Лондонда «Орыс мектебі туралы әңгіме» («Story of the Russian School») кітабын жарыққа шығарды.
Немересі: балерина Татьяна Легат.
Партиялары[өңдеу | қайнарын өңдеу]
• «Сиқырлы флейта» Дриго — Лука
• «Фараонның қызы» Пуни — Лорд Вильсон
• «Ұйқыдағы әдемі қыз» Чайковский — Дезире
Қойылымдары[өңдеу | қайнарын өңдеу]
• 1903 — Байердің «Қуыршақтар феясы» (С. Легатпен бірігіп жазған)
• 1906 — А.Михайловтың «Етік киген мысық»
• 1907 — Гартманның «Қызыл гүл»
Дереккөздер[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Театральная энциклопедия в 6 т. Гл. ред. П. А. Марков. — М.: Советская энциклопедия,