Николай Павлович Охлопков

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
Навигацияға өту Іздеуге өту
Николай Павлович Охлопков

Николай Павлович Охлопков (1900—1967) — Иркутскіде Кадет корпусын бітіргеннен кейін кескіндеме, мүсін және сәулет мектебі мен консерваторияда (виолончель класы бойынша) қатар оқыды. Сахналық қызметін 1918 жылы бастады. 1921 жылы май мерекесінің қүрметіне арнап Иркутск қаласының алаңында жауынгерлердің қатысуымен "көпшілік думанын" ұйымдастырды, ал 1922 жылы осындағы Жас театрда В.В.Маяковскийдің "Мистерия-буфф" пьесасын қойды. 1923 жылдан Мәскеудің Мейерхольд атындағы театрында актер болды. 1930—1937 жылдары Реалистік театрды басқарды. 1938—1943 жылдары Вахтангов атындағы театрда актер әрі режиссер болып В.А.Соловьевтің "Фелъдмаршал Кутузовын" қойды. 1943 жылдан өмірінің соңына дейін Маяковский атындағы театрға жетекшілік етті. Осы театрда А.А.Фадеевтің "Жас гвардиясын" А.Н.Островскийдің "Найзағайын", У.Шекспирдің "Гамлетін", А.П.Штейннің "Астория мейманханасын", А.Н.Арбузовтың "Иркутск хикаясы" мен Еврипидтің "Медеясын" қойып, орыс режиссурасының дамуына мол үлес косты. Монументті публицистика, бейнелі поэтикалық түр мен сахналық шарттылық оның режиссерлік өнеріне тән касиет. 1948 жылдан КСРО Халық артисі.

Өмірбаяны[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Николай Охлопков родился 1900 жылдың 2 (15 мамырында) Иркутскте дүниеге келді. Кадет корпусын аяқтап, Өнер мектебінде оқыды, сол уақытта консерватория да виолончель классы бойынша оқыды. 1917 жылы Иркутск театрына оқуға түсіт, онда жиһазшы-декоратор мамандығына оқыды, 1918 жылы осы театрдың әртісіне айналды.

1921 жылы Охлопков Иркутск қаласының ортасындағы алаңда «жаппай урекет» жасады, в честь 1 мамыр құрметіне. Оған әскерлер қатысты. 1922 жылы иркутс жас театрында «Мистерию-Буфф» атты В. В. Маяковскийдің шығармасын орындап, одан кейін Мәскеуге оқуға жіберілді.

1923 жылы Охлопков В. Э. Мейерхольдд театрының әртісіне айналды, сол уақытта бір жағынан ГЭКТЕМАСта оқыды (Мемлекеттік экспериментальдық театрлық шеберханалар).

1930 жылдан 1937 жылға дейін Мәскеудегі Реалисттік театрды басқарды. 1938—1943 жылдары — Е. Б. Вахтангов атындағы МАДТ-тың режиссёрі және әртісі. 1943 жылдан бастап Революциялық Мәскеу театрының бас режиссері қызметін атқарды.

Героикалық-патетикалық бағыты, публицистикалылығы мен эмоционалдық қабілеті Николай Охлопковтың бойында Ұлы отан соғысы жылдарындағы қойылымдарда да байқалды: «Фельдмаршал Кутузов» және «Сирано де Бержерак» Вахтангов театрында, В. М. Гусевтің «Үш өзеннің ұлдарын» Мәскеулік драма театрында қойды.

Охлопковтың театрдағы әйгілі жұмысы — спектакль «Жас гвардия» (1947 жыл, А. А. Фадеев романы бойынша). Шығарманың құрылымындағы ақындық ашылым принципі қойылымның мәнін ашты. Охлопковтың дарынының дамуының маңызды кезеңі «Гамлет» қойылымының кезеңі болды, ол оны 1954 жылы қойды. Онда режиссёр Шекспир театрының философиялық маңызын ашты. «Гамлет» Охлопковте — батырлық трагедия саналды.

КСРО-ныі үлкен театры мен Ленинградтың кіші театрында опералық қойылымдар қойды.

Николай Охлопков педагогикалық қызметпен де айналысты, ГИТИСте сабақ берді. 1955—1956 жылдары — КСРО мәдениет министрінің орынбасары қызметін атқарды.

Н. П. Охлопков 1967 жылы 8 қаңтарда қайтыс болды. Ол Новодевичье зиратында жерленді. (№ 6 аймақ).

Естеліктер[өңдеу | қайнарын өңдеу]

1962 жылы Охлопковтың аты Иркутск драмалық театрына берілді.

Лауазымы, ғылымдық деңгейі мен сыйлықтары[өңдеу | қайнарын өңдеу]

• Бірінші деңгейлі Сталин сыйлығы (1941) — 1918 жылы «Ленин» және «Қазандағы Ленин» атты фильмдерінде большевик Василийдің рөлін сомдағаны үшін.

• Бірінші деңгейлі Сталин сыйлығы (1947) — А. А. Фадеевтің «Жас гвардия» қойылымын қойғаны үшін.

• Екінші деңгейлі Сталин сыйлығы (1949) — «Нағыз адам тіралы повесі» атты фильмінде комиссар Воробьевтің рөлін сомдағаны үшін.

• Екінші деңгейлі Сталин сыйлығы (1949) — А. П. Штейннің «Ар ұят заңы» қойылымына қатысқаны үшін

• Бірінші деңгейлі Сталин сыйлығы (1951) — «Мәскеуден алыста» фильмінде Батмановтың рөлін сомдағаны үшін.

• Екінші деңгейлі Сталин сыйлығы (1951) —Ю. С. Мейтустың «Жас гвардия» опералық қойылымын қойғаны үшін.

Дереккөздер[өңдеу | қайнарын өңдеу]

• Охлопков Н. П. Всем молодым. — М.: Молодая гвардия, 1961.

• Бейлин А. М. Народный артист СССР Николай Охлопков. — М.: Госкиноиздат, 1953.

• Юзовский Ю. Театр Охлопкова // Зачем люди ходят в театр. — М.: Искусство, 1964.

[1]

Дереккөздер[өңдеу | қайнарын өңдеу]

  1. Өнер: Жалпы білім беретін мектептің жаратылыстану-математика бағытындағы 11-сыныбына арналған оқулык/Қ.Болатбаев, Е.Қосбармақов, А.Еркебай. — Алматы: "Мектеп" баспасы, 2007. ISBN 9965-33-998-8
Өнер