Пьер Омидьяр

Пьер Морад Омидьяр (туған күні: 1967 жылы 21 маусым) – Францияда дүниеге келген иран-американдық кәсіпкер және филантроп. Ол eBay атты аукциондық вебсайтының негізін қалушысы және оның 1998-2015 жылдар арасындағы төрағасы. 1998 жылы eBay көпшілікке бастапқы ұсынуға шыққанда, ол 31 жаста миллиардер болған. Омидьяр және оның әйелі Памела әйгілі филантроптар болып, 2004 жылы коммерциялық емес ұйымдарды ғана емес, коммерциялық және қоғамдық саясаттармен айналысатын ұйымдарды да қолдау ретінде Omidyar Network атты инвестициялық жүйесін ашқан.

2010 жылынан бастап Омидьяр - тергеу хабарларына және қоғамдық оқиғаларға байланысты Honolulu Civil Beat атты онлайн жаңалық сервисінің басшысы. 2013 жылы ол Гленн Гринуолд, Лора Пойтрас және Джереми Скэхиллден басында тұратын First Look атты журналистік венчурлік фирмасын ашамын мен қаржыландырамын деп жариялаған.

Биография

Ерте өмірі

Омидьяр иммигрант ирандық отбасында Парижде дүниеге келген, оның ата-анасының Францияға көшкеннің себебі университетте білім алу болған. Омидьяр ирандық ата-анасынан Парвиз деген ат берілген. Анасы Элахе Мир-Джалали Омидьяр – Сорбон университетіндегі лингвистика саласының доктор дәрежесінің жүлдегері. Ал Балтимордағы Джон Хопкинс университетінде уролог ретінде жұмыс істеген әкесінің аты халыққа анық емес. Әкесінің жұмысы АҚШ-та болғандықтан, отбасы Омидьяр кішкентай болғанда – 6 жаста - АҚШ-қа оралған.

Омидьяр өз компьютерлерге алғашқы қызығушылығын Вирджинияның Маклин қаласындағы Потомак мектебінде тоғызыншы сынып оқушысы болғанда танытқан. 1984 жылы ол Мэрилэндтың Потомак қаласында Сэнт-Эндрюс атындағы епископтік мектебін бітірген. 1988 жылы Омидьяр Массачусетстің Медворд/Соммервильде орналасқан Тафтс Университетінде информатика саласының бакалавр дәрежесін алған. Жақын арада Омидьяр Apple-дың Claris атты компьютерлік бөлімшесіне қызметке орналасып, MacDraw-ды MacDraw II-ге жаңартқан тобында жұмыс істеген. 1991 жылы Ink Development-ті ашқан. Ink Development дегеніміз – қаламға негізделген компьютерлік стартап; бірнеше жылдан соң сол стартап eShop атты электрондық коммерция компаниясы ретінде таныс бола бастаған.

eBay және кейінгі мансабы

1995 жылы 28 жастағы Омидьяр тауарларды мен көрсетілетін қызметтерді сатып алу-сату үшін тікелей адам-адамға онлайн-аукционды қалыптастыру туралы ойланып, біртума компьютерлік кодын жазған. Өз жеке веб-парақшасында қарапайым прототипті құрып, ол 1995 жылы 4 қыркүйекте Auction Web атты онлайн-қызметін жүргізген; ақырында сол eBay аукциондық сайты ретінде көпшілікке әйгілі болады.

2003 жылы мамыр айында Томас Уолстон eBay-ды авторлық құқықтарды бұзғаны үшін сотқа барып, сол істі жеңген. Нақтырақ айтқанда, eBay Уолстонмен 1990 жылдарда жасаған қазіргі eBay-дың “Buy It Now” атты атқарымы үшін онлайн аукциондық софтвэйрды қолданатын. Сонымен қатар Омидьяр eBay-ды өз бұрыңғы Эбола ауруынан ақпаратқа арналған хостында сақтайтын болған. Вебсайтта тұңғыш рет сатылған тауар – лазер таяқшасы. Омидьяр сол лазер таяқшасы сынған болғаны туралы біліп, сатып алушы оған сынған лазер таяқшаларын арнайы коллекциялаймын деп Омидьярды таңғалдырған. Соған ұқсас оқиғалар жиі келетін. Бизнес “жарылып аталды”: тұтынушылар тауарларды мен көрсетілетін қызметтерді көбірек тіркей бастаған.

Омидьяр бөлек кәсіпорынды құру туралы ойланып, әр сатылымнан жиналған кішкентай жарналар арқылы вебсайтты кеңейткен. Тез арада вебсайттан кіріс оның General Magic-тегі жалақысын асып түскен және 9 айдан соң Омидьяр өз көңілін толығымен жаңа кәсіпорнына бөлуге ұйғарған.

Омидьяр 1995 жылы ұшақтарға билеттерді онлайн сатып алу жайында лицензиялық шартқа қол қойғаннан бұрын оның вебсайты 250 мың аукцион ұйымдастырған. Ал 1997 жылының бірінші айында ғана вебсайт 2 миллион аукцион ұйымдастырған. Сол жылдың ортасына дейін Auction Web күн сайын шамамен 800 мың аукцион ұйымдастыратын болған.

1997 жылы Омидьяр компанияның атауын Auction Web-тен eBay-ге өзгеріп, көрсетілетін қызметтерін агрессивті түрде жарналамай бастаған. «eBay» атауы Омидьяр үшін екінші басым нұсқа болған. Ал оның бірінші басым нұсқасы Echo Bay Mines атты канадалық тау-кен компаниясында да болған. «Echo Bay» атауы Невададағы Мид көлінің жанында орналасқан демалыс аймағында болып, сол атау күшті естіледі деп Омидьяр идеяға қызыққан. Echobay.com бос емес болғанын білген кезде ол «сho» бөлігін тастап, нәтижесінде ebay.com дүниеге келген.

Джеффри Сколл 1996 жылы компанияға қосылды. 1998 жылы наурыз айында Мег Уитмэн президент және бас атқарушы директор ретінде келіп, 2008 жылы қаңтар айында зейнетке шыққанын жариялағанға дейін сол жерде жұмыс істеген. 1998 жылы қыркүйек айында eBay табысты көпшілікке ұсынуды жүргізіп, Омидьяр мен Сколл миллиардерлер ретінде оянды. 2008 жылы шілде айы бойынша Омидьярдың eBay акциялары шамамен 4.45 миллиард доллар тұратын болған. Сондай-ақ Омидьяр - Калифорниядағы Лагуна жағажайының Montage атты шипажай және спасының инвесторы. Ол Berggruen Institute-тің 21-ші ғасыр кеңесінде де есептеледі.

2002 жылы eBay PayPal атты төлем жүейсін 1.5 миллиард долларға сатып алған. Сол заманнан бастап Омидьяр - PayPal директоры.

2010 жылы Гавайидегі тергеу хабарларына және қоғамдық оқиғаларға байланысты Honolulu Civil Beat атты онлайн жаңалық сервисін ашқан. Осы вебсайт Гавайидің ең жақсы жаңалық сайты үш рет қатар атанған болатын.

2013 жылы 4 қыркүйекте Honolulu Civil Beat The Huffington Post-пен ынтымақтастықты бастап, HuffPost Hawaii атты веб-блогтың ең жаңа жергілікті қосымшасын жүргізген.

2013 жылы Эдвард Сноуденнің оқиғасы оны рухтандырып, Омидьяр First Look атты журналистік венчурлік фирмасының құрылғанын жариялаған. 2014 жылы 10 ақпанда the Intercept арқылы оны ашып, Омидьяр Гленн Гринуолд, Лора Пойтрас, Джереми Скэхилл, Дэн Фромкин, Джон Темпл және Джей Розенді жұмысқа шақырған.

2016 жылы наурыз айында Омидьяр Omidyar Technology Ventures атты венчурлік капитал фирмасын жүргізген.

2017 жылы ақпан айында Омидьяр 26 мың Кения азаматына 12 жыл бойы күн сайынғы кепілдікті табыс беремін деп уәде берген.

Фильмдерді жарыққа шығаруы

Омидьяр мынадай фильмдер үшін атқарушы продюсер тобында болған:

• Merchants of Doubt (2014)
• Spotlight («Назарда») (2015)

Omidyar Network

Omidyar Network – адамдарға өз өмірлерін дүниежүзілік нарық күштері арқылы жақсарту үшін мүмкіндіктерді беретін филантроптық инвестициялық фирма. Ол 2004 жылы Омидьярмен және оның әйелі Пэммен ашылған. Осы ұйым экономикалық, қоғамдық пен саяси өзгерістерді катализдеу мақсатымен айналысатын инновациялық ұйымдарды инвестициялайды. Қазіргі таңда Omidyar Network коммерциялық және коммерциялық емес ұйымдарға 991 миллион доллардан астам берген. Сол ұйымдар экономикалық жоғарылаумен және көптеген инвестициялық аяларда жеке қатысым көтерумен айналысады. Инвестициялық аяларға өзіндік меншік құқы, басқару мен азаматтарды қызықтыру, білім беру, адамдарды қаржы жүйесіне ертіп кіру және тұтынушыларды мобильді интернетпен танысу жатады. 2010 жылы ол және оның әйелі Ричард Брэнсонмен, Nduna Foundation-мен (Эми Роббинспен ашылған) Enterprise Zimbabwe-ді құрған.

Жеке басының тірлігі

Омидьяр және оның әйелі Неваданың Хендерсон қаласында тұрады. Оларда үш бала бар. Forbes бойынша 2013 жылы қыркүйек айында Омидьяр 8.5 миллиард долларға ие болып, дүниежүзінде 123-ші ең бай адам болып саналады. Ол eBay фирмасының 7 пайызына ие. Қазіргі кезде Омидьяр Мексикодағы Кабо Сан Лукаста жылжымайтын мүлік саласын дамытып тұр.

Марапаттары мен құрметі

• Құрметті ғылым докторы, Тафтс Университеті (2011)
• 1999 жылы Ernst and Young ең жақсы кәсіпкер премиясының ұлттық жеңімпазы

Дереккөздер

1. https://en.wikipedia.org/wiki/Pierre_Omidyar#cite_note-3
2. https://www.forbes.com/profile/pierre-omidyar/