Тілеулі Әбдірахманұлы

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
Навигацияға өту Іздеуге өту

Тілеулі Әбдірахманұлы – жоңғар шапқыншылығына қарсы күресте қол бастаған батыр.

Орта жүздің қара қыпшақ тайпасының ұзын тармағынан шыққан. Үш жүздің 1710 жылы Қарақұмдағы халық құрылтайына, 1723 жылы Талас өзені бойында жоңғарлармен болған шайқасқа, сондай-ақ БұлантыБілеуті, Аңырақай шайқастарына қатысқан. Бөгембай, Саурық, Тайлақ, т.б. батырлармен бірге Әбілқайыр ханға жасақ ұйымдастыруға көмектесті. Жәнібек тархан мен тама Есет батырлармен жолдас болып, қазақ елінің Ресейге қосылуын рәсімдеген құжатқа Тілеулі мен оның баласы Нияз би де қолын қойған. Тілеулі Ақтөбе қаласынан 18 км жердегі Бестамақ деген елді мекенінде тама Есет батырдың жанына жерленген. Ұрпағы Әбдіғапар Жанбосынұлы 1916 жылғы ұлт-азаттық көтеріліс басшыларының бірі болды. Қазіргі ұрпақтары Қарағанды, Қостанай, Қызылорда облыстарында, Ресейдің Новосібір облысында тұрады. Тілеулі жайында ел ішіндегі аңыз-әңгімелер мол сақталған. Сондай-ақ тарихшылар М.Қозыбаев пен З.Байдосовтың зерттеу мақалаларында, зерттеуші М.СүлейменовтыңӘбдіғапар хан” атты кітабында, мерзімді баспасөз беттерінде жарық көрді. Жазушылар Ә.КекілбаевтыңЕлең-алаң” (1984), Қ.СәрсекеевтіңСмута” (1988) романдарында, “Шақшақ Жәнібек батыр” кітабында Тілеулі туралы мағлұматтар келтірілген.[1]

Сілтемелер[өңдеу | қайнарын өңдеу]

  1. "Қазақ Энциклопедиясы", 9 том