Кватернион

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
Навигацияға өту Іздеуге өту

Кватернион (лат. quaterni - төртеуден, төрттен) - a + bi + cj + dk(мұндағы t² = j² = k² = -1, a, b, c, d - нақты сандар) түріндегі бірнеше жорымал бірлері болатын гиперкомплекс сан.Кватернион 1, i, j, k базисті 4-өлшемді алгебра құрады. Кватернионды 1843 жылы ирланд математигі Уильям Гамильтон (1805 - 1865) құрған.Кватернионға амалдар қолдану кәдімгі алгебрадағыдай, тек көбейту амалында ауыстырымдылық қасиет жоқ, мысалы ij = k, ji = -k, ij = -ji = k; jk = -kj = i; ki = -ik = j.

Нақты сандар өрісінде 4-өлшемді терімділіктік алгебра құрады.Кватернион комлекс сандар өрісінің n-өлшемді сәйкес өрісін құру кезінде туындаған сан.XIX ғасырдың орта шенінде бұл сан комплекс сан сияқты сандардың жалпылануы деп түсіндірілгенімен кейіннен оның маңызы комплекс сандардан артық емес екендігі анықталды.

Дереккөздер

[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Математика әлемі: Жалпы орта білім беретін оқу орындарының(мектеп, гимназия, колледж, лицей) оқушылары мен студенттеріне және математика әуесқойлары мен көпшілік оқырмандарға арналған математикалық пәндік энциклопедия.Нұрқанат Көбенқұлұлы.