Ішкі монолог

Ішкі монолог - кейіпкердің ішкі ойы, өзіне өзі қарата айтылған арнауы. Көңіл-күй сырын білдіретін, эмоциялық әсерді байқататын көркемдік құралдардың бір түрі. Ішкі монолог Шекспир драмаларында жиі кездеседі. Кейіпкер сахнада жалғыз қалатын кездерде - ішкі монолог арқылы өз ойын жеткізген. Бүл ретте кейіпкер автордан тыс "ішкі сөзін" өзі ашып берген. Ал жаңа кезең әдебиетінде баяндау тәсілдерінің жетілуіне байланысты ішкі монологты түрлендіріп қолдану кең орын ала бастаған. Л.Толстойдың Анна Каренинасы мен М.Әуезовтің Абайы арқылы ішкі монологтың еркін қолданылғанын көреміз, олардың тебіреніс-толғанысы толық ашылады. Формасы мен мәні адам психикасындағы ғылыми және эстетикалық ойлау жүйесінің дамуына байланысты өзгеріп отырған. Сондықтан да ол әсіресе әлеуметтік-психологиялық романдарда жиі кездеседі, автордың көрінбей араласуы арқылы жүзеге асады, психологиялық анализ түрінде беріледі. Ол шығармалық әдіске орай әр алуан көркемдік әсер туғызады.