Абделькадер

Абделькадер (толық аты Абд әл-Қадыр ибн Мухи ад-Дин ибн Мұстафа әл-Хасани әл-Джазири) (Abdelkader; Abd al-Qadir ibn Muhyi al-Din ibn Mustafa al-Hasani al-Jazairi) (6 қыркүйек. 1808, Маскара жанында, Алжир – 26 мамыр 1883, Дамаск, Сирия), қазіргі Алжирдің негізін қалаушы және француздарға қарсы күрестің көшбасшысы. Оның әкесі 1830 Алжирға басып кірген француздарға қарсы жасақталған әскерге басшылық етті. 1832 әмір лауазымына ие болып, француздардың бақылауына тек бірнеше портты қалаларды қалдырып, 1837 соғыс пен келісім арқылы өз билігін жүргізетін аумақты Алжирдің ішкі аймақтарына дейін ұлғайтты. Бұрын басымдыққа ие болған тайпалардың артықшылықтарын жойып, теңдей салық жүйесін енгізіп, әділ мемлекетті құрды. Ішкі қалаларды нығайтып, қару зауыттары мен ұстаханалар ашып, сонымен қатар білім беруді жолға қойды. Француз қарулы күштерінен жеңіліс тауып, 1846 оны тұтқынға алынады. 1853 жылы бостандыққа шыққаннан кейін де қудаланып, түптің түбінде Дамаскіден тұрақ табады. Өзінің өнегелі өмірімен, өмірлік ұстанымдарымен даңққа бөленген ол 1860 жылғы друздарға қарсы көтеріліс кезінде өз басының қауіпсіздігі үшін тәуекелге барып, мыңдаған христиандарды қорғап қалып, өзін парасаттылық пен адалдықтың үлгісі ретінде көрсетті. Француздар және алжирлерліктер (әлемдегі көптеген басқа халықтар) арасында үлкен құрметке бөленген күйде дүниеден өтеді, Алжирдің халық қаһарманы болып қала береді.