Апат

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
Навигацияға өту Іздеуге өту
1918 жылғы поезд апаты

Апат - (гр. katastrophe - өзгеріс, төңкеріс)

  1. кенеттен болған ауыртпалық; арты қайғыға соқтыратын жағдайлар - қирау, бүліну, жойылу, біреудің немесе бірнәрсенің қаза болуы; аса ірі әскери жеңіліс;[1]
  2. жеке және қоғамдық өмірде күрт өзгеріске әкелетін күйзеліс;
  3. жүйенің қирауына немесе оның жұмыс тәртібінің елеулі бұзылуына әкелетін секірмелі құрылымдық-функционалдық өзгерістер.

Табиғи-техногендік апаттардың жиілігі мен оны талдау негізінде келесідей түрлерін анықтауға болады:

  • жер шарын шарпитын,
  • жаһандық,
  • ұлттық,
  • аймақтық,
  • шағын (жергілікті),
  • нысаналы апаттар.

Табиғи-техногендік ортада апаттардың былайша жіктелуі оларды талдау әдістері мен жүйелерін және оларды болжау мен алдын алу бағытында жол сілтейді.[2][3]

Апат(теңіз құқығында)[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Теңіз құқығында қолданылатын «апат» заң терминінің әдеттегі мәнінен айырмашылығы жүкке немесе жалдау кіресіне (фрахт) — әдейі немесе байқаусызда келтірілген залалды білдіреді.

Апат сертификаты[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Сақтандырылған мүлікке келтірілген залалдың себептері мен мөлшерін, сипатын қуаттайтын құжат. Апат сертификатын негізге ала отырып, сақтандырушы төлем төлеу немесе сақтанушының кінә қоюын қабылдамау туралы шешім қабылдайды.[4]

Дереккөздер[өңдеу | қайнарын өңдеу]

  1. Айбын. Энциклопедия. / Бас ред. Б.Ө.Жақып. - Алматы: «Қазақ энциклопедиясы», 2011. - 880 бет.ISBN 9965-893-73-Х
  2. Саяси түсіндірме сөздік. – Алматы, 2007. ISBN 9965-32-491-3
  3. О.Д.Дайырбеков, Б.Е.Алтынбеков, Б.К.Торғауытов, У.И.Кенесариев, Т.С.Хайдарова Аурудың алдын алу және сақтандыру бойынша орысша-қазақша терминологиялық сөздік. Шымкент. “Ғасыр-Ш”, 2005 жыл. ISBN 9965-752-06-0
  4. Орысша-қазақша заңдық түсіндірме сөздік-анықтамалық. — Алматы: «Жеті жарғы» баспасы, 2008 жыл. ISBN 9965-11-274-6