Ата жолы картасы
Ата жолы картасы — этникалық қазақтарға Қазақстанға қажетті мамандығы бар немесе кәсіпкерлік үшін берілетін арнайы құжат.[1] Этникалық қазақ өз мемлекетінің азаматтығынан шықпай тұрып, Қазақстан аумағында 10 жылға дейін тұрақты тұруға рұқсат беріледі.[2] Өтініш «Құтты мекен» мобилді қосымшасы мен немесе Қазақстан Республикасының сол елдегі елшілігі арқылы беруге болады. Картаны енгізу Қазақстан Республикасының 2023—2027 жылдарға арналған көші-қон саясаты тұжырымдамасымен қарастырылған.[3]
Жұмыс барысы[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Өтiнiш берушiнiң өтiнiшi бес жұмыс күнi iшiнде қаралады. Өтiнiш берушiнiң картасын халықты әлеуметтiк қорғау және жұмыспен қамту саласындағы жергiлiктi атқарушы орган «Құтты мекен» арқылы хабардар етуi тиiс. Сондай-ақ, осы қосымшадан «Ата жолы» картасын алуға болады. Бұдан әрі карта ұстаушы виза алу үшін Қазақстанның шетелдік өкілдігіне жүгінеді (егер талап етілсе), немесе ол белгіленген ережелер бойынша елге кіре отырып, дереу Қазақстанға бара алады. Маңызды мәселе: елге келгеннен кейін «Ата жолы» картасын ұстаушы аумақтық ішкі істер органына он жыл мерзімге берілген тұруға ықтиярхат беру туралы өтінішпен жүгінуі тиіс (ол мерзімі аяқталғаннан кейін ұзартылуы мүмкін). Сонда жұмыс берушімен кейіннен оны еңбек шарттарын есепке алудың бірыңғай жүйесінде тіркей отырып, келісімге қол қою немесе бизнес-жобаны іске асыруға кірісу ғана қалады.[4]
Талаптары[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Ата жолы картаны алуға өтініш беру үшін өтініш беруші:
- Қазақстан Республикасының азаматтығына қабылдаудың оңайлатылған тәртібі белгіленген кәсіптің болуы.
- өтініш берушінің Қазақстанда сұранысқа ие мамандығының болуы. Бұл кәсіптердің тізімі 2005 жылы бекітілген;[4]
- тұрақты тұратын немесе азаматтығы бар елде тіркелген кәсіпорынға меншік құқығы.
Артықшылықтары[өңдеу | қайнарын өңдеу]
«Ата жолы» картасының иегері мынадай артықшылықтарға ие болады:
- медициналық көмектің кепілдік берілген көлемі шеңберінде медициналық мекемелердегі әлеуметтік жеңілдіктер мен қызметтер;
- Қазақстан Республикасының Еңбек кодексіне және «Халықтың көші-қоны туралы» Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес Қазақстан Республикасының аумағында халықты жұмыспен қамту;
- Кәсіпкерлік кодекске және Қазақстанның өзге де нормативтік құқықтық актілеріне сәйкес ҚР аумағында кәсіпкерлік қызметті жүзеге асыру;
- «Білім туралы» Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес мемлекеттік оқу орындарында тегін орта білім, мемлекеттік орта мамандандырылған және (немесе) жоғары оқу орындарында конкурстық негізде тегін орта білім, ақылы білім беру;
- «Адвокаттық қызмет және құқықтық көмек туралы» Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес мемлекет кепілдік берген заң көмегін алу;
- Халықаралық шарттарға және Қазақстан Республикасының азаматтық саласындағы заңнамалық құқықтық актілеріне сәйкес жеңілдетілген тәртіппен Қазақстан Республикасының азаматтығын алу.[5]
Беруден бас тартудың себептері[өңдеу | қайнарын өңдеу]
- егер картаны алуға үміткер шетелдік немесе қазақ ұлтының азаматтығы жоқ адам болып табылмаса;
- Қазақстан Республикасының аумағында «Ата жолы» картасын алуға үміткер этникалық қазақтардың құқық бұзушылық жасағаны туралы нұқсан келтіретін мәліметтердің және олардың террористік немесе экстремистік ұйымдарға қатыстылығы туралы өзге де мәліметтердің болуы;
- этникалық қазақтың шектеулі дербес деректерге қол жеткізуге келісімінің болмауы.[6]
Өтiнiш берушiге қандай жағдайларда картаны беруден бас тартылуы немесе оның күшiн жоюы мүмкiн, өтiнiш берушiнiң Қазақстан Республикасының азаматтығы болған жағдайда карта беруден бас тартылуы мүмкiн. Егер ол конституциялық тәртіп пен қауіпсіздікке нұқсан келтіруге бағытталған іс-әрекеттер жасаса немесе Қазақстанның мүдделеріне өзге де зиян келтірсе немесе көрінеу жалған құжаттар ұсынса, одан бас тартылуы мүмкін.
Егер алушы Қазақстанның егемендігі мен тәуелсіздігіне қарсы шығып, ұлтаралық және дінаралық өшпенділікті қоздырса, картаның қолданылу мерзімі жойылуы мүмкін. Карта ұстаушы көші-қон, салық салу және ҚР еңбек заңнамасы саласындағы құқық бұзушылық үшін әкімшілік жауапкершілікке тартылған жағдайда күші жойылуы мүмкін.[7]
Картаны тоқтату[өңдеу | қайнарын өңдеу]
«Ата жолы» картасының қолданылу мерзімі тоқтатылады:
- «Ата жолы» картасының иегері Қазақстан Республикасының азаматтығын алғаннан кейін;
- ҚР аумағында тұрақты тұруға рұқсат беруден бас тартқан немесе күшін жойған жағдайда;
- 10 жыл өткеннен кейін, бірақ азаматтық ел паспортының қолданылу мерзімінен аспайтын мерзімге.
Жарамсыз деп танылған «Ата жолы» картасы 10 жұмыс күнi iшiнде оны берген жұмыспен қамту және әлеуметтiк қорғау жөнiндегi жергiлiктi атқарушы органға қайтарылуға тиiс.[6]
«Ата жолы» картасы жоғалған немесе бүлінген жағдайда «Ата жолы» картасы иесінің өтініші бойынша телнұсқа ұсынылады. Егер «Ата жолы» картасының жарамдылық мерзімі ішінде «Ата жолы» картасын ұстаушының немесе оның заңды өкілінің өтініші бойынша «Ата жолы» картасын ұстаушының жеке басы туралы деректерде өзгерістер болса, өзгертілген деректерді ескере отырып, «Ата жолы» картасына ауыстырылады. Деректердің өзгергенін растау үшін азаматтық хал актілерінің тиісті құжаттары ұсынылады.
Ата жолы картасын ұстайтын адамдардың Қазақстан Республикасының мемлекеттік органдары мен жергілікті өзін-өзі басқару органдарына сайлануға және сайлануға, республикалық референдумға қатысуға құқығы жоқ және мемлекеттік қызметке рұқсаты жоқ.[8][9]
Дереккөздер[өңдеу | қайнарын өңдеу]
- ↑ Как получить карту «Ата жолы»? 26.07.2023 (орыс тілі)
- ↑ Казахстан вводит "карту казаха" для репатриантов. На неё имеют право 144 тысячи астраханцев Июнь 08, 2023.
- ↑ Что дает этническим казахам карта «Ата жолы» 18:45, 19 Апрель 2023 | GMT +6
- ↑ a b Привлечение высококвалифицированных кадров: что необходимо знать о карте "Ата жолы" 31 июля 2023, 12:18
- ↑ Карта «Ата жолы» станет доступной с июля 2023 года 06.06.2023 в 09:37
- ↑ a b С 14 июля этническим казахам начнут выдавать карту "Ата жолы" (орыс тілі)
- ↑ Как этническим казахам получить карту «Ата жолы»(қолжетпейтін сілтеме) 26 июля 2023 13:58. Кристина Думанова
- ↑ Казахстанская «гринкарта» «Ата жолы» станет доступной с июля 2023 года 06 июня 2023
- ↑ "Ата жолы" картасын қалай алуға болады? Шағын нұсқаулық 26 шілде 2023, 12:30. Назерке Абибулла