Аяққа қан түсу

Аяққа қан түсу — атты мініске пайдалану ережесі бұзылудан болатын аяқтағы кінарат ауру түрі. Аяққа қан түсу қатты болдырған атты терін баспай, суытпай ыстықтай байлау сияқты себептерден болады. Қазақы тәжірибеге сәйкес шауып келген атты сағат жарым уақыт бойы желге қарсы жетелеп, терін әбден кептіріп, ентігін басқан соң байлау қажет. Бұл үрдісті кездіру немесе aт аяғын суыту деп атайды. Аяққа қан түсіп кеткен аттың аяқтарында мынадай белгі болады: буындары ісініп, қан тамыры одырайып тұрады, салмагын алма кезек оң, сол аягына салады. Сойтіп, ат жүргенде басын темен салып изектеп ақсайды.

Біраз жер жүріп денесі қызғаннан кейін ұйыған қан тарап аяғының сылтуы басылады. Тұяқтың қыртысын және табанын ұстап көргенде ыстық табы білінеді, әрі ауырсынып тұрады. Аурудың асқынған түрі тобанаяқ деп аталады. Мұндай жағдайда ат аяғынан айырылады. Халықтың мал емдеу тәжірибесінде аяғына қан түскен атты бауырына дейін келетін ағын суға байлап, таластырады, яғни түскі аптап басылғаннан кеш батқанға дейін қояды. Онан кейін аяғын сорботқа (тұзды қара шай) сіңірген шүберекпен орап тастайды. Соңынан ысқылап, уқалайды. Аттың тобығының екі жағындағы тамыр мен шашаның барлау тамырынан өткір бәкімен шауып едәуір мөлшерде (1-2 шыны кеседей) қан ағызған. Егер артқы аяғына қан түскені белгілі болса, толарсақ басынан төрт елі темен оны бойлай қиғаш кеткен тамырға қандауырды жарты елідей сұғып, сэл-пәл қан шығарады. Бұл тәсілді толарсақ басын қанату деп атайды. Аяққа қан түсу. оңай жазылады.