Ақбас, дала зығыр

Ақбас, дала зығыры (Calatella) — күрделі гүлділер тұқымдасына жататын көпжылдық шөптесін өсімдіктер. Қазақстанда 16 түрі кездеседі. Оның 4 түрі: жартас Ақбасы, Тянь-шань Ақбасы, истод Ақбасы, Вегел Ақбасы эндемиктер болып табылады. Ақбас еліміздің Тарбағатай, Жоңғар Алатауы, Сарыарқа өңірлеріндегі, Ақтөбе және Атырау облыстарындағы тасты шатқалдарда, бұта, ағаш арасында, тау жайылымында, өзен бойларында өседі. Биіктігі 20-70 см, кейде 120 см-дей болады. Сабағы тік, жоғары жағы бұтақты болып келеді. Оған ұзынша жапырақтары біркелкі кезектесе орналасады. Гүлі қызғылт, көкшіл-сары түсті. Гүл шоғыры 6-60-қа дейін, кейде 100 гүлден топтасады. Шілде — қыркүйек айларында гүлдейді. Тұқымы біркелкі, сопақша. Ақбастың кейбір түрлері бау-бақшада сәндік үшін де өсіріледі.

Сілтемелер

«Қазақстан»: Ұлттық энцклопедия / Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы «Қазақ энциклопедиясы» Бас редакциясы, 1998 ISBN 5-89800-123-9, I том