Барасың қайда, қайда болмай маған...

«барасың қайда, қайда болмай маған...» - А. С. Пушкиннің «Евгений Онегин» романы 6-тарауының 1889 жылы Абай тәржімелеген 21, 22 шумақтары. Шығарма қазақ тілінде 8 жол. Орысша нұсқасы төмендегідей:

«Куда, куда вы удалились, Весны моей златые дни? Что день грядущий мне готовит? Его мой взор напрасно ловит, В глубокой мгле таится он. Нет нужды: прав судьбы закон! Блеснет заутра луч денницы, И заиграет яркий день; А я - быгь может, я гробницы Сойду в таинственную сень...»

Абай аударған «Ленский сөзі» Онегин мен Ленский дуэльге шығар алдында айтылады. Онегин мен Ленскийдің дос боп жүріп араздасып қалуы, Ленскийдің Онегинді дуэльге шақыруы - романның уақиға желісіндегі түйінді кезең. Осы тұста Онегиннің де, Ленскийдің де мінез ерекшелігі нақты іс-әрекет үстінде анық байқалады. Абай Онегин мен Татьянаның бір-біріне жазған хаттарын, айтқан сөздерін қазақ тіліне аударып, бірнеше өлең жазғаннан кейін, «Евгений Онегин» романындағы басты кейіпкердің бірі Ленскийді де қазақ қауымына таныстыруды қажет деп санаған. Бұл жерде Абай Ленский тұлғасының Онегин бейнесін, мінезін толығырақ түсінуге де себі тиетінін ескерген болар. Онегиннің езіне күндес шықса, оны жеңуден, жер қылудан таймайтын мінезіне басып, Ленскиймен дуэльге шығып, жас жігітті қолы қалтырамай, оққа қияды. Ленский болса - қызу мінезді албырт жас. Ал Онегин оңдай қызбалығы жоқ, салқын қаңды, салмақты адам бола тұра, Ленскиймен атысудан бас тартпайды. Мұны бір жағынан сол замандағы дворяндардың әдеті, арына тиген, қастас болған адамы кішірейіп келіп, кешірім сұрамаса, ез тарапынан дуэльден бас тарту ол ортада абырой әпермейтін қылық болып саналған десек те, сонымен бірге Онегиннің мінезін де танытады деп қараған жен. Ол өз басын да оққа байлаудан тайсалмайды, Ленскийді де аямайды. Дуэльдің алдыңда Ленский алдағы күнім не болады, тағдырдың маған сыйлайтыны өмір ме, әлде өлім бе деп қатты толғанады. Орысша нұсқасындағы Ленскийдің монологында:

«Что день грядущий мне готовит?
Его мой взор напрасно ловит», - деп келетін жолдарды Абай:
«Келер күн келеді екен не дайындап,
Қараңғы, қарағанмен болжай алман?»

Деп мағынасын дәл береді. Ленскийдің мұңға толы осы толғау сөзінен оның ерекше сезімталдығы, ақын жандылығы, адалдығы анық көрінеді. Онегинді ызамен дуэльге шақыруына жас жігіттің қызбалығы, қызғаншақтығы себеп болса, оның тез арада сабасына түсіп, ойланып басыла алмауы, бір бетінен қайта алмауы адалдығынан, құбылмалы мінезінің жоқтығынан да. Туынды 11 буынды қара өлең ұйқасы (-а, -а, -б, -а) өрнегімен кестеленген. Алғашқы рет ақынның 1940 жылы жарық көрген жинағында жарияланған. Өлең басылымдарында ешқандай текстол. өзгерістер кездеспейді.^[1]